WPI/200000/451/752/2011 - Określenie właściwego ustawodawstwa dla osoby wykonującej pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 31 października 2011 r. przez przedsiębiorcę (...) za nieprawidłowe w części dotyczącej określenia właściwego ustawodawstwa dla osoby wykonującej pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich oraz odmawia wydania interpretacji w części dotyczącej zasad składania dokumentów zgłoszeniowych oraz obowiązków płatnika składek.

W dniu 31 października 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy Pana (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jest przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, prowadzącym we własnym imieniu działalność gospodarczą zarejestrowaną na terenie Polski. Od dnia 1 stycznia 2012 r. zamierza podjąć pracę najemną, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, na terenie Wielkiej Brytanii. Wnioskodawca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, zatrudnia pracowników.

Wnioskodawca uważa, iż zgodnie z art. 14c rozporządzenia Rady EWG Nr 1408/71 z dnia 19 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Tekst skonsolidowany - Dz. U. L 28, 30 stycznia 1997, str. 1, Dz. U. L. 149 z 5 lipca 1971, str. 2), w przypadku gdy osoba będąca równocześnie pracownikiem najemnym na terytorium jednego Państwa Członkowskiego i prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium innego Państwa Członkowskiego, podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, na którego terytorium wykonuje pracę za wynagrodzeniem lub, jeżeli jest zatrudniona na terytorium dwóch lub więcej Państw Członkowskich, z wyjątkiem przypadków wymienionych enumeratywnie w załączniku Nr VII do ww. rozporządzenia.

Ponadto, wnioskodawca dodaje, iż w myśl obowiązujących postanowień załącznika - ponieważ Polska nie zastrzegła nakazu stosowania polskiego ustawodawstwa w przypadku prowadzenia działalności na własny rachunek w Polsce i zatrudnienia w innym Państwie - zastosowanie będzie miała reguła przewidziana w art. 14c rozporządzenia.

Według wnioskodawcy, powyższe spowoduje konieczność wyrejestrowania wnioskodawcy z polskiego systemu ubezpieczeń i zarejestrowanie w systemie ubezpieczeń Wielkiej Brytanii z momentem rozpoczęcia pracy. Wnioskodawca od tej chwili podjęcia pracy podlegać będzie brytyjskiemu systemowi ubezpieczeń i w Wielkiej Brytanii będą odprowadzane za niego składki.

Zdaniem wnioskodawcy, podjęcie przez niego zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w innym państwie członkowskim nie wpływa natomiast na jego obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, ponieważ jest płatnikiem składek w rozumieniu art. 4 ust. 2 lit. a) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz przebiegu ubezpieczeń następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Powyższe oznacza, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest do wydawania pisemnych interpretacji w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie ustalania stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w sprawie zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we wspólnocie oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

W świetle powyższego. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako państwowa jednostka organizacyjna w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wydaje pisemnych interpretacji w sprawach z zakresu zasad składania dokumentów ubezpieczeniowych oraz nie rozstrzyga o obowiązkach płatnika składek, co uzasadnia odmowę w części dotyczącej wyjaśnienia wnioskodawcy, jakie dokumenty winien złożyć.

Oddział uznał za nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy, z uwagi na fakt, iż przedsiębiorca we własnym stanowisku w sprawie podał niewłaściwe podstawy prawne regulujące kwestie ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego osób wykonujących pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich.

W stanie faktycznym przedstawionym przez przedsiębiorcę we wniosku tj. w sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski przy równoczesnym wykonywaniu pracy za wynagrodzeniem w Wielkiej Brytanii w kwestii określenia właściwego ustawodawstwa zastosowanie mają przepisy rozporządzenia obowiązującego od dnia 1 maja 2010 r., a mianowicie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 29 kwietnia 2004 r. Nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (tekst jedn. Dz. Urz. UE L 166.1 z 30 kwietnia 2004 r.) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady WE Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia Nr 883/2004.

W myśl powyższych przepisów, osoba spełniająca jednocześnie warunki do objęcia systemami zabezpieczenia społecznego w dwóch różnych Państwach Członkowskich z tytułu pracy najemnej i pracy na własny rachunek wykonywanych w różnych Państwach Członkowskich, podlega ustawodawstwu państwa, na terytorium którego wykonuje pracę najemną.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż przedsiębiorca we wniosku przedstawił w swojej indywidualnej sprawie prawidłowe rozstrzygnięcie zdarzenia przyszłego, jednakże obowiązek świadczenia daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, wynika z innych, niż wskazane przez przedsiębiorcę przepisów prawnych - w konsekwencji, stanowisko przedsiębiorcy nie może zostać uznane za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.