Bełczącki Robert Marek, Badanie dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku przed sądem drugiej instancji ze względów podmiotowych

Badanie dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku przed sądem drugiej instancji ze względów podmiotowych

W ramach kontroli dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sąd Najwyższy ustala m.in., czy podmiot wnoszący skargę jest do tego uprawniony (kontrola dopuszczalności „z innych przyczyn” - art. 424⁸ § 1 k.p.c.). Brak legitymacji skarżącego prowadzi do odrzucenia skargi a limine.

Uprawnienie (legitymacja) do zaskarżenia wyroku skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku przysługuje przede wszystkim stronom procesu zakończonego zaskarżonym wyrokiem.

Jeśli w procesie występowali współuczestnicy procesowi, legitymacja do wniesienia skargi przysługuje odrębnie każdemu z nich.

W przypadku gdy łączyła ich więź współuczestnictwa jednolitego (art. 73 § 2 k.p.c.), wniesienie skargi przez jednego z dotychczasowych współuczestników jednolitych nie wywołuje skutków względem pozostałych (por. T. Wiśniewski (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), komentarz do art. 424³). Każdy współuczestnik wnosi bowiem skargę w celu uzyskania naprawienia szkody, której on sam doznał wskutek wydania wyroku niezgodnego z prawem w rozumieniu art. 424¹ k.p.c. w zw. z art. 417¹ § 2 k.c. Z tym kierunkiem powinny także korespondować podstawy skargi wnoszonej przez dotychczasowego współuczestnika.

Podobnie jak w przypadku skargi kasacyjnej, uprawnienie do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku nie przysługuje osobie, na rzecz której powództwo zostało wytoczone przez prokuratora, organizację pozarządową, powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów albo inspektora pracy, jeśli osoba taka nie wstąpiła do sprawy przed jej prawomocnym zakończeniem. Zgodnie z art. 56 § 1 zd. drugie k.p.c. (samodzielnie albo w związku z art. 62 § 1, art. 63² albo art. 63⁴ k.p.c.) osoba taka może wstąpić do sprawy w każdym jej stanie, co oznacza, że będzie mogła to uczynić także w postępowaniu ze skargi, ale wszczętym przez będących poprzednio stroną - i przez to legitymowanego - prokuratora, organizację pozarządową, powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentów albo inspektora pracy.