Gil Piotr, Uchylenie postępowania upadłościowego

Przepis art. 371 ust. 1 p.u. określa przypadki uchylenia postępowania upadłościowego. Przyjmuje, że sąd uchyli postępowanie upadłościowe, jeżeli doszło do prawomocnego odrzucenia wniosku o ogłoszenie upadłości albo prawomocnego oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W takim przypadku, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie prawomocnie oddalony albo odrzucony, sąd upadłościowy uchyli postępowanie upadłościowe. Wynikająca z treści przepisu art. 371 ust. 1 p.u. "odpowiedniość" stosowania przepisów o umorzeniu postępowania upadłościowego nie oznacza, że należy przenieść z art. 361 ust. 1 p.u. podstawy umorzenia postępowania (jako podstawy uchylenia postępowania).

W tym zakresie bowiem "odpowiedniość" stosowania przepisów nie może oczywiście oznaczać, że podstawami uchylenia postępowania są podstawy umorzenia postępowania upadłościowego, czyli:

1) majątek pozostały po wyłączeniu z niego przedmiotów majątkowych dłużnika obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;

2) wierzyciele zobowiązani uchwałą zgromadzenia wierzycieli albo postanowieniem sędziego-komisarza nie złożyli w wyznaczonym terminie zaliczki na koszty postępowania, a brakuje płynnych funduszów na te koszty;

3) wszyscy wierzyciele, którzy zgłosili swoje wierzytelności, żądają umorzenia postępowania.

Podstawy orzeczenia sądu w przedmiocie uchylenia postępowania upadłościowego są bowiem odmiennie uregulowane.

Zgodnie z przepisem art. 371 ust. 1 w zw. z art. 368 ust. 3 p.u. w przypadku prawomocnego uchylenia postępowania upadłościowego postanowienie to stanowi podstawę do wykreślenia wpisów dotyczących upadłości w księdze wieczystej i w rejestrach. Natomiast według art. 367 w zw. z art. 368 ust. 3 p.u. po umorzeniu postępowania upadłościowego umarza się wszczęte przez syndyka niezakończone procesy o uznanie za bezskuteczną czynności dokonanej przez upadłego ze szkodą dla wierzycieli. Wzajemne roszczenia o zwrot kosztów procesu wygasają.

W innych postępowaniach cywilnych upadły wchodzi do postępowania w miejsce syndyka.

Skutkiem prawomocnego uchylenia postępowania upadłościowego jest zgodnie z art. 364 w zw. z art. 371 ust. 1 p.u. odzyskanie przez upadłego prawa do zarządzania majątkiem. Upadły odzyskuje prawo zarządzania swoim majątkiem i rozporządzania jego składnikami. Konsekwencją tego jest to, że syndyk wydaje niezwłocznie upadłemu jego majątek, księgi, korespondencję i dokumenty. W przypadku potrzeby sędzia-komisarz wyda postanowienie nakazujące przymusowe odebranie majątku. Prawomocne postanowienie ma moc tytułu wykonawczego.

W przypadku braku płynnych środków syndyk dokonuje za zgodą sądu likwidacji majątku w celu pokrycia kosztów ich przechowania. W przypadku upadłego będącego osobą prawną albo spółką osobową sąd może zasądzić koszty przechowania od osób upoważnionych do reprezentowania upadłego, określając osobę albo osoby ponoszące koszty przechowania.

Natomiast w przypadku braku majątku potrzebnego na pokrycie kosztów przechowania ksiąg, korespondencji lub dokumentów sąd zasądza od upadłego na rzecz przechowawcy koszty przechowania.

Na postanowienie sądu zażalenie przysługuje wyłącznie upadłemu, osobie zobowiązanej do ponoszenia kosztów oraz przechowawcy

Według przepisu art. 362 stosowanego odpowiednio za sprawa odwołania z art. 371 ust. 1 p.u. sąd doręcza postanowienia o uchyleniu postępowania upadłościowego:

– upadłemu,

– syndykowi masy upadłości,

– członkom rady wierzycieli.

Dodatkowo, niezależnie od doręczenia wskazanym powyżej podmiotom odpisu postanowienia, jego treść obwieszcza się w MSiG. W przyszłości treść postanowienia będzie zamieszczana w Rejestrze (od dnia 1 lutego 2018 r.).