Moraczewski Marcin, Uchylenie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w przypadku wznowienia postępowania

Uchylenie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w przypadku wznowienia postępowania

Postępowanie w sprawie wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją o ustaleniu lub odmowie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego, tak jak w przypadku wznowienia innych postępowań administracyjnych, podlega ogólnym regulacjom kodeksu postępowania administracyjnego (art. 145-152 k.p.a.). Wznowienie postępowania ma na celu stworzenie możliwości ponownego rozpatrzenia i wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie administracyjnej zakończonej już decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie poprzedzające jej wydanie dotknięte jest jedną z wad wskazanych w art. 145 § 1 k.p.a. bądź zaistniały inne przesłanki wznowienia postępowania, o których mowa w art. 145a § 1 k.p.a. i w art. 145b § 1 k.p.a. Organem administracji właściwym w sprawie wznowienia postępowania jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji. W przypadku, gdy przyczyną wznowienia postępowania jest działalność tego organu, wznowienie postępowania leży w kompetencji organu wyższego stopnia, który powinien jednocześnie wyznaczyć organ właściwy do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, z tym zastrzeżeniem, że w przypadkach, gdy decyzję w ostatniej instancji wydał minister lub SKO - właściwy w sprawie będzie ten organ. Organ we wznowionym postępowaniu, wobec stwierdzenia wad postępowania, o których mowa w art. 145 § 1 k.p.a., art. 145a § 1 k.p.a. lub w art. 145b § 1 k.p.a., w drodze decyzji, uchyla decyzję lokalizacyjną i wydaje nowe rozstrzygnięcie co do istoty sprawy. Zgodnie z art. 146 § 1 k.p.a., nie można uchylić dotychczasowej decyzji, nawet jeżeli jest dotknięta istotną wadą, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji, w zależności od rodzaju uchybienia, upłynęło pięć lub dziesięć lat, a także gdy w wyniku wznowienia postępowania mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej (art. 146 § 2 k.p.a.). Zaznaczenia wymaga jednak, że zgodnie z regulacją zawartą w art. 53 ust. 8 u.p.z.p., nie uchyla się decyzji o ustaleniu lokalizacji celu publicznego, w przypadku wznowienia postępowania w oparciu o przesłankę braku udziału strony w postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.), jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji lokalizacyjnej upłynęło 12 miesięcy. Organ stwierdza wówczas jedynie wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa i wskazuje na okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji, a zaskarżona decyzja o ustaleniu lokalizacji pozostaje w obrocie prawnym. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie stronom (zwłaszcza inwestorowi) szczególnego bezpieczeństwa na tle innych decyzji, ochronę praw stron postępowania oraz wzmocnienie pewności obrotu prawnego w związku z inwestycjami służącym realizacji celów publicznych, a tym samym zwiększenie prawdopodobieństwa zakończenia tych inwestycji.

Wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, następuje z urzędu lub na wniosek strony, przy czym stosownego żądania strony wymaga wznowienie postępowania z uwagi na niezawiniony brak udziału strony w postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.), nadto z przyczyn określonych w art. 145a k.p.a. i art. 145b k.p.a. Organem właściwym w sprawie wznowienia jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji (art. 150 § 1 k.p.a.). W przypadku, gdy przyczyną wznowienia postępowania jest działalność tego organu, wznowienie postępowania leży w kompetencji organu wyższego stopnia, który powinien jednocześnie wyznaczyć organ właściwy do merytorycznego rozstrzygnięcia istoty sprawy (art. 150 § 2 k.p.a.). Dotyczy to w równym stopniu sytuacji, gdy strona powołuje się na uchybienia popełnione przez organ, jak również, gdy organ sam uzna, że przyczyna wznowienia postępowania może być związana z jego działaniem - wówczas winien przekazać sprawę do rozpoznania organowi wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia orzeka w kwestii dopuszczalności wznowienia postępowania i wydaje postanowienie w tym przedmiocie (o wznowieniu bądź odmowie wznowienia postępowania), a w razie rozstrzygnięcia pozytywnego, wyznacza równocześnie organ właściwy do przeprowadzenia postępowania odnośnie przyczyn wznowienia oraz rozstrzygnięcia co do istoty sprawy. Regulacja ta nie będzie miała jednak zastosowania w odniesieniu do decyzji lokalizacyjnych wydanych w ostatniej instancji przez ministra lub SKO, gdyż to te organy będą uprawnione do wznowienia postępowania i wydania decyzji merytorycznej w sprawie lokalizacyjnej (art. 150 § 3 k.p.a.). Na podstawie art. 152 k.p.a., organ właściwy w sprawie wznowienia postępowania może, z urzędu lub na wniosek strony, wstrzymać wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.

Zgodnie z art. 149 § 2 k.p.a., postanowienie o wznowieniu postępowania stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przyczyn wznowienia. Zatem w pierwszej kolejności organ obowiązany jest przeprowadzić postępowanie rozpoznawcze i ustalić, czy postępowanie zakończone ostateczną decyzją lokalizacyjną obarczone jest przynajmniej jedną z wad wskazanych w art. 145 § 1 k.p.a. - istotne dla sprawy okoliczności faktyczne ustalono w oparciu o fałszywe dowody; decyzję wydano w wyniku przestępstwa; decyzję wydał organ lub pracownik, który podlegał wyłączeniu; strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu; wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub dowody; decyzja została wydana bez wymaganych uzgodnień; organ odmiennie ocenił zagadnienie wstępne; decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione. W dalszej kolejności organ ustala czy zachodzą inne przesłanki wznowienia postępowania, o których mowa w art. 145a § 1 k.p.a. i w art. 145b § 1 k.p.a. Powyżej wskazane przepisy stanowią granice prowadzonego przez organ postępowania rozpoznawczego w odniesieniu do podstaw wznowienia. Należy przy tym zaznaczyć, iż określona w postanowieniu o wznowieniu postępowania podstawa wznowienia, nie zwalnia organu od obowiązku przeanalizowania postępowania pod kątem wszystkich przesłanek wznowienia. Dopiero po ustaleniu istnienia przynajmniej jednej podstawy wznowienia postępowania, organ może przejść do dalszego etapu postępowania - badania sprawy co do istoty. Kontrola decyzji ostatecznej w postępowaniu wznowieniowym z istoty swej powinna odbywać się w stanie faktycznym i stanie prawnym takim, jaki miał miejsce w dacie wydania decyzji ostatecznej w postępowaniu zwykłym, gdyż tylko wtedy można sprawdzić prawidłowość tej decyzji (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 lutego 2006 r., II OSK 503/05, LEX nr 196708).