Chajec Stanisław, Zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających przez organy nadzoru budowlanego

Zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających przez organy nadzoru budowlanego

Podjęcie przez organy nadzoru budowlanego czynności faktycznych, określonych mianem środków zabezpieczających, może nastąpić w razie konieczności niezwłocznego podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, lub usunięcia ingerencji lub naruszeń w budynku mieszkalnym, które nie są uzasadnione względami technicznym, a które powodują pogorszenie lub utratę przez budynek jego właściwości użytkowych lub sprawności technicznej. Polegają one na podjęciu konkretnych działań faktycznych mających na celu odwrócenie realnego niebezpieczeństwa grożącego wskazanym dobrom lub przywrócenie budynkowi mieszkalnemu sprawności technicznej i właściwości użytkowych. Rodzaj podejmowanych środków zabezpieczających zależeć będzie od konkretnego przypadku.

Zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających w odniesieniu do budynków mieszkalnych, których stan techniczny lub właściwości użytkowe uległy pogorszeniu na skutek nieuzasadnionych względami technicznymi ingerencji (które jednak nie stwarzały realnego i bezpośredniego zagrożenia dla ludzi lub mienia) stało się możliwe po nowelizacji przepisu art. 69 p.b., z dniem 7 stycznia 2016 r. Celem nowelizacji było zwiększenie ochrony lokatorów przed działaniami właścicieli lub zarządców budynków polegających na dewastowaniu wyposażenia budynków w celu uzyskania władztwa nad mieszkaniami poprzez doprowadzenia do ich opróżnienia z lokatorów.

Zapewnienie zastosowania środków zabezpieczających nie wymaga wydania decyzji (por. wyrok NSA z dnia 28 kwietnia 2009 r., II OSK 634/08, LEX nr 558416). Nie jest także uzależnione od prowadzenia postępowania administracyjnego przez organ nadzoru budowlanego w sprawie stanu technicznego obiektu budowlanego. Działania mające na celu odwrócenie niebezpieczeństwa mogą mieć zatem miejsce zarówno w związku z już prowadzonym postępowaniem (np. na podstawie art. 66 i 67 p.b.), jak i w sytuacji nieprowadzenia postępowania.

Grożące ludziom lub mieniu niebezpieczeństwo może być zarówno skutkiem niewłaściwego stanu obiektu budowlanego spowodowanego zaniedbaniem w jego utrzymaniu, jak i zdarzeń nagłych, nieprzewidywalnych, takich jak: pożar, powódź, silne wiatry, osuwiska ziemi itp.

Z kolei nieuzasadnione względami technicznymi lub użytkowymi ingerencje lub naruszenia, powodujące pogorszenie lub utratę przez budynek jego właściwości użytkowych lub sprawności technicznej, stanowią skutek celowego działania. Zauważyć należy, że ingerencje te mogą (choć nie muszą) stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Działania te mogą polegać przykładowo na demontażu okien, drzwi, demontażu istotnych elementów wyposażenia technicznego jak: instalacji centralnego ogrzewania, elektrycznej, wodnej, sanitarnej, czy gazowej.

Zamiar podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia wymaga uprzedniego ustalenia, że zagrażające chronionym dobrom niebezpieczeństwo jest realne i bezpośrednie. Wówczas dopiero czynności zmierzające do usunięcia przedmiotowego niebezpieczeństwa będą mogły zostać uznane za konieczne.

W przypadku natomiast podejmowania czynności przeciwdziałających w budynku mieszkalnym w związku z dokonanymi w nim ingerencjami lub naruszeniami, konieczne jest wykazanie, że nie są one uzasadnione względami technicznymi, a także, że ich charakter uniemożliwia lub znacznie utrudnia użytkowanie budynku do celów mieszkalnych.