ZD-P/423/6/2004 - Wyciąg bankowy przekazywany drogą elektroniczną.

Pytanie podatnika

Czy przekazywany drogą elektroniczną wyciąg bankowy, dotyczący wydatków ponoszonych na opłaty bankowe, jest dowodem księgowym, będącym podstawą zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów?

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z powyższego unormowania wynika, że musi istnieć związek przyczynowy między poniesionym przez podatnika wydatkiem a osiągniętym przez niego przychodem lub przynajmniej realnie zakładaną możliwością uzyskania wymiernego przychodu w wyniku poniesienia tego wydatku. Podatnik ma natomiast obowiązek wykazania faktu poniesienia kosztu i jego związku z uzyskanym przychodem.

Oprócz wyżej wymienionych warunków, aby odliczyć koszty od przychodów przy ustalaniu dochodów do opodatkowania, koszty te muszą spełniać kryterium formalne, a więc zostać prawidłowo udokumentowane. Postanowienia wyżej powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 9 ust. 1 określają tylko w sposób pośredni zasady i sposoby udokumentowania wydatków. Przepis ten w powiązaniu z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.) oznacza, że tylko prawidłowo prowadzone księgi rachunkowe mogą być uznane za dowód poniesienia kosztów i uzyskania przychodów. Odwołanie się w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do norm prawa bilansowego wskazuje, że transakcje powinny być udokumentowane w sposób określony w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tj. dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego;

2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej;

3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych;

4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu;

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów;

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1a ustawy o rachunkowości można zaniechać zamieszczania na dowodzie danych, o których mowa w ust. 1 pkt 5 i 6 tegoż artykułu, jeżeli wynikają one z techniki dokumentowania zapisów księgowych.

Poświadczenie transakcji dowodem, który nie spełnia wymogów art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości, nie pozbawia podatnika możliwości wykazania, że transakcje tak udokumentowane mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. W takim wypadku należy jednak spełnić kumulatywnie dodatkowe warunki, tzn.:

1) zdarzenie takie powinno zostać udokumentowane dodatkowym dowodem zastępczym, w którym zostaną uzupełnione brakujące elementy wyszczególnione w art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości;

2) podatnik powinien mieć możliwość potwierdzenia transakcji przez kontrahenta;

3) powinien istnieć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem.

Reasumując, wszelkie wydatki mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu pod zasadniczym warunkiem, że podatnik dysponuje wymaganym przez prawo dowodem oraz, że wydatek (należycie opisany) poniesiono i był on niezbędny dla osiągnięcia przychodu firmy. Innymi słowy, aby podatnik miał możliwość odliczenia dla celów ustalenia dochodu wszelkich kosztów, konieczne jest, aby wykazał (a więc udokumentował) ich bezpośredni (lub pośredni) wpływ na wielkość osiągniętego przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Obowiązek udowodnienia związku wydatku z przychodem spoczywa na podatniku, gdyż to on wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne w postaci obniżenia swego zobowiązania podatkowego.

Mając powyższe na uwadze, przesyłane drogą elektroniczną, a następnie drukowane wyciągi bankowe, spełniające wskazane wyżej warunki, dokumentujące poniesienie opłat bankowych, mogą być uznane za dowód księgowy.