Gil Izabella, Zaskarżenie postanowienia w przedmiocie odwołania syndyka

Rozpoczęcie pełnienia funkcji przez syndyka następuje w wyniku powołania przez sąd upadłościowy, w związku z tym także zakończenie pełnienia przez syndyka sprawowanej funkcji następuje na podstawie postanowienia sądu upadłościowego. Zakończenie pełnienia przez syndyka powierzonych mu obowiązków w zakresie zarządu majątkiem upadłego dłużnika wymaga odwołania syndyka ze sprawowanej funkcji. Odwołania syndyka w formie postanowienia dokonuje sąd upadłościowy. Podstawą do odwołania syndyka mogą być zarówno okoliczności przez niego zawinione, jak i niezawinione. Do przyczyn skutkujących odwołaniem syndyka niezależnych od niego zaliczamy przeszkody natury faktycznej, jak też prawnej. Przykładową przyczyną natury faktycznej uniemożliwiającą syndykowi pełnienie funkcji jest jego zły stan zdrowia lub śmierć. Natomiast przeszkodą natury prawnej jest utrata przez syndyka uprawnień do wykonywania czynności doradcy restrukturyzacyjnego. Do zawinionych przyczyn skutkujących odwołaniem syndyka z pełnionej funkcji można zaliczyć nienależyte pełnienie przez syndyka powierzonych mu obowiązków w ramach postępowania upadłościowego wynikających z przepisów ustawy, poleceń sędziego komisarza, wbrew stanowisku rady wierzycieli, a także działanie niezgodnie z przepisami prawa czy uchwałami podejmowanymi przez radę wierzycieli.

Sąd powinien przeprowadzić postępowanie w przedmiocie odwołania syndyka z pełnionej funkcji w celu sprawdzenia i zweryfikowania informacji o zaistniałych nieprawidłowościach w związku z wykonywaniem przez syndyka obowiązków. Przed nowelizacją przepisu art. 170 p.u. na mocy ustawy z 15 maja 2016 r. p.u. uprawnienie do odwołania syndyka przysługiwało sędziemu komisarzowi, który jako podmiot bezpośrednio sprawujący nadzór nad czynnościami syndyka mógł nie tylko stwierdzić nienależyte wykonywanie czynności przez syndyka, ale również ustalić przyczyny tych nieprawidłowości oraz ocenić zasadność odwołania syndyka. Obecnie odwołanie syndyka następuje w przypadkach określonych w art. 170 p.u. Wniosek o odwołanie syndyka może złożyć również prokurator (por. art. 170 ust. 1a p.u.).

Sąd oddali wniosek o odwołanie syndyka, jeżeli nie występują ustawowe podstawy do jego odwołania. Przy czym należy mieć na uwadze, że okoliczności faktyczne skutkujące odwołaniem syndyka nie mogą mieć charakteru krótkotrwałego czy przemijającego. Przeszkoda w pełnieniu obowiązków przez syndyka powinna mieć charakter trwały, uniemożliwiać dokonywanie przez syndyka czynności przez dłuższy okres, a w konsekwencji powodować negatywne skutki dla prawidłowego wykonywania przez syndyka powierzonych mu obowiązków, jak też utrudniać przebieg postępowania upadłościowego. W danym przypadku o odwołaniu syndyka powinien decydować czas trwania przeszkody uniemożliwiającej pełnienie syndykowi jego funkcji. Charakter przeszkody także ma znaczenie i powinien determinować tryb postępowania w konkretnym przypadku. Należy zatem przeanalizować, czy danego rodzaju przeszkoda ma charakter przejściowy, czy trwały, gdyż w razie przeszkody przemijającej należy rozważyć możliwość czasowego zastąpienia syndyka przez jego zastępcę, np. w przypadku dłuższego wyjazdu syndyka z kraju, biorąc pod uwagę możliwość powrotu syndyka do wykonywanych poprzednio obowiązków.