Moraczewski Marcin, Ustalenie właściwości organu wydającego decyzję lokalizacyjną

Ustalenie właściwości organu wydającego decyzję lokalizacyjną

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej należy do zadań własnych gminy. Przepis ten stanowi konkretyzację konstytucyjnej zasady domniemania właściwości samorządu terytorialnego i właściwości gminy, jako jego podstawowej jednostki (art. 163 i 164 Konstytucji RP).

Kwestie właściwości organu w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego normują art. 51 ust. 1 i 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Organem właściwym co do zasady jest odpowiedni organ gminy - wójt (burmistrz, prezydent miasta), poza przypadkami lokalizacji inwestycji na terenie zamkniętym, gdzie właściwym organem jest wojewoda. W przypadku decyzji dotyczących ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym i wojewódzkim wymaga się dodatkowo uzgodnienia decyzji z marszałkiem województwa.

Należy wskazać na wyjątkowy w tym zakresie charakter inwestycji drogowych, które lokalizowane są na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80 poz. 721 ze zm.) oraz przepisów ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 110, poz. 1192 ze zm.). W tych przypadkach organem właściwym do wydania decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego jest wojewoda na wniosek Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

W myśl art. 19 k.p.a., organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Tym samym ustawodawca nałożył na organ administracji publicznej obowiązek zbadania przed wszczęciem postępowania swojej właściwości rzeczowej, miejscowej i instancyjnej oraz dbania w dalszym toku postępowania, by organ działał jako właściwy. Obowiązek organu do zbadania swojej właściwości dotyczy każdego postępowania administracyjnego, także w odniesieniu do postępowania odwoławczego oraz postępowań w sprawie wznowienia postępowania i stwierdzenie nieważności decyzji ostatecznych.

Właściwość rzeczową, rozumianą jako kompetencję organu do załatwiania danych spraw, ustala się w oparciu o przepisy materialne regulujące zakres działania organu. W odniesieniu do ustalenia miejscowo właściwego organu, kluczowe znaczenie będzie miało położenie nieruchomości - właściwym będzie ten organ, na obszarze działania którego położona jest nieruchomość lub jej większa część.

W razie wystąpienia pomiędzy organami administracji sporu o właściwość bądź sporu kompetencyjnego, koniecznym będzie zwrócenie się o rozstrzygnięcie sporu do właściwego organu lub sądu administracyjnego, zgodnie z art. 22 k.p.a. Wyłączenie organu i wyłączenie pracownika organu od udziału w czynnościach podlega regułom określonym dziale I rozdziale 5 k.p.a., tj. w art. 24 do 27 k.p.a. Wydanie przez organ decyzji administracyjnej z naruszeniem przepisów o właściwości, stanowi przesłankę do wszczęcia postępowania o stwierdzenie nieważności takiej decyzji (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.).

Na gruncie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zadania związane z kształtowaniem i prowadzeniem polityki przestrzennej zostały zastrzeżone dla kompetencji gminy (art. 3 ust. 1 u.p.z.p.). Ustalenie właściwości organu w sprawach o wydanie decyzji lokalizacyjnej inwestycji celu publicznego, następuje w oparciu o art. 51 ust. 1 i 3 u.p.z.p.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym posługuje się terminem „terenu zamkniętego”, w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027, z późn. zm.), o czym świadczy wprost art. 2 pkt 11 u.p.z.p. Terenem zamkniętym będzie zatem teren o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych. Zgodnie z art. 4 ust. 2a prawa geodezyjnego, tereny zamknięte ustalane są przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych w drodze decyzji, określającej granice tego terenu. Tereny zamknięte utworzono m.in. w rozporządzeniu MON z dnia 18 lipca 2003 r. w sprawie terenów zamkniętych niezbędnych do obronności państwa (Dz. U. Nr 141, poz. 1368).