Szuwalski Przemysław, Cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodnoprawnego

Cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodnoprawnego

Przesłanki cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego sprecyzowano w przepisach art. 415 i art. 417 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. 2023 r. poz. 1478) - dalej pr.wod. Pierwszy z przepisów dotyczy postępowania, w ramach którego cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia następuje bez odszkodowania.

Przepis art. 417 pr.wod. przewiduje natomiast sytuacje uprawniające do wzruszenia pozwolenia wodnoprawnego za odszkodowaniem.

Wspólną cechą obu wymienionych powyżej przepisów jest działanie organu administracji w sprawie cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego z urzędu oraz uznaniowy charakter decyzji. Na tle przesłanek normowanych tymi przepisami odnotowania wymaga również możliwość cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodnoprawnego na wniosek (art. 418 pr.wod.).

Wskazane przepisy art. 415 i art. 417 pr.wod. stanowią odpowiednik art. 136 i art. 137 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1121) - dalej pr.wod. z 2001 r.

Katalog przesłanek uzasadniających cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodno prawnego zawarty w art. 415 pkt 1 pr.wod. i art. 417 pr.wod. ma charakter zamknięty (II SA/GI 463/16, II SA/Bk 472/19).

Użyte w obu przepisach sformułowanie "może" oznacza, że stwierdzenie zaistnienia przesłanek określonych w tym przepisie nie obliguje, a jedynie uprawnia organ do orzeczenia o cofnięciu bądź ograniczeniu pozwolenia wodnoprawnego (II SA/Gd 118/16, II SA/Lu 620/19, III OSK 2180/21).

Decyzja o cofnięciu pozwolenia wodnoprawnego powoduje, co do zasady, skutek ex nunc, a więc że nie można nią pozbawić skuteczności czynności dokonanych na podstawie pozwolenia wodnoprawego i unicestwić wywołanych przez te czynności skutków prawnych. Taka decyzja wywołuje skutki na przyszłość, czyli licząc od daty uchylenia. Wskazana cecha w istotny sposób różni tę instytucję od wygaszenia pozwolenia wodnoprawnego decyzją, która ma charakter deklaratoryjny i potwierdza jedynie skutek, który wystąpił z mocy prawa (art. 414 pr.wod. i art. 418 pr.wod.). Na tym tle przepis art. 418 pr.wod. przesądza, że cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodno prawnego następuje decyzją (II SA/Lu 92/20).

Postępowanie w sprawie cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego bez względu na jego postawę nie może służyć kontroli prawidłowości wydania pozwolenia wodnoprawnego.

Podstawę do wydania decyzji może stanowić uzyskanie informacji w drodze przeglądu wydanych pozwoleń wodnoprawnych oraz ich realizacji, którego organ powinien dokonywać co najmniej raz na 4 lata (art. 416 pr.wod.). Dodatkowo podstawę do inicjowania postępowania mogą stanowić informacje uzyskiwane w ramach innych działań organu, czy też sygnalizacja innych podmiotów dotycząca wykonywania pozwoleń wodnoprawnych.

Obowiązkiem organu jest przestrzeganie właściwości miejscowej i rzeczowej z urzędu (art. 19 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. 2023r., poz. 775 ze zm.) - dalej k.p.a.).

Naruszenie zasady właściwości organu do załatwienia sprawy jest sankcjonowane nieważnością decyzji (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.).

Organem właściwym do rozpatrzenia sprawy dotyczącej cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego jest organ upoważniony do wydawania decyzji w sprawie udzielenia pozwolenia (art. 397 ust. 1 w zw. z art. 397 ust. 4 pr.wod.).