Niewiadomski Zygmunt, Nałożenie administracyjnej kary pieniężnej z tytułu usunięcia drzew lub krzewów bez zezwolenia

Nałożenie kary pieniężnej z tytułu usunięcia drzew lub krzewów bez zezwolenia

Administracyjna kara pieniężna nałożona z tytułu usunięcia drzew lub krzewów z nieruchomości bez koniecznego zezwolenia jest jedną z form odpowiedzialności administracyjnoprawnej. Jest odpowiedzialnością za delikt administracyjny. Ustawodawca złagodził obiektywny charakter odpowiedzialności z tego tytułu, wyłączając możliwość nałożenia kary w przypadku działania w stanie wyższej konieczności (art. 89 ust. 7 u.o.p.). Postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej za usunięcie drzew bez zezwolenia jest postępowaniem, którego jedynym celem jest ukaranie sprawcy nielegalnego czynu za popełnienie deliktu administracyjnego. Kara nakładana w tym postępowaniu jest zatem karą nakładaną w związku z naruszeniem interesu publicznego, nie zaś w związku z naruszeniem indywidualnego interesu właściciela. (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2019 r., II OSK 966/17, LEX nr 2664598.

Ustawodawca wprowadza możliwość obniżenia kary z tytułu usunięcia drzew lub krzewów bez wymaganego pozwolenia nałożonej na osoby fizyczne po spełnieniu przesłanek określonych w art. 89 ust. 11 u.o.p.

Organ administracji publicznej właściwy do nałożenia administracyjnej kary pieniężnej z tytułu usunięcia drzew lub krzewów z nieruchomości winien mieć na względzie, iż kary nie wymierza się w sytuacji, w której nie było wymagane zezwolenie (art. 88 ust. 10 u.o.p.).

Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że przepis art. 150 k.c. nie wyklucza stosowania sankcji, wynikających z art. 88 ust. 1 u.o.p., gdyż u.o.p. nie służy ochronie praw właścicielskich, lecz ochronie dobra publicznego, jakim jest środowisko. Są to zatem autonomiczne względem siebie reżimy prawne. Ustawa o ochronie przyrody ogranicza prawo własności, w tym zastosowanie art. 150 k.c. (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 1 sierpnia 2016 r., II SA/Gl 186/16, LEX nr 2098254).

Uzyskanie informacji przez organ administracyjny o usunięciu drzew lub krzewów z nieruchomości bez stosownego zezwolenia, obliguje organ administracyjny do podjęcia czynności w celu wymierzenia kary pieniężnej z tego tytułu.

Zgodnie z postanowieniami k.p.a., decyzja wydana z naruszeniem właściwości organu jest decyzją nieważną (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.), zatem organ administracyjny, z ostrożności procesowej winien zbadać swoją właściwość w fazie czynności przygotowawczych. Organem właściwym do wydania decyzji w sprawie nałożenia kary jest wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy miejscowo ze względu na położenie nieruchomości, z której usunięto drzewa lub krzewy (art. 88 ust. 1 u.o.p.). Starosta będzie organem właściwym w przypadku, kiedy nieruchomość jest własnością gminy. Nie dotyczy to sytuacji, w której postępowanie dotyczy nieruchomości będącej własnością gminy, ale pozostającej przedmiotem użytkowania wieczystego przysługującego osobom trzecim. Wówczas organem właściwym rzeczowo do nałożenia kary będzie także organ wykonawczy gminy.

Zgodnie z treścią art. 90 ust. 2 u.o.p. w razie, gdy prezydent miasta na prawach powiatu sprawuje funkcję starosty, organem właściwym do wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów jest marszałek województwa.