WPI/200000/451/687/2011 - Odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pełnienia na podstawie powołania funkcji prezesa zarządu w spółce z o.o.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220 poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie w sprawie wniosku przedsiębiorcy Sp. z o.o. złożonego w dniu 11 października 2011 r.:

W dniu 11 października 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż Pan (...) w 1994 r. zawiązał jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Na podstawie aktu założycielskiego i uchwały został jedynym wspólnikiem pełniącym funkcję Zarządu Spółki. Pan (...) był i jest rencistą o orzeczonej na stałe grupie inwalidzkiej. Pomiędzy spółką a Panem (...) nie zostały zawarte żadne umowy: cywilnoprawna, o pracę i nie występuje samo zatrudnienie, a funkcję Prezesa Zarządu pełni z powołania pierwotnego na podstawie uchwały spółki. (...) reprezentując osobę prawną spółki z o.o. nie prowadzi działalności pod własnym nazwiskiem. Z tego tytułu na podstawie art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nie są odprowadzane żadne składki do ZUS. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest odprowadzana z tytułu otrzymywanej renty inwalidzkiej.

W związku z powyższym przedsiębiorca powziął wątpliwość w kwestii prawidłowego rozliczania składek od osoby będącej Zarządem w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wnioskodawca wskazał również, iż podczas kontroli ZUS kontroler zakwestionował brak odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Prezesowi Spółki został nadany status osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą i kod tytułu ubezpieczenia 054321. Sytuacja ta stoi w jawnej sprzeczności wobec ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Ponadto zdaniem wnioskodawcy Pan (...) nie podlega zgłoszeniu do ZUS ani żadnym składkom ubezpieczeniowym. Dla osób pełniących funkcję Zarządu nie znaleziono kodu tytułu ubezpieczenia. Członkowie Zarządu, którzy pełnią swoje funkcje na podstawie powołania nie podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym ani też ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wypłacane honorarium jest wolne od składek.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu, udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej w szczególności wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlową o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały, ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z o.o. realizuje zarząd spółki. Jego kompetencje określone są generalnie jako prowadzenie spraw i reprezentacja.

W myśl art. 201 § 4 powołanej powyżej ustawy - Kodeks spółek handlowych - członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji Prezesa Zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Obowiązek opłacania składek będzie wynikał z podstawy prawnej wykonywania zarządu. Samo powołanie - na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych - na stanowisko członka zarządu spółki nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Istotną rolę odgrywa natomiast fakt zawarcia przez prezesa zarządu ze spółką umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Powołany przepis nie zalicza do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcję prezesa spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie (np. umowa o pracę).

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że prezesa spółki nie łączy ze spółką żaden inny stosunek zobowiązaniowy, oprócz powołania na podstawie art. 201 § 4 ustawy - Kodeks spółek handlowych, z tytułu którego pobierałby wynagrodzenie od spółki, zatem pełnienie funkcji członka zarządu nie jest tytułem rodzącym obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego oraz obowiązującego stanu prawnego wynika, iż pełnienie funkcji prezesa zarządu wyłącznie na podstawie powołania uchwałą wspólników nie skutkuje zaistnieniem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. W rezultacie jeżeli funkcja prezesa zarządu pełniona jest wyłącznie na podstawie stosunku organizacyjnego to pomimo, iż pobiera on z tego tytułu wynagrodzenie, to wynagrodzenie to nie będzie stanowiło podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Ponadto Zakład informuje, iż prawo do wystąpienia we własnym imieniu z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji w zakresie obowiązku świadczenia składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne przysługuje spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jako przedsiębiorcy wyłącznie w indywidualnej sprawie spółki, tj. np.: w zakresie obowiązującej podstawy wymiaru składek za zatrudnionych przez spółkę pracowników. Natomiast prawo do wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji w zakresie obowiązku świadczenia składek na własne ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne nie przysługuje osobom wymienionym w art. 8 ust. 6 pkt 4) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych t.j. m.in. wspólnikowi jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W myśl art. 16 ust. 4 cyt. powyżej ustawy - składki na ubezpieczenia społeczne za wspólników jednoosobowej spółki z o.o. zobowiązani są finansować w całości z własnych środków sami wspólnicy. Zgodnie z art. 4 pkt 2 lit. d) w związku z art. 36 ust. 3 i art. 46 tej ustawy, obowiązek samodzielnego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz rozliczania i opłacania składek na własne ubezpieczenia ciąży na jednoosobowym wspólniku spółki z o.o. jako osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą.

W świetle powyższego przepisu spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako przedsiębiorca nie może wystąpić z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji w sprawie dotyczącej obowiązku świadczenia składek przez inny podmiot będący płatnikiem składek w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, którym jest wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W rezultacie powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie odmówił wydania interpretacji w zakresie istnienia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Ponadto Zakład podkreśla, iż przedmiotem interpretacji może być wyłącznie zakres i sposób zastosowania przepisów, a nie rozstrzyganie spraw spornych na tle dokonanych przez terenową jednostkę organizacyjną Zakładu ustaleń faktycznych w toku postępowania wyjaśniającego lub kontrolnego, dlatego też w wydanej decyzji oparł się wyłącznie na stanic faktycznym przedstawionym we wniosku z dnia 5 października 2011 r.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.