Musiał Krzysztof J., Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za podatki

Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za podatki

Procedura dotyczy wyznaczania osoby realizującej od strony techniczno-organizacyjnej zadania obciążające płatnika bądź inkasenta.

Płatnikiem w myśl art. 8 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.) - dalej o.p., jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Zgodnie z wyrokiem NSA z 1.02.2005 r., FSK 815/04, „z definicji płatnika zawartej w art. 8 o.p. wynika, że do tego, aby można było dany podmiot obciążyć określonymi obowiązkami, konieczne jest istnienie przepisu prawa, który owe obowiązku nakłada. Ordynacja podatkowa odsyłała w tym zakresie do przepisów ustaw szczególnych, w których uregulowane są poszczególne podatki”. Pojęcie inkasenta reguluje natomiast art. 9 o.p., w myśl którego inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Na płatnikach i inkasentach, obok obowiązków określonych w art. 8 i 9 o.p., ciążą również inne powinności. Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, obowiązane są wyznaczyć osoby, do obowiązków których należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot. W wyroku NSA z 27.05.2014 r., II FSK 1595/12, podkreślono, że „skoro płatnik odpowiada wyłącznie za niewykonanie obowiązków związanych z naliczeniem, pobraniem i wpłaceniem podatku pobranego należnego od podatnika, to o niewykonaniu przez niego obowiązków, a tym samym o jego odpowiedzialności (własnym majątkiem) za niewykonanie obowiązków płatnika można mówić najwcześniej po upływie terminu, w jakim obowiązek wpłacenia podatku winien być wykonany. Dopiero po tej dacie można zindywidualizować w decyzji, o której mowa w art. 30 § 4 o.p., wysokość należności z tytułu niepobranego bądź niewpłaconego podatku i wskazać na wysokość niewpłaconego podatku”.

W przypadku gdy osoba prawna bądź jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej znajduje się w stanie upadłości, obowiązek wyznaczenia osób, o których mowa w art. 31 o.p., spoczywa na syndyku upadłości.

Osoby fizyczne w ramach obowiązków pracowniczych mogą mieć także obowiązki związane z obliczaniem i poborem podatków oraz ich terminowym wpłacaniem organowi podatkowemu.

Osoby prawne lub jednostki organizacyjne będące płatnikami więcej niż jednego podatku mogą wskazać kilka osób rozliczających każdy z podatków oddzielnie.

Podmioty, którym płatnik lub inkasent powierzył funkcje techniczno-organizacyjne, nie stają się przez to płatnikami ani inkasentami, nie ponoszą więc odpowiedzialności za brak realizacji obowiązków wynikających z art. 8 i 9 o.p. Mogą natomiast w przypadku naruszenia tych obowiązków ponosić odpowiedzialność pracowniczą lub odpowiedzialność cywilną.