Wypłata świadczeń rodzinnych dla rolników

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, dążąc do szybszego wypłacania świadczeń rodzinnych rolnikom, proponuje przesunięcie terminu ogłaszania przez Prezesa GUS wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Projekt stosownej ustawy został 14 lipca 2006 r. przekazany do uzgodnień międzyresortowych.

Obecnie Prezes GUS ma na to czas do 30 października każdego roku. W projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o podatku rolnym proponuje się określenie tego terminu na 31 sierpnia. Z projektem można się zapoznać pod adresem http://www.mps.gov.pl/bip/index.php?idkat=482

Przesunięcie terminu ogłaszania wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych pozwoli na szybszą wypłatę świadczeń rodzinnych rolnikom. Obowiązujący obecnie termin ogłaszania danych o dochodach z indywidualnych gospodarstw rolnych przez Prezesa GUS komplikuje proces ustalania prawa do świadczeń rodzinnych dla ludności utrzymującej się z rolnictwa.

Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na podstawie dochodu z roku poprzedzającego okres zasiłkowy na okres od 1 września do 31 sierpnia kolejnego roku kalendarzowego (art. 24 ust. 2).

Ustawa z 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 260, poz. 2260) wprowadziła, z inicjatywy poselskiej, zmianę art. 5 ust. 8 ustawy, która zmieniła zasadę ustalania wysokości dochodu z 1 ha przeliczeniowego. Zgodnie z art. 5 ust. 8 ustawy w przypadku gdy rodzina lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy o podatku rolnym.

Zgodnie z art. 18 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993 r. Nr 94, poz. 431, z późn. zm.) Prezes Głównego Urzędu Statystycznego, na podstawie danych statystycznych, ogłasza, w terminie do 30 października każdego roku, wysokość przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego. Dotychczasowa praktyka oraz informacje uzyskane od Prezesa GUS wskazują, że obwieszczenie zostanie wydane w ostatnich dniach października, a więc długo po rozpoczęciu okresu zasiłkowego.

W związku z tym możliwe są następujące sposoby postępowania:

1) wydanie w ciągu okresu zasiłkowego dwóch decyzji: Pierwsza - na wrzesień i październik z uwzględnieniem dochodu za 2004 r., Druga - od listopada - do końca okresu zasiłkowego - z uwzględnieniem dochodu za 2005 r.;

2) wydanie jednej decyzji obowiązującej do końca okresu zasiłkowego ze świadomością, że w przypadku rolników brany jest dochód sprzed dwóch lat, a nie - jak każe ustawa o świadczeniach rodzinnych - z roku poprzedzającego okres zasiłkowy;

3) nie wydawanie w ustawowym terminie decyzji w sprawie świadczeń rodzinnych do czasu ogłoszenia przez Prezesa GUS danych o dochodzie za 2005 r.

Dwa pierwsze rozwiązania nie znajdują dostatecznego oparcia w obowiązujących przepisach prawa (wydawanie decyzji na podstawie dochodu sprzed dwóch lat, wydawanie decyzji na okres krótszy niż okres zasiłkowy). W przypadku zastosowania rozwiązania zawartego w pkt 3, tj. niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.), zgodnie z art. 36 Kpa organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Zastosowanie tego rozwiązania najbardziej poprawnego z prawnego punktu widzenia, może budzić wątpliwości ze względów społecznych gdyż spowoduje ono, że świadczenia rodzinne, wraz z wyrównaniem za wrzesień i październik, rodziny otrzymają dopiero w listopadzie 2006 r.