Niewiadomski Zygmunt, Powołanie samorządowej komisji urbanistyczno - architektonicznej

Powołanie samorządowej komisji urbanistyczno - architektonicznej

Samorządowe komisje urbanistyczno-architektoniczne są organami doradczymi organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. Komisje te są powoływane i odwoływane w formie zarządzenia przez organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego. Te same organy określają, w formie regulaminu ich organizację i tryb działania. Organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego uprawnione są także do powołania i odwołania w tym samym trybie przewodniczącego komisji (Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2004, s. 74–75).

Obligatoryjnie winna być powołana wojewódzka komisja urbanistyczno-architektoniczna. Natomiast decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta każdej gminy, ustawodawca pozostawił czy zostanie powołana komisja gminna, czy też jej zadania zostaną powierzone innej gminnej komisji lub komisji powiatowej (T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2004, s. 49).

Ustawodawca nie precyzuje zadań komisji pozostawiając to w gestii organów je powołujących. Zatem można przyjąć, iż komisje mogą pełnić swoją funkcję doradczą w odniesieniu do wszystkich spraw związanych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym pozostających w kompetencjach organów, które je powołały (Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2004, s. 75 oraz uzasadnienie Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 20 maja 2009 r., II SA/Wr 696/08, LEX nr 564946).

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 6 u.p.z.p. w skład komisji winny być powołane osoby o wykształceniu i przygotowaniu fachowym związanym bezpośrednio z teorią i praktyką planowania przestrzennego.

Powstanie obowiązku powołania komisji urbanistyczno-architektonicznej lub jej poszczególnych członków wynika z mocy prawa. Obowiązek taki może powstać jako skutek oświadczenia woli członka komisji o rezygnacji z udziału w jej pracach lub wydania zarządzenia o odwołaniu członka komisji. Przyczyną może być również zdarzenie prawne niezależne od woli ludzkiej, np. śmierć członka komisji.

Ustawodawca pozostawia organom wykonawczym jednostek samorządu terytorialnego dużą swobodę w kształtowaniu składu liczebnego komisji architektoniczno-urbanistycznej. Organ powołujący komisję winien jednak mieć na względzie zadania, które ma ona pełnić. Zatem organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego ustalając skład liczebny komisji zobligowany jest przeanalizować zakres zadań, które będą przez komisję wykonywane i na tej podstawie ustalić jej skład liczebny. (T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, Kantor Wydawniczy Zakamycze 2004, s. 51–52).

Ustalenie składu komisji dotyczy zarówno jej liczebności jak i merytorycznego przygotowania jej członków do pełnienia funkcji doradczych organu administracyjnego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Określenie kwalifikacji merytorycznych członków komisji urbanistyczno-architektonicznych za pomocą parametrów "wykształcenia i przygotowania fachowego związanego bezpośrednio z teorią i praktyką planowania przestrzennego" obejmuje szeroki krąg osób będących przedstawicielami różnych profesji. Poza niekwestionowanym uczestnictwem w tym gremium urbanistów, architektów i inżynierów budownictwa istnieje możliwość uzupełnienia składu kolegium o specjalistów z zakresu ochrony środowiska, geologii powiązanych w związku z wykonywaniem swojego zawodu z "teorią i praktyką planowania przestrzennego". Rekomendacja co najmniej połowy składu komisji urbanistyczno-architektonicznej odnosi się w równym stopniu zarówno do samorządów architektów, urbanistów, inżynierów budownictwa, jak i do stowarzyszeń (np. Towarzystwa Urbanistów Polskich). Przy czym należałoby uznać za spełniony wymóg rekomendacji także wówczas, gdy co najmniej połowę członków komisji przedstawi tylko jedna z wyżej wymienionych organizacji. (vide Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lipca 2011 r., II OSK 777/11, LEX nr 1083692).