WPI/200000/451/65/2013 - Wynagrodzenie prokurenta i członka zarządu a składki na ubezpieczenie społeczne.

W dniu 21 stycznia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż w styczniu 2013 r. w Spółce zatrudniony został pracownik, który od 1 stycznia 2013 r. nabędzie prawo do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach (obecnie oczekuje on na decyzje ZUS w sprawie przyznania świadczenia). Wnioskodawca podnosi, iż zgodnie z umową o pracę zatrudniony pracownik otrzymuje wynagrodzenie od którego Spółka odprowadza składki do ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, nieprzekraczające progu 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Jednocześnie, jak opisuje w stanie faktycznym wnioskodawca, oprócz urnowy o prace pracownik, na podstawie uchwały Rady Nadzorczej pełni funkcję członka zarządu firmy (…).

Ponadto wnioskodawca wskazał, iż w najbliższym czasie osoba ta przestanie pełnić funkcję członka zarządu firmy i uchwałą zarządu zostanie powołana na stanowisko prokurenta.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość: "czy wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu lub prokurenta niezależnie od zawartej umowy o prace wpływa na ograniczenie możliwości uzyskiwania dochodu do ukończenia 65 roku życia i w momencie przekroczenia progu 130% przeciętnego wynagrodzenia pozbawi pracownika możliwości pobierania emerytury powodując jej zawieszenia?".

Zdaniem wnioskodawcy wynagrodzenie pobierane z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu lub prokurenta nie stanowi podstawy do odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, a tym samym nie jest podstawą do zawieszenia świadczenia emerytalnego jeśli wraz z wynagrodzeniem zasadniczym wynikającym z umowy o pracę przekroczy próg 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w przypadku gdy kwota wynagrodzenia zasadniczego wynikająca z umowy o pracę nic przekracza 130% progu.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej w szczególności obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) spółka akcyjna jest spółką handlową o kapitałowym charakterze, mającą osobowość prawną, działającą w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały, ponoszącą odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki akcyjnej realizuje zarząd spółki. Jego kompetencje określone są generalnie jako prowadzenie spraw i reprezentacja.

W myśl art. 386 § 4 powołanej wyżej ustawy - Kodeks spółek handlowych - członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba iż statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem stosunku organizacyjnego może być nawiązanie równoległego stosunku obligacyjnego tj. podpisanie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu oraz czy będzie się wiązał z wynagrodzeniem czy nie. Podstawą pełnienia funkcji członka zarządu może być w rezultacie zarówno zatrudnienie na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług jak też jedynie powołanie uchwałą zgromadzenia wspólników.

Obowiązek opłacenia składek będzie zatem wynikał z podstawy prawnej wykonywania zarządu. Samo powołanie - na podstawie przepisów Kodeksu spółek handlowych - na stanowisko członka zarządu spółki nie skutkuje jeszcze powstaniem obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem.

W myśl art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - o którym wyżej mowa, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają m.in. pracownicy oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Powołany przepis nie zalicza do ubezpieczonych osoby pełniącej funkcję członka zarządu czy prokurenta pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie (np. umowa o pracę).

Z powyższego wynika, że pełnienie funkcji członka zarządu lub prokurenta na podstawie powołania tj. poprzez nawiązania tylko stosunku organizacyjnego - nie jest tytułem rodzącym obowiązek ubezpieczeń społecznych, w konsekwencji od wynagrodzenia otrzymywanego z tego tytułu nie ma obowiązku odprowadzania ww. składek.

Uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny Zakład uznał za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 21 stycznia 2013 r. w sprawie stwierdzenia, że wypłata wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu lub prokurenta na podstawie powołania nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

W myśl z art. 83d w ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do spraw wskazanych w treści art. 83d - powyżej przywołanego. W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nie odnoszącej się do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę w jego indywidualnej sprawie daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.

Oddział podkreśla, iż wnioskodawca wniósł o ustalenie limitu przychodu powodującego dla świadczeniobiorcy konsekwencje w postaci ograniczenie lub zawieszenie świadczenia emerytalnego, która to kategoria nie mieści się we wskazanym ustawowo zakresie wydawania pisemnych interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako państwowa jednostka organizacyjna w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wydaje pisemnych interpretacji w sprawach dotyczących świadczeń, co uzasadnia niniejszą odmowę.

Jednocześnie Oddział informuje, iż odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia wnioskodawcy prawa do występowania do właściwego terytorialnie Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie wyjaśnień w zwykły m trybie administracyjnym.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego we Wrocławiu. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.