ZD/406-281/CIT/05 - Wydatki poniesione w celu nabycia udziałów.

W dniu 9 grudnia 2005 r. Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskująca przystąpiła do przetargu o nabycie udziałów w obcej jednostce. Komisja przetargowa dopuściła Podatnika do długotrwałego procesu, który powinien zakończyć się nabyciem pakietu kontrolnego udziałów w podmiocie trzecim. Aby Spółka miała pewność zgodnego z polskim prawem zakupu tych udziałów, dokonuje zakupu szeroko rozumianych usług doradczych (audyt, usługi doradztwa podatkowego, prawnego i finansowego). Również pracownicy, w celu sprawdzenia stanu rzeczywistego nabywanej spółki, wyjeżdżają w podróże służbowe, ponosząc koszty noclegów, posiłków i przejazdów.

W związku z powyższym Spółka wniosła o udzielenie informacji, czy wydatki, takie jak delegacje, audyt, doradztwo prawne lub podatkowe ponoszone w celu nabycia udziałów w obcej jednostce, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia?

W opinii Spółki, zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustaleniu dochodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym dochodu z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także umorzenia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

W świetle przytoczonego przepisu Podatnik stoi na stanowisku, iż wszelkie koszty bezpośrednio warunkujące nabycie udziałów (pozwalające na skuteczne nabycie tych udziałów) mogą być zaliczone do kosztów podatkowych, jednak dopiero z chwilą sprzedaży udziałów.

Zdaniem Spółki wydatki na zakup ww. usług doradczych oraz kosztów delegacji nie stanowią kosztów bezpośrednio warunkujących nabycie udziałów (literalne brzmienie przepisu ww. ustawy - nie stanowią wydatków na objęcie/nabycie udziałów), których poniesienie pozwala na skuteczne ich nabycie. Zakup usług doradczych, według Podatnika, pozwala bowiem jedynie zabezpieczyć pewne aspekty związane z transakcją nabycia, jak legalność transakcji w świetle prawa cywilnego i handlowego, lecz nie są elementem niezbędnym do jej przeprowadzenia. Wskazuje przy tym, iż nabycie ww. udziałów co prawda nie jest zawarte w podstawowym zakresie działalności gospodarczej Spółki, jednakże ich nabycie przyczynić ma się do poszukiwania nowych rynków oraz zwiększenia obrotów. Dlatego też koszty, które nie są związane bezpośrednio z nabyciem udziałów podmiotu trzeciego, powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia jako związane z pozyskiwaniem nowych przychodów.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, stwierdza się, co następuje:

Zgodnie z regulacją przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, dotyczące całokształtu działalności podatnika, związane z funkcjonowaniem firmy. Obowiązkiem Podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego ust. 1 art. 15 ustawy podatkowej.

Jednak, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych (...); wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych (...).

Dokonując interpretacji przytoczonego przepisu, stwierdzić należy, że jako "wydatki na nabycie (objęcie)" należy traktować te z nich, które w sposób bezpośredni i konieczny związane są z zakupem akcji lub udziałów drugiego podmiotu. Takimi wydatkami mogą być w szczególności np. cena zakupu tych udziałów, opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego.

Wydatki, które Wnioskująca ponosi w związku z ewentualnym nabyciem udziałów w obcej jednostce, takie jak koszty delegacji, audytu, doradztwa prawnego lub podatkowego, są wydatkami pośrednimi, związanymi z uzyskiwanymi przychodami, dotyczącymi całokształtu działalności podatnika oraz związanymi z funkcjonowaniem firmy. Nie są wydatkami koniecznymi, warunkującymi ewentualne nabycie udziałów lub akcji. Jak wskazuje Wnioskodawca, nabycie udziałów ma przyczynić się do poszukiwania nowych rynków oraz zwiększenia obrotów. Zatem wskazane przez Spółkę wydatki, które nie są poniesione bezpośrednio na nabycie udziałów, mogą zarazem, wobec ich wpływu na generowanie przychodów, stanowić koszty uzyskania przychodu.

Moment potrącania wydatków uznanych za koszty podatkowe, określony został w przepisie art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z regulacją tego artykułu, koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione. Z cytowanego przepisu wynika, iż w dacie poniesienia koszty podatkowe ujmuje się, jeśli nie mogły zostać zarachowane w roku podatkowym, którego przychodów dotyczą, lub nie można ustalić istnienia bezpośredniego związku pomiędzy kosztem a przychodami danego roku podatkowego (choć wpływ tych kosztów na funkcjonowanie podmiotu jest udowodniony).

Mając na uwadze powyższe przepisy, uwzględniając przedstawiony w piśmie stan faktyczny, uznać należy, iż poniesione przez Podatnika wydatki, takie jak delegacje, audyt, doradztwo prawne lub podatkowe, należy traktować jako pośrednie i zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.