Dauter Bogusław, Wstrzymanie wykonania orzeczenia po wniesieniu skargi o wznowienie postępowania

Wstrzymanie wykonania orzeczenia po wniesieniu skargi o wznowienie postępowania

Wniesienie skargi o wznowienie postępowania nie tamuje wykonania zaskarżonego orzeczenia, co oznacza, że z chwilą wniesienia skargi o wznowienie postępowania, zaskarżone orzeczenie nie traci waloru prawomocności (zob. R. Hauser, M. Wierzbowski /red./, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 912). Jednakże w razie uprawdopodobnienia, że zgłaszającemu wniosek grozi niepowetowana szkoda, sąd może wstrzymać wykonanie orzeczenia. Artykuł 284 p.p.s.a. stanowi regulację szczególną w stosunku do art. 61 § 3 p.p.s.a. (por. post. NSA z dnia 19 stycznia 2006 r., I OZ 1591/05).

Skuteczne wniesienie skargi o wznowienie postępowania stanowi warunek konieczny skorzystania z ochrony tymczasowej, o której mowa w art. 284 p.p.s.a.

1. Wniosek o wstrzymanie wykonania orzeczenia może stanowić element skargi o wznowienie postępowania, lub może być zgłoszony w odrębnym piśmie procesowym. Od 31 maja 2019 r. wniosek taki może zostać złożony w formie dokumentu elektronicznego (art. 10 ust. 2 noweli z 10 stycznia 2014 r., Dz. U. poz. 183 ze zm. w zw. z art. 5 noweli z 12 kwietnia 2019 r., Dz. U. poz. 934). Szerzej zob. procedurę: Wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

2. We wniosku należy uprawdopodobnić, że wnioskodawcy grozi niepowetowana szkoda w razie wykonania zaskarżonego orzeczenia. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym dowodu ścisłym tego słowa znaczeniu i nie daje pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o jakimś fakcie (zob. H. Knysiak - Molczyk, w: T. Woś /red./, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 1045, wyrok NSA z dnia 4 czerwca 2002 r., II SA/Kr 1977/00, szerzej: „wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu przez WSA”).

3. „Niepowetowana szkoda” to szkoda (majątkowa, a także niemajątkowa), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego świadczenia lub jego wyegzekwowanie, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Będzie to miało miejsce w takich wypadkach, gdy grozi utrata przedmiotu świadczenia, który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony jakimś innym przedmiotem, a jego wartość nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego, lub gdy zachodzi niebezpieczeństwo poniesienia straty na życiu i zdrowiu (por. post. NSA z dnia 20 grudnia 2004 r., GZ 138/04).

4. Uprawdopodobnienie nie może opierać się na samych twierdzeniach strony, należy zatem wskazać materiał, który pozwoli sądowi na zajęcie określonego stanowiska w sprawie (por. post. NSA z dnia 7 maja 2008 r., I OZ 310/08).

5. Żądanie wstrzymania wykonania wyroku NSA jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy Sąd ten może swym orzeczeniem spowodować wznowienie wykonania aktu (czynności), tj. gdy NSA:

- uchylił wyrok uwzględniający skargę, z mocy którego zaskarżony akt nie wywoływał skutków prawnych do czasu uprawomocnienia się tegoż wyroku sądu pierwszej instancji,

- oddalił skargę kasacyjną od wyroku oddalającego skargę w sytuacji, gdy wykonanie decyzji zostało w toku postępowania sądowego wstrzymane na wniosek strony (przez sąd lub organ) lub przez organ z urzędu.

Nie można natomiast wstrzymać wykonania wyroku NSA, który nie wywołuje ww. skutków, tj. zwłaszcza oddalającego skargę kasacyjną w sytuacji, gdy sąd pierwszej instancji oddalił skargę i nie udzielono uprzednio stronie ochrony tymczasowej (por. postanowienie NSA z 10 listopada 2016 r., I FSK 1541/16, CBOSA).

Odpowiednio żądanie wstrzymania wykonania wyroku WSA dotyczy zasadniczo sytuacji, gdy sąd oddalił skargę, zaś wcześniej wstrzymano wykonanie aktu (czynności) (art. 61 § 6 pkt 2 p.p.s.a.), bądź wyroku, który w ww. warunkach uchylił zaskarżony akt (czynność), jednakże zarazem postanowił o jego wykonaniu (art. 61 § 6 pkt 1 w zw. z art. 152 § 1 in fine p.p.s.a.).