Dauter Bogusław, Zwrot wpisu z urzędu

Zwrot wpisu z urzędu

Instytucja zwrotu wpisu z urzędu stanowi przejaw zasady oficjalności w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zaistnienie przesłanek wymienionych w art. 232 p.p.s.a. obliguje sąd do zwrotu wpisu bez konieczności uzyskania wcześniejszego wniosku strony w tym zakresie. Aktualne brzmienie art. 232 p.p.s.a. jest wynikiem ustawy nowelizującej p.p.s.a. z dnia 12 lutego 2010 r. oraz ustawy nowelizującej p.p.s.a. z 9 kwietnia 2015 r. W wyniku pierwszej nowelizacji nastąpiło poszerzenie katalogu okoliczności, w których sąd ma obowiązek zwrotu stronie uiszczonego wpisu w pełnej wysokości. Odstąpiono także od określenia warunków, od których uzależniony był zwrot wpisu od pisma odrzuconego lub cofniętego, przyjmując, że w każdym przypadku odrzucenia lub cofnięcia pisma przez stronę, niezależnie od etapu postępowania, na jakim odrzucenie lub cofnięcie pisma nastąpiło, sąd powinien zwrócić stronie uiszczony wpis w pełnej wysokości. Druga nowelizacja wprowadziła cenzus czasowy cofnięcia pisma mającego skutkować zwrotem wpisu. Komentowany przepis w znowelizowanym brzmieniu stosuje się zarówno do postępowań wszczętych przed 15 sierpnia 2015 r. - w przypadkach, gdy pismo zostało odrzucone lub cofnięte po 15 sierpnia 2015 jak też oczywiście we wszystkich postępowaniach wszczętych po tej dacie (por. M. Jagielska, J. Jagielski, P. Gołaszewski [w:] R. Hauser, M. Wierzbowski, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2015, s. 877).

Jedynie w odniesieniu do instytucji skargi ustawodawca wprost uregulował zagadnienia związane z cofnięciem pisma (art. 60 p.p.s.a.). Skarżący może cofnąć skargę, a czynność ta wiąże sąd poza przypadkiem, gdy sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Poprzez odesłania zawarte w art. 64 § 3 oraz w art. 64b § 1 p.p.s.a., normy określone w art. 60 p.p.s.a. można odpowiednio zastosować do wniosku jak i sprzeciwu od decyzji. Sąd badając skuteczność cofnięcia pisma procesowego ma obowiązek ustalić czy czynność strony nie zmierza do obejścia prawa lub czy nie spowodowałaby utrzymania w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Negatywna weryfikacja powyższych przesłanek przekonuje o dopuszczalności cofnięcia pisma co w konsekwencji prowadzić będzie do wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania.

Postanowienie to może zapaść również na posiedzeniu niejawnym.

Sąd bada czy cofnięcie pisma zostało dokonane przed dniem rozpoczęcia rozprawy.

W piśmiennictwie podnosi się, że prawidłowa redakcja art. 232 § 1 pkt 1 powinna zawierać sformułowanie „do momentu rozpoczęcia rozprawy” (por. M. Jagielska, J. Jagielski, P. Gołaszewski [w:] R. Hauser, M. Wierzbowski, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2015, s. 879).

W przypadku gdy pismo zawierające oświadczenie o cofnięciu pisma procesowego, od którego uiszczono wpis, zostaje wniesione w sposób pośredni to zgodnie z art. 83 § 3 p.p.s.a. za dzień cofnięcia pisma uznaje się dzień oddania pisma zawierającego oświadczenie o cofnięciu w polskiej placówce pocztowej operatora, o którym mowa w art. 83 § 3 p.p.s.a. (por. uchwała NSA z 19 października 2015 r., I OPS 1/15).