WPI/200000/451/764/2011 - Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 3a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 4 listopada 2011 r. przez przedsiębiorcę (...) w części dotyczącej ustalenia tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych dla syna wnioskodawcy w przypadku zawarcia z nim umowy o pracę oraz odmawia w części dotyczącej poświadczenia o tytule do ubezpieczeń społecznych do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

W dniu 21 listopada 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął kompletny wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca informuje, iż w związku z zakupem maszyny i utworzeniem nowego stanowiska pracy zatrudnił w swojej firmie syna (...), na takich samych warunkach, jak pozostałych pracowników. Syn wnioskodawcy pozostawał do dnia 1 października 2011 r. osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. Wnioskodawca dodaje, iż syn zamieszkuje pod tym samym adresem lecz nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, o czym świadczy fakt wydzielenia oddzielnego wejścia i innych pomieszczeń.

W związku z powyższym przedsiębiorca uważa, iż w zaistniałej sytuacji nic mamy do czynienia ze współpracą, ponieważ wnioskodawca zatrudnia i wynagradza pracowników i syna na tych samych warunkach i zasadach.

Jednocześnie wnioskodawca informuje, iż przedmiotowa interpretacja jest mu niezbędna do przedstawienia w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Łodzi celem uzyskania dofinansowania.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń oraz ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Powyższe oznacza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest do wydawania pisemnych interpretacji w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie ustalania stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w sprawie zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we wspólnocie oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako państwowa jednostka organizacyjna nie wydaje poświadczeń o tytule podlegania ubezpieczeniom społecznym w trybie art. 10 ustawy o swobodzie dzielności gospodarczej, co uzasadnia niniejszą odmowę w części dotyczącej poświadczenia dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, że syn wnioskodawcy nie jest osobą współpracującą.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej.

Zgodnie z art. 8 ust. 11 cytowanej ustawy za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Natomiast zgodnie z art. 13 pkt 5 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby współpracujące - od dnia rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej albo umowy zlecenia do dnia zakończenia tej współpracy.

O statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, ścisła więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. O prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego decyduje łącznie wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby mają zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji wspólnoty (rodziny).

Jednakże fakt, iż osoby dorosłe i pracujące dzieci zamieszkują z rodzicami, nie może być automatycznie uznany za pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym, co potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1996 r., sygnatura akt II URN 56/95, OSNP 1996/16/240.

Zgodnie z powołanym powyżej wyrokiem, cechami charakterystycznymi dla prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego może być udział i wzajemna ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą się gospodarstwo domowe prowadzi, a wszystko to dodatkowo uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuację charakteryzują. Sam fakt, że dorosłe i pracujące dzieci zamieszkują z rodzicami nie może być niejako automatycznie uznany za pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym. Często inne są bowiem w swej istocie cele odrębnych rodzin, a więc nie można wyłączyć możliwości zawarcia z takimi osobami umowy o pracę.

W konsekwencji powyższego, w sytuacji przedstawionej we wniosku tj. przyjmując, iż syn faktycznie prowadzi odrębne gospodarstwo domowe, Oddział uznał stanowisko za prawidłowe - syn wnioskodawcy (...) z tytułu zatrudnienia w firmie, którego właścicielem jest ojciec, będzie podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę zawartej z przedsiębiorcą - ojcem.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Sieradzu.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.