Dzierżanowski Włodzimierz, Jerzykowski Jarosław, Stachowiak Małgorzata, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. VI

Zamówienia publiczne to świat wielkich i małych zakupów, sztuka dokonywania prawidłowych wyborów przez zamawiających, na których ciąży wielka odpowiedzialność ze względu na wydatkowanie pieniędzy publicznych lub z powodu ich szczególnej pozycji na rynku. Każdy, zmierzając do podpisania korzystnej umowy, bierze pod uwagę wiele czynników, a prawo zamówień publicznych zmusza zamawiających do zwrócenia uwagi na najważniejsze elementy w procesie kontraktowania. Choć pojawiają się głosy nieprzychylne tej regulacji, bo: "nadmierna biurokracja", "uciążliwe i nieefektywne", "i tak do końca to nie wiadomo jak - może jakieś wzory...?", nie są to opinie uzasadnione. W naszej praktyce zetknęliśmy się z różnymi procedurami, które mają te same cele - zapewnienie dostępu do zamówień publicznych i gospodarność dysponowania środkami - a które stosowały różne rozwiązania, jak też z osobami, które znają wiele tego typu regulacji. W ich opinii prawo zamówień publicznych to ustawa dla ludzi myślących.

Pisząc komentarz, pamiętaliśmy o tym i staraliśmy się przedstawić możliwie dużo informacji praktycznych, bazujących na doświadczeniach własnych i wielu znanych nam zamawiających i wykonawców. Sięgaliśmy do orzecznictwa sądów, Zespołu Arbitrów, Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej , a także do dostępnego piśmiennictwa, argumentując stawiane tezy i uzasadniając przyjęty punkt widzenia. Mamy więc nadzieję, że satysfakcja, jaką dała nam praca nad komentarzem, przerodzi się w satysfakcję osób, które będą z niego korzystać.

Na koniec chcielibyśmy podziękować osobom, które dzieląc się z nami swoimi problemami w trakcie prowadzonych postępowań, zmusiły nas do przemyślenia niektórych rozwiązań, co wzbogaciło zawartość komentarza. Podziękowania należą się także wydawnictwu za cierpliwość i wyrozumiałość w stosunku do autorów. I najbardziej osobiste podziękowania dla naszych ukochanych najbliższych: Oleńki i Agnieszki, Mikołajka i Bartka oraz Piotra i Agnieszki - za ogromną wyrozumiałość.

Od momentu uchwalenia ustawy w 2004 r. minęło kilka lat, w trakcie których dokonano licznych zmian w przepisach. Komentarz, który Państwu oddajemy, uwzględnia wszystkie te zmiany oraz wskazuje na trudności interpretacyjne, które są z nimi związane.

W tym też czasie stosowanie prawa zweryfikowało założenia, które kierowały ustawodawcą. Wykształciła się praktyka stosowania poszczególnych trybów udzielania zamówień oraz innych instytucji ustawowych. W komentarzu wskazujemy na orzecznictwo sądów okręgowych (wydano kilkaset wyroków i postanowień) i Krajowej Izby Odwoławczej oraz dorobek doktryny. Ciekawym źródłem inspiracji do rozważań są również dokumenty dotyczące wdrażania programów współfinansowanych z funduszy europejskich. Kontrole i audyty wykonywane przez służby Komisji Europejskiej przypominają o podstawowym celu, jakiemu służą zamówienia publiczne w UE, tj. zachowaniu konkurencyjności oraz dostępu do rynku wykonawców bez względu na kraj, w którym mają siedzibę.

Wydaje się, że akurat ten aspekt stosowania przepisów ginie w rozbudowanych procedurach wewnętrznych zamawiających, szeroko opisywanych wymaganiach formalnych dotyczących składania ofert, podczas gdy ustawa - Prawo zamówień publicznych nie nakłada takich obowiązków. Gospodarzem postępowania o zamówienie publiczne jest zamawiający i on decyduje w wielu sytuacjach, w jaki sposób zastosować przepisy. Stanowią one jedynie ramę, którą każdy wypełnia treścią w zależności od przedmiotu zamówienia, terminów kontraktowania i wykonania, możliwości organizacyjnych itd. W komentarzu staraliśmy się wskazać również na możliwości, a nie wyłącznie ograniczenia, jakie przewidział ustawodawca, tak aby każdy zakup był racjonalny i korzystny, a wykonawcy mogli uczciwie i na równych zasadach konkurować na wspólnym rynku.

Małgorzata Stachowiak

Jarosław Jerzykowski

Włodzimierz Dzierżanowski