Zwolnienie z podatku od nieruchomości budowli wchodzących w skład infrastruktury kolejowej.

Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pana Wojciecha Saługi, posła na Sejm RP, w sprawie stosowania zwolnienia z podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.), uprzejmie wyjaśniam.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwalnia się od podatku od nieruchomości budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym oraz zajęte pod nie grunty, jeżeli:

Ze zwolnienia z podatku od nieruchomości na podstawie ww. przepisu korzystają zatem m.in. budowle (oraz zajęte pod nie grunty), które wchodzą w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym, jeżeli tworzą linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1435 mm.

Z przepisu wynika zatem, że ze zwolnienia od podatku od nieruchomości nie korzystają budowle, które nie wchodzą w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym. Stosowanie zwolnienia dla takich budowli byłoby sprzeczne z ustawą. Zgodnie bowiem z wypracowanym przez orzecznictwo i utrwalonym już poglądem przepisy dotyczące zwolnień podatkowych, jako odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle i nie mogą być przedmiotem wykładni rozszerzającej (por. m.in. wyrok WSA w Krakowie z dnia 11 kwietnia 2007 r. sygn. akt SA/Kr 1323)05). Dlatego też dla właściwego zastosowania zwolnienia niezbędne jest prawidłowe wyznaczenie desygnatów pojęć użytych w przepisie będącym podstawą jego stosowania.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.) infrastruktura kolejowa to linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury, natomiast linia kolejowa to droga kolejowa mająca początek i koniec wraz z przyległym pasem gruntu, na którą składają się odcinki linii, a także budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego wraz z zajętymi pod nie gruntami.

Budowle kolejowe wchodzące w skład infrastruktury kolejowej i tworzące linie kolejowe zostały określone w rozporządzeniu ministra infrastruktury z dnia 26 września 2003 r. w sprawie wykazu typów budowli i urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego oraz typów pojazdów kolejowych, na które wydawane są świadectwa dopuszczenia do eksploatacji (Dz. U. Nr 175, poz. 1706), i są to m.in. tor kolejowy, skrzyżowanie torów kolejowych, rozjazd kolejowy. Zgodnie ze stanowiskiem ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej ustawa o transporcie kolejowym nie rozróżnia, co do zasady, linii kolejowych o szerokości torów większej niż 1435 mm oraz o szerokości torów 1435 mm. Z definicji ustawowej infrastruktury kolejowej nie wynika żadne odniesienie do szerokości torów linii kolejowej.

Stosownie do wyjaśnień ministra transportu, budownictwa, i gospodarki morskiej niezależnie od prześwitu torów za budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej tworzące linie kolejowe nie mogą natomiast zostać uznane terminale przeładunkowe. Terminalem kolejowym jest budynek lub budowla wraz z urządzeniami specjalistycznymi umożliwiające załadunek, wyładunek lub zestawianie pociągów towarowych, lub integrację usług towarowego transportu kolejowego z innymi rodzajami transportu. Warto w tym miejscu przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2008 r., sygn. akt. V CSK 121/08. I choć sąd odnosi się w ww. wyroku do terminu "bocznicy kolejowej", to przez analogię można wskazać, że jeżeli w ustawie o transporcie kolejowym terminal kolejowy nie został określony jako część linii kolejowej, to nie jest linią kolejową. Celem terminalu jest obsługa przewozów towarowych, która odbywa się poza linią kolejową.

Ponadto należy podkreślić, że omawiane zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym, które abstrahuje od cech dotyczących podmiotu podatku od nieruchomości. Stąd też analiza, czy podmiot korzystający z omawianego zwolnienia jest zarządcą w rozumieniu ustawy o transporcie kolejowym - na potrzeby oceny zasadności jego zastosowania - jest zbędna.

Zasadność zastosowania powyższego zwolnienia w konkretnym przypadku przez indywidualnego podatnika i w odniesieniu do konkretnych przedmiotów opodatkowania może zostać zweryfikowana przez organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających lub w ramach ewentualnego postępowania wymiarowego - na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.). Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku od nieruchomości, na podstawie art. 1c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Decyzje organów podatkowych I instancji są weryfikowane w toku kontroli instancyjnej przez samorządowe kolegia odwoławcze oraz podlegają kontroli sądów administracyjnych. Minister finansów, zgodnie z art. 14 ordynacji, sprawuje ogólny nadzór w sprawach podatkowych.

Sumując, należy stwierdzić, że zwolnienie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stosuje się wyłącznie w odniesieniu do budowli (oraz zajętych pod nie gruntów), wchodzących w skład infrastruktury kolejowej w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym, tworzących linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1435 mm. Zakres stosowania zwolnienia przez korzystające z tego uprawnienia podmioty powinien zostać ustalony w oparciu o obowiązujące przepisy z wyłączeniem stosowania wykładni rozszerzającej.