Izydorczyk Jacek, Wystąpienie przez organ RP do organu państwa UE o wykonanie środka zapobiegawczego

Wystąpienie przez organ RP do organu państwa UE o wykonanie środka zapobiegawczego

Nowe rozdziały kodeksu postępowania karnego (dodane w 2012 r.) dotyczą realizacji środków procesowych mających na celu zapewnienie prawidłowego toku postępowania karnego prowadzonego przez organy procesowe państw UE. Są to rozdziały 65c („Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie środka zapobiegawczego” - tzw. wystąpienie czynne) oraz 65d („Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia wydanego w celu zapewnienia prawidłowego toku postępowania” - tzw. wystąpienie bierne).

Przepisem otwierającym rozdział kodeksu postępowania karnego, dotyczący wystąpienia czynnego, jest art. 607zd k.p.k., który stanowi implementację przepisów art. 8–10 decyzji ramowej 2009/829/WSiSW (zob. S. Steinborn, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Lex 2013). Zgodnie z jego § 1 w razie orzeczenia przez organ polski (tj. prokuratora albo sąd) środka zapobiegawczego określonego w art. 272 k.p.k. (poręczenie osoby godnej zaufania), art. 275 k.p.k. (dozór policji), art. 275a k.p.k. (nakazanie opuszczenia lokalu mieszkalnego) lub art. 276 k.p.k. (zawieszenie w czynnościach służbowych) oraz, jeżeli zapewni to prawidłowy tok postępowania, sąd albo prokurator może wystąpić o wykonanie tego orzeczenia do właściwego sądu lub innego organu państwa UE (tj. „państwa wykonania orzeczenia”), w którym oskarżony posiada legalne stałe miejsce pobytu, o ile przebywa on w tym państwie lub oświadczy, że zamierza tam powrócić. Jak wiadomo w prawie polskim środki zapobiegawcze nieizolacyjne mogą być stosowane przez prokuratora w postępowaniu przygotowawczym wobec podejrzanego oraz przez sąd w stadium jurysdykcyjnym wobec oskarżonego; oczywiście są one stosowane w formie postanowienia (zob. J. Izydorczyk, Stosowanie tymczasowego aresztowania w polskim postępowaniu karnym, Kraków 2002, passim).

Wystąpienie o wykonanie w innym państwie UE orzeczenia o środku zapobiegawczym, o którym mowa w art. 607zd § 1 k.p.k., nie pozbawia jeszcze samo przez się tego orzeczenia wykonalności w Polsce (zob. S. Steinborn, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Lex 2013). Zgodnie bowiem z przepisem art. 607ze § 1 k.p.k., do chwili otrzymania informacji o przejęciu wykonania orzeczenia o wykonanie środka zapobiegawczego przez właściwy sąd lub inny organ państwa wykonania orzeczenia, a także w razie otrzymania informacji o niemożności lub odmowie wykonania orzeczenia przez właściwy sąd lub inny organ państwa wykonania orzeczenia, o zaprzestaniu jego wykonywania przez ten organ, a także w wypadku cofnięcia wystąpienia, środek zapobiegawczy jest wykonywany w dalszym ciągu przez właściwy organ. Zasadnie się przy tym zastrzega, że fakt, iż środek zapobiegawczy był przez pewien okres wykonywany w innym państwie UE, a następnie wskutek zaistnienia sytuacji, o których mowa w art. 607ze § 1 k.p.k., kontynuowano jego wykonanie w Polsce, nie może prowadzić do negatywnych konsekwencji dla oskarżonego. Dlatego okres rzeczywistego wykonywania w innym państwie UE środków zapobiegawczych określonych w art. 275 k.p.k. oraz art. 276 k.p.k. podlega zaliczeniu na podstawie art. 63 § 2 k.k. na poczet orzeczonych środków karnych, o których mowa w art. 39 pkt 2–3 k.k. (zob. S. Steinborn, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Lex 2013).