Krywan Tomasz, Powiększanie podstawy opodatkowania o wartość niezwróconych opakowań wielokrotnego użytku

Powiększanie podstawy opodatkowania o wartość niezwróconych opakowań wielokrotnego użytku

Procedura pozwala ustalić, czy podmiot wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje jest na koniec roku obowiązany powiększyć podstawę opodatkowania.

Od 13.10.2023 r. obowiązują szczególne zasady ustalania podstawy opodatkowania dostaw towarów dokonywanych w opakowaniach wielokrotnego użytku. Przy czym przez opakowania wielokrotnego użytku na gruncie VAT rozumie się butelki wielokrotnego użytku o pojemności do półtora litra, które objęte są systemem kaucyjnym w rozumieniu art. 8 pkt 13a ustawy z dnia z 13.06.2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 1658 ze zm.) – dalej u.g.o., zob. art. 2 pkt 49 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.) – dalej u.p.t.u.

Systemem tym jest system, w którym przy sprzedaży produktów w opakowaniach na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku, o których mowa w załączniku nr 1a do u.g.o., będących napojami, pobierana jest kaucja, która jest zwracana użytkownikowi końcowemu w momencie zwrotu odpowiednio opakowania objętego systemem kaucyjnym albo odpadu opakowaniowego powstałego z opakowania objętego systemem kaucyjnym.

Szklanych butelek stanowiących opakowania wielokrotnego użytku w rozumieniu u.p.t.u. dotyczy art. 29a ust. 11a u.p.t.u. stanowiący, że do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości opakowania wielokrotnego użytku, jeżeli podatnik dokonał dostawy towaru w tym opakowaniu. W konsekwencji – jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy z 13.07.2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1852) – „w przypadku dostaw towarów w szklanych butelkach wielokrotnego użytku objętych systemem kaucyjnym wartość kaucji za to opakowanie nie będzie co do zasady wliczana do wartości podstawy opodatkowania. Jest to rozwiązanie analogiczne jak w przypadku innych opakowań zwrotnych, które nie będą objęte nowym systemem kaucyjnym, a od których jest pobierana kaucja zwrotna”.

W przypadku niezwrócenia przez nabywcę opakowania wielokrotnego użytku wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje podwyższa podstawę opodatkowania o wartość tego opakowania (zob. art. 29a ust. 12a zdanie pierwsze u.p.t.u.). Przy czym podwyższenia tego nie dokonują wszyscy podatnicy (jak rzecz się ma w przypadkach, gdy podatnik dokonał dostawy towaru w opakowaniu zwrotnym innym niż opakowanie wielkokrotnego użytku, pobierając kaucję za to opakowanie lub określając taką kaucję w umowie dotyczącej dostawy towaru – zob. również procedura Powiększanie podstawy opodatkowania o wartość niezwróconych opakowań innych niż opakowania wielokrotnego użytku, ale wyłącznie podatnicy wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje.

Podatnikami takimi są – jak wynika z art. 2 pkt 50 u.p.t.u. – podatnicy będący podmiotami, o których mowa w art. 8 pkt 21a lub 21b u.g.o., uczestniczący w systemie kaucyjnym w rozumieniu art. 8 pkt 13a u.g.o., tj.:

1) wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje, tj. przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku, o których mowa w załączniku nr 1a do u.g.o., będących napojami, z wyłączeniem sprzedaży bezpośredniej polegającej na dostarczaniu napojów w opakowaniach przez wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje;

2) wprowadzający bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, tj. przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach na napoje wielokrotnego użytku, o których mowa w poz. 3 załącznika nr 1a do u.g.o., będących napojami, dokonującego wyłącznie sprzedaży bezpośredniej polegającej na dostarczaniu napojów w opakowaniach przez wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje do miejsca ustalonego między tym wprowadzającym a nabywającym i jednocześnie odbieraniu przez tego wprowadzającego opakowań po produktach tego samego rodzaju, wprowadzonych do obrotu przez tego samego wprowadzającego.

Nie zawsze jednak podwyższenie to jest dokonywane. Jest ono dokonywane tylko, jeżeli na koniec roku liczba wprowadzonych przez podatnika wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje w danym roku do obrotu opakowań wielokrotnego użytku jest wyższa od liczby zwróconych temu podatnikowi w danym roku opakowań wielokrotnego użytku.

Z art. 29a ust. 12a zdanie drugie u.p.t.u. wynika przy tym, że przez niezwrócenie opakowania wielokrotnego użytku rozumie się również zwrot odpadu opakowaniowego (przez odpad opakowaniowy – zgodnie z art. 2 pkt 51 u.p.t.u. – rozumie się odpad opakowaniowy w rozumieniu art. 8 pkt 8 u.g.o. powstały z opakowania wielokrotnego użytku i zwracany w ramach systemu kaucyjnego). W konsekwencji wartość zwróconych odpadów opakowaniowych powiększa kwotę stanowiącą podwyższenie podstawy opodatkowania u podatników wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje. Wynika z tego, że – jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw – „na gruncie przepisów u.p.t.u. zwrot kaucji dotyczy wyłącznie zwrotu opakowania, które może służyć do powtórnego użytku (napełnienia). W sytuacji gdy przedmiotem zwrotu będzie odpad opakowaniowy powstały z opakowania wielokrotnego użytku, zasady związane z wyłączeniem z opodatkowania VAT opakowania wielokrotnego użytku nie mogą być stosowane (zasadniczo nie następuje zwrot opakowania). W sytuacji dokonania zwrotu (przez konsumenta) uszkodzonego opakowania wielokrotnego użytku, które nie nadaje się do powtórnego wykorzystania przez wprowadzającego produkty w opakowaniach na napój do obrotu, uznaje się, że dokonano zwrotu odpadu opakowaniowego i w związku z tym faktycznie nie doszło do zwrotu opakowania”.