Czerwińska Dorota, Postępowanie z czynem stanowiącym przewinienie dyscyplinarne, naruszenie obowiązków służbowych albo naruszenie zasad współżycia społecznego

Postępowanie z czynem stanowiącym przewinienie dyscyplinarne, naruszenie obowiązków służbowych albo naruszenie zasad współżycia społecznego

Jeżeli jeszcze przed wszczęciem postępowania przygotowawczego albo w jego toku zostanie ujawnione, że czyn, którego dotyczy postępowanie nie wypełnia znamion przestępstwa, a jedynie dopatrzeć się w nim można przewinienia dyscyplinarnego albo naruszenia obowiązków służbowych lub zasad współżycia społecznego, postępowanie karne nie będzie mogło być prowadzone.

W takiej sytuacji prokurator wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego (jeżeli ustalono przed wszczęciem postępowania, że czyn nie wypełnia znamion przestępstwa) lub postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego (jeżeli ustalono, że czyn nie wypełnia znamion przestępstwa już po wszczęciu postępowania przygotowawczego). Jeżeli w śledztwie postanowienie wydał inny organ postępowania przygotowawczego wymagane jest jego zatwierdzenie przez prokuratora (art. 305 § 3 k.p.k.). Podobnie w dochodzeniu postanowienia o odmowie jego wszczęcia lub umorzeniu obligatoryjnie podlegają zatwierdzeniu przez prokuratora, jeżeli wydał je inny organ prowadzący postępowanie (art. 325e § 2 k.p.k.). W takiej sytuacji Policja ma więc obowiązek przesłać postanowienie prokuratorowi do zatwierdzenia.

Również sąd, jeżeli to na etapie postępowania sądowego, uznano, że brak jest znamion przestępstwa w czynie stanowiącym przedmiot postępowania, wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania.

Podstawą odmowy wszczęcia postępowania lub jego umorzenia jest brak znamion czynu zabronionego (art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.).

Na postanowienia przysługuje zażalenie na zasadach ogólnych.

Ustawa wskazuje ogólnie, że czyny niestanowiące przestępstwa, lecz jednocześnie będące przewinieniami dyscyplinarnymi, a także naruszeniem obowiązków służbowych lub zasad współżycia społecznego skutkować powinny przekazaniem sprawy innemu właściwemu organowi.

Wraz z wejściem w życie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (t.j. Dz.U. 2017, poz. 1206 ze zm.) powrócono do obowiązującego także między 2010 a 2014 rokiem rozwiązania, polegającego na uszczegółowieniu w Regulaminie przesłanek przekazania sprawy innemu właściwemu organowi. I tak obecnie § 377 ust. 1 reg. prok. wskazuje, że przekazanie właściwemu organowi sprawy powinno nastąpić w szczególności, gdy zachodzi potrzeba podjęcia przez obowiązane organy przewidzianych prawem środków zmierzających do:

– zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia i życia ludzi;

– ochrony bezpieczeństwa i higieny pracy;

– ochrony środowiska naturalnego;

– ochrony zwierząt;

– ochrony danych osobowych;

– ochrony dziedzictwa narodowego;

– ochrony interesów i praw konsumentów;

– wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do pracownika naruszającego obowiązki służbowe;

– pociągnięcie pracownika winnego powstania szkody do odpowiedzialności materialnej;

– przeciwdziałania demoralizacji nieletniego lub przemocy w rodzinie;

– zobowiązania osoby uzależnionej do poddania się leczeniu odwykowemu.

Zgodnie zaś z § 377 ust. 2 reg. prok., jeżeli ustawa uzależnia wszczęcie przez właściwy organ postępowania, o którym mowa w ust. 1, od złożenia wniosku, prokurator, przekazując sprawę, składa jednocześnie wniosek lub zwraca się do uprawnionego organu o jego złożenie, wnosząc jednocześnie o poinformowanie go o sposobie załatwienia sprawy.