Dauter Bogusław, Zwrot nadpłaconej kwoty kosztów sądowych

Zwrot nadpłaconej kwoty kosztów sądowych

1. Artykuł 225 p.p.s.a. stanowi podstawę do zwrotu nadpłaconej kwoty kosztów sądowych w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Nadpłata może wystąpić w następujących przypadkach: 1) gdy uprawomocni się postanowienie sądu o uchyleniu opłaty w całości lub w części, 2) gdy ustalona zostaje różnica pomiędzy kosztami pobranymi a kosztami należnymi, 3) gdy wystąpi pozostałość zaliczki wpłaconej na pokrycie wydatków. W powyższych przypadkach przewodniczący z urzędu wydaje zarządzenie w przedmiocie zwrotu nadpłaty kosztów sądowych.

2. Zwrot następuje na koszt strony, a kwota potrącenia powinna zostać wskazana w treści uzasadnienia zarządzenia. Nie jest zasadne potrącenie kosztów dokonania zwrotu, gdy uiszczenie kosztów w kwocie wyższej niż należyta było skutkiem wykonania orzeczenia sądu (J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. Warszawa 2010, s. 533, H. Knysiak-Molczyk, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, s. 611).

3. Rozstrzygnięcie o zwrocie nadpłaconych kosztów sądowych może zostać także zawarte w orzeczeniu kończącym postępowanie w danej instancji.

4. Powzięcie wiadomości o zaistnieniu nadpłaty może także nastąpić na skutek pisma strony. Prawo strony do żądania zwrotu nadpłaconej opłaty sądowej lub zaliczki na pokrycie wydatków przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia powstania tego prawa (art. 226 § 2 p.p.s.a.; por. postanowienie WSA w Łodzi z 5 listopada 2014 r., I SA/Łd 1124/05). Wskazany w ustawie termin jako termin prawa materialnego nie podlega przywróceniu (B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2012, s. 691).

5. Rozstrzygnięcie o zwrocie nadpłaconych kosztów nie wstrzymuje nadania pismu biegu.

Zgodnie z ogólną zasadą występującą zarówno w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jak i cywilnym, wnoszący pismo jest zobowiązany do uiszczenia opłaty sądowej lub związanych z daną czynnością procesową wydatków. Strony postępowania sądowoadministracyjnego są odpowiedzialne finansowo za koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 199 p.p.s.a.), przy czym do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki. Artykuł 214 p.p.s.a. określa podmioty, na które nałożony jest obowiązek uiszczenia kosztów sądowych. Przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie strona powinna uiścić kwotę opłaty gotówką do kasy właściwego sądu administracyjnego bądź w formie przelewu na rachunek tego sądu.

W ramach wstępnego badania pisma przewodniczący sprawdza czy koszty sądowe zostały uiszczone w prawidłowej wysokości.