Dauter Bogusław, Rozszerzenie możliwości rozpoznania przez NSA skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w stanie epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19

Rozszerzenie możliwości rozpoznania przez NSA skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w stanie epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19

Ustawą z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875) rozszerzono możliwość rozpoznania przez NSA skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w składzie trzyosobowym w sprawach, w których miała być wyznaczona rozprawa. Zgodnie z dodanym art. 15zzs⁴ ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - Dz.U. poz. 374), w sprawach, w których strona wnosząca skargę kasacyjną nie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała przeprowadzenia rozprawy, NSA może zawiadomić strony o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne, a strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wyrażą na to zgodę. Przepis ten będzie miał zastosowanie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich.

Jedynie zgoda wszystkich stron daje możliwość rozpoznania skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym.

Mimo wyrażenia zgody przez wszystkie strony i skierowania sprawy na posiedzenie niejawne, w wyjątkowych przypadkach, NSA będzie miał możliwość skierowania sprawy do rozpoznania na rozprawie (por. art. 90 § 2 w zw. z art. 193 p.p.s.a.).

Istotą wprowadzonej regulacji jest likwidowanie zaległości w sprawach, które oczekują na rozpoznanie na rozprawie przed NSA.

Zgodnie z art. 182 § 2 i § 3 p.p.s.a., NSA rozpoznaje skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym w składzie trzyosobowym, gdy strona, która ją wniosła, zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy. Oznacza to, że w sprawach, w których strona nie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała jej przeprowadzenia, sprawa kierowana jest do rozpoznania na rozprawie (por. Rozpoznanie skargi kasacyjnej, sps/ppsa.a182.21).

Ustawodawca z dniem 16 maja 2020 r. umożliwił NSA rozpoznanie skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym w sprawach, w których strony wnoszące skargi kasacyjne przed wejściem w życie ustawy nie zrzekły się rozprawy lub inne strony zażądały jej przeprowadzenia. Zgodnie z art. 15zzs⁴ ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374), dodanym na mocy art. 46 pkt 21 ustawy z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 875), w sprawach takich NSA może rozpoznać skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym w składzie trzyosobowym. Warunkiem koniecznym jest wyrażenie na to zgody przez wszystkie strony postępowania w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne. Przepis ten będzie miał zastosowanie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich.

W praktyce będzie to wyglądało w ten sposób, że przewodniczący (może to być także wyznaczony sędzia sprawozdawca) w sprawach, które powinny zostać skierowane na rozprawę z uwagi na brak zrzeczenia się przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną przeprowadzenia rozprawy bądź zażądania przez inną stronę jej przeprowadzenia, będzie mógł – zgodnie z brzmieniem art. 15zzs⁴ ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – skierować taką sprawę na posiedzenie niejawne.

Przed skierowaniem sprawy na posiedzenie niejawne przewodniczący/sędzia sprawozdawca wydaje zarządzenie (ustawa p.p.s.a. nie przewiduje wydawania przez przewodniczącego/sędziego sprawozdawcę „zawiadomienia” – por art. 16 pkt 3 p.p.s.a., a zatem jedynie forma zarządzenia będzie z punktu widzenia procesowego właściwa) o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne i doręcza je wszystkim stronom postępowania z zapytaniem, czy wyrażają na to zgodę, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zarządzenia.

Po odebraniu zarządzenia, strony mają 14 dni na pisemne wyrażenie stanowiska odnośnie do możliwości rozpoznania skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym.