Bełczącki Robert Marek, Rozpoznanie wniosku o ustalenie, że nie zachodzą podstawy do odmowy uznania orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego UE na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012

Rozpoznanie wniosku o ustalenie, że nie zachodzą podstawy do odmowy uznania orzeczenia sądu innego państwa członkowskiego UE na podstawie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012

W obecnym stanie prawnym podstawy do odmowy uznania orzeczenia przewidziane w art. 45 rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1215/2012 uwzględniane są już w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, co stanowi istotną zmianę. Poprzednio według art. 41 w zw. z art. 33 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 przeszkody do uznania orzeczenia mogły być uwzględniane dopiero w postępowaniu przed sądem drugiej instancji na skutek zaskarżenia zażaleniem postanowienia ustalającego, że orzeczenie podlega uznaniu (por. Magnus / Mankowski / Patrick Wautelet, Brussels I Regulation, 2nd ed. 2012, art. 33, note 21).

Sąd rozpoznaje wniosek w składzie jednego sędziego (art. 47 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).

Postępowanie w pierwszej instancji przestało być postępowaniem jednostronnym, toczącym się wyłącznie z udziałem wnioskodawcy (por. art. 41 zdanie drugie rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001, niemający obecnie odpowiednika).

Po doręczeniu odpisu wniosku i dołączonych do wniosku dokumentów strona przeciwna w myśl art. 1153²³ § 3 k.p.c. w terminie wyznaczonym przez sąd może przedstawić swoje stanowisko w sprawie.

W myśl art. 1153²³ § 4 k.p.c. wniosek podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym (przepisy rozporządzenia nie regulują tej kwestii; w poprzednim stanie prawnym - por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2007 r., I CSK 434/06, OSNC 2008, nr 3, poz. 37, LEX nr 244457).

Wniosek może jednak zostać skierowany na posiedzenie jawne. Wówczas strona przeciwna będzie mogła wziąć w nim udział.

Jeśli orzeczenie, które podlegać ma uznaniu, zostało zaskarżone w państwie pochodzenia (warunkiem uznania na podstawie przepisów rozporządzenia nie jest prawomocność orzeczenia) sąd krajowy może zawiesić postępowanie na podstawie art. 38 lit. a rozporządzenia PE i Rady nr 1215/2012.

Regulacja ta związana jest z dopuszczalnością uznawania na podstawie przepisów rozporządzenia także orzeczeń nieprawomocnych, które w toku instancji w państwie pochodzenia mogą zostać uchylone albo zmienione, co z kolei sprawia, że ich uznawanie staje się bezprzedmiotowe.

W art. 38 lit. a rozporządzenia PE i Rady nr 1215/2012 nie wymaga się, aby zaskarżenie polegało jedynie na wniesieniu zwyczajnego środka zaskarżenia, tak jak to było na gruncie poprzednio obowiązującego art. 37 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 (o pojęciu zwyczajnego środka zaskarżenia w poprzednim stanie prawnym - por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22 listopada 1977 r., 43/77, ECR 1977/7/2175, LEX nr 136943; K. Weitz, Autonomiczna wykładnia europejskiego prawa procesowego cywilnego - wprowadzenie i wyrok ETS z dnia 22 listopada 1977 r. w sprawie 43/77 Industrial Diamond Supplies przeciwko Luigi Riva, EPS 2009, nr 7, s. 57–59, LEX nr 101280).