WPI/200000/451/592/2011 - Ustalanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników i zleceniobiorców oddelegowanych do pracy na terenie Niemiec.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku z dnia 31 sierpnia 2011 r. złożonym przez przedsiębiorcę (...) w sprawie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników i zleceniobiorców oddelegowanych do pracy na terenie Niemiec.

W dniu 5 września 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż firma oddelegowuje pracowników do pracy na terenie Niemiec w charakterze opiekunek / opiekunów. Z ww. pracownikami zawierane są umowy zlecenia oraz pracownik otrzymuje diety za każdy dzień pracy w Niemczech. Pracownicy otrzymują druki Al gdyż firma spełnia warunki do oddelegowania określone w art. 12 ust. 1 r.s.k.s.z.s. W myśl § 5 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia.

W przestawionym powyżej stanie faktycznym przedsiębiorca powziął wątpliwość w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek dla ww. ubezpieczonych.

Zdaniem wnioskodawcy na mocy § 2 ust. 1 pkt 16 r.s.z.u.p.w. nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne część wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony przychód miesięczny nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych czyli w 2011 r. - od kwoty 3359,00 zł. Zdaniem przedsiębiorcy niezależnie od tego czy jest to umowa zlecenia czy umowa o pracę podstawa wymiaru składek to kwota przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wszystkich pracowników, również zatrudnionych za granicą przez polskich pracodawców, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany u pracodawcy z tytułu pozostawania w ramach stosunku pracy. Stosownie do ust. 3 powyższego artykułu podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1 jeżeli w umowie agencyjnej lub w umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej oraz prowizyjnie.

Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 1 i ust. 2a powyższej ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy a także wykonującą pracę na podstawie m.in. umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarła z własnym pracodawcą lub w jej ramach świadczy pracę na rzecz własnego pracodawcy.

Wyłączeniu z podstawy wymiaru składek podlegają pewne rodzaje przychodów ujęte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.). W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 powyższego rozporządzenia podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Z powyższym związane jest zastrzeżenie, iż tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia ustalonego zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto stosownie do § 5 ust. 2 tegoż rozporządzenia w treści obowiązującej od 1 sierpnia 2010 r. przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. W przedłożonym wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wnioskodawca nieprawidłowo przywołał, iż § 2 ust. 1 pkt 16 powyższego rozporządzenia dotyczy przedsiębiorców.

Ponadto należy zauważyć, iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest osiągany przez ubezpieczonych przychód pomniejszony o równowartość diet za każdy dzień pobytu za granicą, nie niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Dniem pobytu jest dzień, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek. Diety przysługują za łączny czas pobytu pracownika za granicą obejmujący dni jego pracy oraz dni rozkładowo wolne od pracy, natomiast nie uwzględniający dni, w których pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym oraz okresu choroby. Również w przypadku, gdy praca nie jest wykonywana przez pełny miesiąc (np. w wyniku choroby, korzystania z urlopu bezpłatnego czy też rozpoczęcia lub zakończenia pracy za granicą w trakcie miesiąca) kwota najniższej podstawy wymiaru składek ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do okresu wykonywania pracy za granicą.

Uwzględniając powyższe należy uznać, iż podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zarówno pracowników jak i zleceniobiorców będzie kwota uzyskiwanego przychodu pomniejszona o właściwie dla danego kraju równowartość diety za każdy dzień pobytu za granicą, przy czym tak ustalona podstawa nie może być niższa od uwzględnionego proporcjonalnie do okresu przebywania ubezpieczonego poza granicami kraju przytoczonego przez wnioskodawcę przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W rezultacie powyższego podstawę wymiaru składek zarówno dla pracowników jak i zleceniobiorców nie w każdym przypadku będzie stanowić kwota przeciętego wynagrodzenia miesięcznego obowiązującego w danym roku.

Biorąc pod uwagę przedstawiony przez przedsiębiorcę stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko przedstawione przez wnioskodawcę za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w Katowicach.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.