Bełczącki Robert Marek, Badanie dopuszczalności zażalenia przed sądem drugiej instancji - zażalenia na orzeczenia związane z kosztami procesu

Badanie dopuszczalności zażalenia przed sądem drugiej instancji - zażalenia na orzeczenia związane z kosztami procesu

W postępowaniu zażaleniowym sąd drugiej instancji, kontrolując dopuszczalność zażalenia, powinien sprawdzić m.in. czy zaskarżenie danego orzeczenia jest w ogóle dopuszczalne oraz czy podmiot wnoszący zażalenie jest do tego uprawniony, a jeśli tak, to czy może on zaskarżyć postanowienie sądu albo zarządzenie przewodniczącego w takiej konfiguracji procesowej, jaka zaistniała w rozpoznawanej sprawie (kontrola dopuszczalności „z innych przyczyn” - art. 373 § 1 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c.).

Pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen) jest przesłanką dopuszczalności środka zaskarżenia, chyba że interes publiczny wymaga merytorycznego rozpoznania tego środka (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III CZP 88/13, OSNC 2014, nr 11, poz. 108, Lex nr 1467203, której nadano moc zasady prawnej).

Czynności związane z kontrolą dopuszczalności zażalenia przed sądem drugiej instancji wykonywane są przez przewodniczącego, z wyjątkiem odrzucenia zażalenia, co wymaga wydania postanowienia przez sąd. W myśl art. 373 § 2 w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. czynności przewodniczącego związane z nadaniem biegu zażaleniu może wykonywać referendarz sądowy.

Niektóre orzeczenia związane z kosztami procesu mogą być wydane także przez referendarza sądowego i wówczas podlegają zaskarżeniu skargą, a nie zażaleniem. Dotyczy to:

– postanowienia wyliczającego szczegółowo koszty procesu obciążające strony, wydane po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego sprawę w instancji, w którym sąd rozstrzygnął jedynie o zasadach ponoszenia przez strony kosztów procesu, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi (art. 108 § 1 k.p.c.);

– zarządzenia o zwrocie opłaty (art. 82 u.k.s.c.) lub zaliczki na wydatki (art. 84 ust. 2 u.k.s.c.).