WPI/200000/451/790/2011 - Składki na ubezpieczenie społeczne w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługującego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1) i 2) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 14 listopada 2011 r. w części dotyczącej odprowadzania składki wyłącznie na ubezpieczenie zdrowotne, w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługującego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz odmawia wydania interpretacji w części dotyczącej zachowania prawa do wypłaty zasiłku macierzyńskiego, przy założeniu kontynuowania prowadzenia działalności gospodarczej.

W dniu 14 listopada 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż od dnia 7 lutego 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tłumaczeń. W okresie od 2 maja bieżącego roku do 19 września bieżącego roku pobierał zasiłek chorobowy z tytułu pozostawania na zwolnieniu lekarskim w związku z patologicznie przebiegającą ciążą. Od dnia 20 września bieżącego roku, tj. od dnia porodu przedsiębiorcy przysługuje zasiłek macierzyński.

W przedstawionym stanie faktycznym przedsiębiorca postawił następujące pytania:

Czy w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego jest zwolniony z uiszczania składek społecznych przy założeniu kontynuowania prowadzenia działalności tłumaczeniowej?

Czy uiszczenie składki zdrowotnej, podobnie jak w okresie pobierania zasiłku chorobowego, będzie - zgodnie z literą prawa - jedynym wymogiem / warunkiem?

Czy przy założeniu kontynuowania prowadzenia działalności zasiłek macierzyński będzie wypłacany?

Reasumując, wnioskodawca powziął wątpliwość czy prowadząc działalność tłumaczeniową w okresie poporodowym spoczywa na nim jedynie obowiązek uiszczenia składki zdrowotnej.

W opinii przedsiębiorcy, w przedstawionym wyżej stanie faktycznym, zobowiązany jest, prowadząc działalność gospodarczą w okresie poporodowym, do uiszczenia wyłącznie składki zdrowotnej. Jednocześnie zdaniem wnioskodawcy, prawo do pobierania zasiłku macierzyńskiego pozostaje bez względu na fakt prowadzenia bądź nie działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

W myśl art. 83 ust. 1 pkt 1), 2), 3) i 3a) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest do wydawania pisemnych interpretacji w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie ustalania stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w sprawie zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we wspólnocie oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Z brzmienia powołanych powyżej przepisów wynika jednoznacznie, iż wydanie pisemnej interpretacji dotyczy wyłącznie tych przepisów, z których bezpośrednio wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Dlatego też, brak jest podstaw prawnych, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mógł dokonać pisemnej interpretacji przepisów, regulujących kwestię nabywania oraz utraty przez ubezpieczonych prawa do zasiłków z ubezpieczenia chorobowego, w tym zasiłku macierzyńskiego. Zatem w części dotyczącej zachowania prawa do wypłaty zasiłku macierzyńskiego, przy założeniu kontynuowania prowadzenia działalności gospodarczej, Oddział Odmówił wydania pisemnej interpretacji.

Udzielenie interpretacji dotyczącej zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i przebiegu ubezpieczeń społecznych w myśl art. 10 ust. 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1) i 2) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 powyższej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Stosownie do ust. 9 tego artykułu, za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. Na podstawie art. 18 ust. 10 - zasady zmniejszania najniższej podstawy wymiaru składek, o których mowa w ust. 9, stosuje się odpowiednio w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku.

W myśl art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) - ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) - obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Stosownie do art. 81 ust. 2 tej ustawy, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka zdrowotna jest miesięczna i niepodzielna. Dodatkowo składka na ubezpieczenie zdrowotne nie podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu za okresy pobierania zasiłków przyznanych na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym. Oznacza to, że składka na ubezpieczenie zdrowotne nie podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu za okresy pobierania zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego nabytego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

Powyższe oznacza, iż osoba prowadząca działalność gospodarczą opłacająca składki na ubezpieczenie chorobowe, która z tej działalności nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego, w okresie pobierania tego zasiłku zwolniona jest z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z działalności gospodarczej. Obowiązkowe będzie natomiast opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W konsekwencji stanowisko przedsiębiorcy w części dotyczącej odprowadzania składki wyłącznie na ubezpieczenie zdrowotne, w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługującego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Oddział uznał za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Rzeszowie. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.