Dauter Bogusław, Wyznaczanie składu orzekającego do rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym

Wyznaczanie składu orzekającego do rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym

Określenie składu orzekającego sprowadza się do wskazania konkretnych sędziów czy też konkretnego sędziego, którzy będą uprawnieni do orzekania lub podejmowania czynności procesowych w konkretnej sprawie w danym sądzie w charakterze organu procesowego, czyli „sądu” (por. M. Romańska [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz (red. T. Woś), wyd. 4, Warszawa 2011, s. 195; B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, wydanie 3, Warszawa 2011, s. 68).

Tryb wyznaczania składu orzekającego do rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym, jak wynika z art. 17 § 1 p.p.s.a., określają regulaminy wewnętrznego urzędowania sądów administracyjnych, wydane na podstawie odrębnej ustawy. Wyznaczanie składu orzekającego reguluje w stosunku do WSA rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 5 sierpnia 2015 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1177, z późn. zm.; dalej: reg.WSA), natomiast w stosunku od NSA – rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 4 lipca 2020 r. Regulamin Naczelnego Sądu Administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1202, z późn. zm., dalej reg.NSA). Procedura dotyczy wyznaczenia składu orzekającego na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego oraz trzech sędziów.

1. Sprawy po ich wpłynięciu do sądu przedstawiane są przewodniczącemu wydziału.

2. Odpowiednio z art. 62 pkt 3 i 2 p.p.s.a. wynika, że przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia wyznacza termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana oraz wskazuje skład sędziowski orzekający w sprawie, wyznaczony w sposób, o którym mowa w art. 17 p.p.s.a. Ten ostatni przepis odsyła do regulaminów wewnętrznego urzędowania sądów administracyjnych.

Zasady wyznaczania składu orzekającego w odniesieniu do WSA określa reg.WSA, natomiast w odniesieniu do NSA reg.NSA.

1. W zakresie wyznaczania składu orzekającego występują różnice wynikające ze specyfiki postępowania przed każdym z tych sądów.

2. Przewodniczący wydziału, zarówno w WSA, jak i w NSA, przydziela sprawy sędziom orzekającym w tym wydziale, wyznaczając sędziego sprawozdawcę w sprawie zgodnie ze szczegółowymi zasadami przydziału spraw sędziom, określonymi przez kolegium sądu (zob. § 23 ust. 1 reg.WSA i § 26 ust. 1 reg.NSA).

3. Wyznaczenie sędziego sprawozdawcy w WSA odbywa przez wskazanie sędziego według kolejności na podstawie alfabetycznej listy sędziów wydziału. (zob.§ 23 ust. 2 reg.WSA).

Jednakże przewodniczący wydziału w WSA może wyznaczyć sędziego sprawozdawcę, odstępując od tej kolejności, jeżeli kolejne sprawy mogły być objęte jedną skargą lub pozostają one ze sobą w związku (zob. § 23 ust. 3 reg.WSA.). Jest to uzasadnione, ponieważ umożliwia sądowi połączenie tych spraw na rozprawie do wspólnego rozpoznania, a nawet i rozstrzygnięcia (art. 111 p.p.s.a.). Połączenie spraw i ich rozpoznanie przez jeden skład orzekający chroni przed rozbieżnym orzecznictwem w tym samym stanie faktycznym i prawnym (B. Dauter, op.cit., s. 71).

4. Różnicę pomiędzy NSA i WSA w zakresie wyznaczania składu orzekającego stanowi natomiast moment wyznaczenia sędziego sprawozdawcy składu orzekającego.