WPI/200000/451/833/2013 - Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j, Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn, zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 13.06.2013 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie stwierdzenia braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W dniu 13 czerwca 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż od 2000 r., prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie tłumaczeń. Jednocześnie; od dnia 31 sierpnia 2011 r. wnioskodawca pracował w (...) jako nauczyciel dyplomowany. Od 1 września 2011 r. pobiera nauczycielskie świadczenie kompensacyjne określone w ustawie z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Wnioskodawca poinformował, iż opłacał i opłaca składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca powziął wątpliwość czy pobierając nauczycielskie świadczenie kompensacyjne i prowadząc równolegle działalność gospodarczą ciąży na nim obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 9 ust. 5 ustawy z, dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wyłączony jest obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne dla osoby posiadającej ustalone prawo do emerytury lub renty. Wnioskodawca zauważa, że ani w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych ani w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie zostało zdefiniowane pojęcie osoby posiadającej prawo do emerytury lub renty, w związku z brakiem definicji ustawowej wnioskodawca odwoła i się do wykładni zawartej w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Wnioskodawca twierdzi, iż biorąc pod uwagę ogólną zasadę interpretacyjna przepisów - zasadę racjonalności ustawodawcy oraz konstytucyjne zasady równości oraz sprawiedliwości społecznej, zasadne jest przyjęcie, wobec braku definicji legalnej pojęcia osoby posiadającej ustalone prawo do emerytury lub renty W ustawie systemowej zastosowanie ma definicja zawarta w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników, a więc przyjęcie, że przez ustalone prawo do emerytury lub renty rozumie się także prawo do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych. Powyższe powinno skutkować przyjęciem stwierdzenia, że na osobie pobierającej nauczycielskie świadczenie kompensacyjne i prowadzącej równolegle działalność gospodarczą nie ciąży obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Osoba taka podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2013 r., - Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy cytowanej powyżej ustawy z dnia 13 października 1998 r.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 5 ustawy systemowej, wyłącznie osoba niewymieniona w art. 9 ust. 4c mająca ustalone prawo do emerytury lub renty podlega dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym.

Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z dnia 6 września 2005 r., Nr 169, poz. 1412 z późn, zm.) - w brzmieniu obowiązującym od dnia 01.01.2008 - dodała do art. 9 ustawy z dnia 13 października I998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ust. 4c, zgodnie z którym "osoba prowadząca pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury".

Powyższy przepis nie uwzględnia w swej treści osób pobierających świadczenie kompensacyjne, a odnosi się jedynie do osób mających ustalone prawo do emerytury lub renty innej niż wynikająca z ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. I227z późn. zm.) oraz z ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) i tylko takim osobom równolegle prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą przyznają prawo do zwolnienia z obowiązkowego opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Podkreślić należy, iż nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, uregulowane w ustawie z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 97, poz. 800 z późn. zm.) jest przyznawane nauczycielowi po uzyskaniu określonego wieku i okresu składkowego i nieskładkowego oraz po rozwiązaniu stosunku pracy. Prawo do świadczenia kompensacyjnego ma charakter okresowy i ustaje m.in. z dniem poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury.

Ponadto, Oddział wskazuje, iż nie jest prawidłowe przyjęcie na zasadzie analogii definicji i pojęć zawartych w ustawie o li bez piec/.emu społecznym rolników w stosunku do wnioskodawcy jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą.

W konsekwencji, Oddział uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe, z uwagi na fakt, iż dla osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, której przysługuje nauczycielskie świadczenie kompensacyjne powstaje obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Jednocześnie Oddział informuje, że w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy systemowej, osoby prowadzące pozarolniczą działalność, na swój wniosek, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydala decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.