Dauter Bogusław, Obowiązek uiszczenia kosztów sądowych

Obowiązek uiszczenia kosztów sądowych

Strony postępowania sądowoadministracyjnego są odpowiedzialne finansowo za koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 199 p.p.s.a.), przy czym do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki. Artykuł 214 określa podmioty, na które nałożony jest obowiązek uiszczenia kosztów sądowych. Przez „pismo” należy rozumieć przede wszystkim pismo procesowe, ale także wnioski składane do protokołu (por. A. Górski, L. Walentynowicz, Komentarz do art. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [w:] A. Górski, L. Walentynowicz, Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie. Komentarz praktyczny. Oficyna, 2008). Gdy strona w jednym piśmie zaskarży kilka aktów, lub też uczyni przedmiotem skargi bezczynność w zakresie niewydania większej ilości aktów, to przewodniczący zobowiązany jest rozdzielić skargi (art. 57 § 3 p.p.s.a.). W konsekwencji z każdą z tych skarg, choć zawartą w jednym piśmie procesowym, wiąże się odrębny obowiązek uiszczenia wpisu (por. postanowienie NSA z dnia 12 września 2013 r., II GZ 425/13).

W postępowaniu przed sądem strona przedstawia swoje wnioski i oświadczenia składane poza rozprawą w formie pisma procesowego.

1. W ramach wstępnego badania pisma przewodniczący sprawdza m.in. czy strona w sposób należyty uiściła koszty sądowe związane z pismem (por. M. Niezgódka-Medek, Komentarz do art. 220 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz; LEX, 2011).

Zgodnie z ogólną zasadą występującą zarówno w postępowaniu sądowoadministracyjnym, jak i cywilnym, wnoszący jest zobowiązany do uiszczenia opłaty lub związanych z daną czynnością procesową wydatków.

Zwrot zawarty w art. 214 p.p.s.a. pismo „powodujące wydatki” jest oczywiście skrótem zastosowanym przez ustawodawcę. Określenie dotyczy wydatków, które powstaną na skutek uwzględnienia wniosków zawartych w piśmie; nie natomiast związanych z samym wniesieniem pisma (por. A. Górski, L. Walentynowicz, Komentarz do art. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [w:] A. Górski; L. Walentynowicz, Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie. Komentarz praktyczny. Oficyna, 2008).

2. Zgodnie z art. 111 § 2 P.p.s.a. sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli pozostają one ze sobą w związku. Nie pozbawia to jednak tych spraw odrębnego charakteru i nie pozbawia ich samodzielności (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 czerwca 2008 r., II FZ 231/08, wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 października 2007 r., I GSK 2147/06, i z dnia 12 kwietnia 2005 r., FSK 1561/04, opubl. w POP z 2006 r., nr 5, poz. 81). Odpowiednio skarga kasacyjna od wyroku wydanego w sprawach połączonych do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia winna uwzględniać fakt odrębności spraw połączonych. Wpis od skargi kasacyjnej (gdy strona skarży wyrok w całości) należny jest w wysokości odpowiadającej połowie sumy wpisów od skarg pobranych w każdej z połączonych spraw. Od skargi kasacyjnej wniesionej od wyroku rozstrzygającego kilka różnych spraw (zapoczątkowanych różnymi skargami) powinien zostać pobrany wpis tak, jakby skargę kasacyjną wniesiono w każdej z tych spraw z osobna (por. postanowienie NSA z 28 września 2009 r,. II FZ 349/09; postanowienie NSA z dnia 30 października 2015 r., II FSK 2889/15 ).