Izydorczyk Jacek, Przekazanie ścigania organom państwa obcego w przypadku wszczęcia postępowania w Polsce na mocy umowy międzynarodowej

Przekazanie ścigania organom państwa obcego w przypadku wszczęcia postępowania w Polsce na mocy umowy międzynarodowej

Przejęcie i przekazanie ścigania karnego jest uregulowane w Rozdziale 63. kodeksu postępowania karnego (art. 590–592). Są tutaj przewidziane trojakiego rodzaju sytuacje: po pierwsze - gdy przestępstwo zostało popełnione przez określony podmiot za granicą (art. 590 k.p.k.), po wtóre - gdy przestępstwo popełnił cudzoziemiec w Polsce (art. 591 k.p.k.), oraz po trzecie - sytuacja, gdy co do tego samego czynu tej samej osoby wszczęto postępowanie karne zarówno w Polsce, jak i za granicą (art. 592 k.p.k.). Zob. J. Izydorczyk [w:] M. Królikowski, P. Wiliński, J. Izydorczyk, Podstawy prawa karnego międzynarodowego, Warszawa 2008, s. 363–394; J. Izydorczyk, Współpraca międzynarodowa w sprawach karnych, Edukacja Prawnicza 2009, nr 2 (104), s. 24–27; T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008, s. 1251–1255.

Jeżeli na mocy wiążącej nasz kraj umowy międzynarodowej, wszczęto postępowanie karne w Polsce (z uwagi na obowiązek takiego działania określony w umowie - co dotyczy tzw. przestępstw konwencyjnych) o przestępstwo (zbrodnię) popełnione za granicą, Minister Sprawiedliwości może wystąpić do właściwego organu państwa obcego (tj. kraju sprawcy, kraju pobytu sprawcy, czy też miejsca czynu) o przejęcie ścigania przez organy tego państwa niezależnie od tego, czy w państwie obcym wszczęto ściganie co do tego samego czynu (zob. art. 592 § 2 k.p.k.). Dodatkowo wchodzą tutaj w grę odpowiednio stosowane przepisy art. 591 § 2, 5 i 6 k.p.k. (tj. wymóg zgody pokrzywdzonego obywatela polskiego; obowiązek Ministra Sprawiedliwości zwrócenia się do organu obcego o informację co do zakończenia procesu karnego; oraz umorzenie postępowania w Polsce - wraz z ewentualną możliwością jego ponownego wszczęcia w przypadku bezpodstawnego zaniechania ścigania w państwie obcym). Zob. J. Izydorczyk [w:] M. Królikowski, P. Wiliński, J. Izydorczyk, Podstawy prawa karnego międzynarodowego, Warszawa 2008, s. 363–394.

Zgoda musi być wyraźna (niebudząca wątpliwości), tzn. na piśmie lub złożona ustnie do protokołu. Wyjątkiem będzie tylko sytuacja, gdy uzyskanie takiej zgody nie będzie możliwe (np. śmierć pokrzywdzonego).

Zobacz szerzej Wniosek Ministra Sprawiedliwości do organu państwa obcego o przejęcie ścigania karnego, gdy przestępstwo popełnił cudzoziemiec w Polsce .