Zgoliński Igor, Wykonalność orzeczeń wobec osób przebywających czasowo na terytorium RP lub nie mających miejsca stałego zamieszkania/pobytu na terytorium RP

Wykonalność orzeczeń wobec osób przebywających czasowo na terytorium RP lub niemających miejsca stałego zamieszkania/pobytu na terytorium RP

Przepis art. 164 k.k.s. reguluje instytucję natychmiastowej wykonalności orzeczenia wobec osoby przebywającej jedynie czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo nieposiadającej tu stałego miejsca zamieszkania/pobytu. Chodzi tu jedynie o osoby ukarane grzywną za wykroczenie skarbowe. Nie dotyczy zatem osób skazanych na karę grzywny za przestępstwa skarbowe. Wykonalność orzeczenia generalnie oznacza wszystkie czynności sądu zmierzające do realizacji treści orzeczenia. Przepis z założenia ma udaremniać przypadki, w których egzekucja orzeczenia byłaby wysoce utrudniona lub wręcz niemożliwa. Nie ma jednak zastosowania wyłącznie do cudzoziemców. Może być także zastosowany wobec obywateli polskich bez stałego miejsca zamieszkania bądź pobytu. Miejsce zamieszkania, zgodnie z art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, oznacza miejscowość, w której osoba fizyczna przebywa z zamiarem stałego pobytu. Można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Nie musi być ono tożsame z miejscem zameldowania. Artykuł 164 k.k.s. stanowi lex specialis wobec unormowań z art. 185 i 186 k.k.s. w zakresie, w jakim wprowadza możliwość orzekania zastępczej kary pozbawienia wolności w chwili wyrokowania i wymierzenia kary grzywny.

Procedurę inicjuje przystąpienie przez sąd do czynności wydania wyroku skazującego sprawcę za popełnienie wykroczenia skarbowego. Taki stan jest ostatnim momentem na dokonanie omawianej czynności i poniekąd wymusza na sądzie zweryfikowanie zasadności zawarcia w wyroku orzeczenia natychmiastowej wykonalności.

Po ukaraniu sąd rozważa zasadność uruchomienia instytucji z art. 164 k.k.s. Pierwszą czynnością, jaką musi ustalić, aby było to możliwe, jest kwestia spełnienia wymogu progowego w postaci faktu jedynie czasowego przebywania przez sprawcę na terytorium RP lub braku po jego stronie miejsca stałego zamieszkania/pobytu na terytorium RP. Od wyniku tych ustaleń zależne są dalsze czynności procesowe.