Skubiszak-Kalinowska Irena, Wykonanie prawa pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym

Wykonanie prawa pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym

Art. 12 u.p.p.p. statuuje na rzecz partnera prywatnego ustawowe prawo pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym. Zgodnie z tym przepisem, prawo pierwokupu przysługuje partnerowi prywatnemu w całym okresie obowiązywania umowy o ppp. W praktyce bardzo rzadko dojdzie do zbycia nieruchomości stanowiącej wkład własny w trakcie trwania umowy o ppp, ponieważ z reguły mogłoby to stanowić naruszenie zobowiązań stron dotyczących wspólnej realizacji przedsięwzięcia. Wydaje się, że przedmiotem zbycia w trakcie realizacji przedsięwzięcia partnerstwa publiczno-prywatnego mogą być w szczególności nieruchomości, które stanowiły wkład własny, ale ich praktyczna przydatność dla partnerstwa okazała się być nieznaczna (np. nieruchomości, które zostały wniesione z myślą o realizacji przedsięwzięcia w następnych fazach, ale okazało się, że skala przedsięwzięcia musiała być w toku jego realizacji ograniczona i nie wszystkie z nich będą mogły być wykorzystane). W praktyce częściej dojdzie do zaistnienia sytuacji, w której nastąpi zbywanie nieruchomości przez podmiot publiczny po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy o ppp.

Prawo pierwokupu zostało uregulowane w art. 597 k.c. Stosownie do normy wyrażonej w tym przepisie, rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu, może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona. Prawo pierwokupu wykonuje się przez oświadczenie złożone zobowiązanemu. Na podstawie art. 158 k.c. zawarcie umowy sprzedaży nieruchomości wymaga zachowania formy aktu notarialnego, dlatego też oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu powinno być złożone w tej samej formie. Oznacza to, że umowa zobowiązująca do sprzedaży nieruchomości będącej wkładem własnym musi być zawarta (pomiędzy podmiotem publicznym a osobą trzecią) pod warunkiem zawieszającym, że partner prywatny swego prawa nie wykona.

Prawo pierwokupu może być wykonywane przez partnera prywatnego w ciągu dwóch miesięcy od dnia zawiadomienia go o treści umowy zawartej z osobą trzecią. Jest to termin minimalny, umowa o ppp może przewidywać termin dłuższy.

Prawo pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym będzie mogło być skutecznie wykonane przez partnera prywatnego tylko w przypadku zawarcia przez podmiot publiczny albo spółkę celową ważnej umowy sprzedaży nieruchomości osobie trzeciej.

Prawo pierwokupu może przysługiwać także ostatniemu partnerowi prywatnemu przez rok od zakończenia czasu trwania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Nie przysługuje ono, gdy w prawomocnym orzeczeniu sądu stwierdzono odpowiedzialność partnera prywatnego za nienależyte wykonanie zobowiązania z umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym lub podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym z nowym partnerem prywatnym.

Ustawodawca nie określił w art. 12 u.p.p.p. terminu na zawiadomienie partnera prywatnego o treści umowy sprzedaży nieruchomości zawartej przez podmiot publiczny lub spółkę celową z osobą trzecią. Zastosowanie znajdzie zatem zasada wyrażona w art. 598 k.c., stosownie do której zobowiązany z tytułu prawa pierwokupu powinien zawiadomić uprawnionego o treści umowy zawartej z osobą trzecią niezwłocznie. Oznacza to, że podmiot publiczny powinien wysłać zawiadomienie w jak najkrótszym terminie. Zawiadomienie jest oświadczeniem wiedzy zobowiązanego (M. Safjan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, t. II, 2013, s. 294), stanowiące jedynie informację o dokonanej czynności i jej treści (zob. uchwałą SN z 20.2.1967 r., III CZP 88/66).