WPI/200000/451/583/2011 - Ustalenie czy miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe z tytułu pełnienia funkcji prezesa zarządu stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3, i 3a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 30 sierpnia 2011 r. przez (...) w sprawie ustalenia czy miesięczne wynagrodzenie ryczałtowe z tytułu pełnienia funkcji prezesa zarządu stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W dniu 30 sierpnia 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż w dniu 11 grudnia 2007 r. zawiązana została spółka (...), w tej dacie na prezesa zarządu powołany został Pan (...) W dniu 18 stycznia 2008 r. pomiędzy Panem (...) - prezesem zarządu a reprezentowana przez pełnomocnika powołanego uchwałą wspólników, zawarta została umowa o pracę. Na podstawie tejże umowy Panu powierzono stanowisko "Specjalista ds. nadzoru technicznego nad projektami" oraz określono następujący zakres obowiązków: "nadzór nad stosowanymi w projektach przez projektantów inżynierów rozwiązaniami technicznymi".

Ponadto wnioskodawca informuje, iż dynamiczny rozwój spółki spowodował, że Pan zmuszony był w większym stopniu zaangażować się w zarządzanie przedsiębiorstwem, jednocześnie zmniejszył swoją aktywność w zakresie nadzoru nad projektami.

Mając na uwadze powyższe, w dniu 28 grudnia 2008 r. do umowy o pracę wprowadzono aneks na podstawie którego zmniejszono wymiar czasu pracy z pełnego etatu na jedną czwartą etatu oraz proporcjonalnie ograniczono wysokość wynagrodzenia. W dniu 27 września 2011 r. zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o przyznaniu Panu ryczałtowego wynagrodzenia miesięcznego z tytułu sprawowania funkcji prezesa zarządu. W ramach sprawowanej funkcji Pan wykonuje czynności zarządcze w zakresie działalności spółki, które w żaden sposób nie pokrywają się z zakresem pracy określonym w umowie z dnia 18 stycznia 2008 r.

W przedstawionym powyżej stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość czy wynagrodzenie prezesa zarządu Pana z tytułu wykonywania czynności zarządczych w zakresie działalności spółki będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zdaniem wnioskodawcy, odpłatne pełnienie funkcji prezesa zarządu w ramach stosunku organizacyjnego pomiędzy członkiem zarządu a spółką, nie skutkuje obowiązkiem włączenia wynagrodzenia do podstawy wymiaru składek. Ponadto pełnienie funkcji członka zarządu spółki prawa handlowego nie stanowi tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i do ubezpieczenia zdrowotnego. Wnioskodawca powołując się na pogląd, iż powołanie w skład zarządu spółki prawa handlowego powoduje nawiązanie pomiędzy członkiem zarządu a spółką stosunku organizacyjnego, a wykonywanie w jego ramach obowiązków członka zarządu może wiązać się z wynagrodzeniem lub nie. Poza stosunkiem organizacyjnym spółka prawa handlowego może jednak nawiązać członkiem jej zarządu stosunek pracy lub zawrzeć umowę zlecenia lub inną umowę om świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Jednocześnie w przypadku wykonywania przez prezesa zarządu czynności na podstawie powołania, nie powstaje - zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - obowiązek płacenia składek na ubezpieczenie społeczne/zdrowotne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Powołanie członka zarządu powoduje powstanie jedynie opisanego wyżej stosunku organizacyjnego. W tym stanie rzeczy, zdaniem wnioskodawcy brak jest podstaw do zastosowania przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, przewidujących objęcie ubezpieczeniami społecznymi osoby pozostającej w pracowniczym stosunku zatrudnienia. Brak jest równocześnie podstaw do przyjęcia, by wykonywanie czynności prezesa zarządu wiąże się z istnieniem jakiegokolwiek innego stosunku podstawowego.

W konsekwencji nie zachodzą przesłanki do objęcia Pana ubezpieczeniami społecznymi w związku z pełnieniem funkcji prezesa zarządu również na innej podstawie, to jest w szczególności z mocy przepisów ustawy systemowej przewidujących włączenie do podstawy wymiaru składek wynagrodzenia pobieranego przez osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń oraz ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych następuje "w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką handlową o charakterze kapitałowym, która posiada osobowość prawną, działa w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały oraz ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zdolność do czynności prawnych spółki z ograniczoną odpowiedzialnością realizuje zarząd spółki, którego kompetencje określone są jako prowadzenie spraw i reprezentacja.

W myśl art. 201 § 4 wyżej powołanej ustawy, członek zarządu powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników, chyba, że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadzącą do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązanego stosunku może być nawiązanie równoległego stosunku obligacyjnego, a także wówczas, gdy, pełnienie czynności członka zarządu będzie wynikało z wcześniej zawartej umowy o pracę czy umowy cywilnoprawnej. Jednakże to od woli spółki zależy czy to stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków członka zarządu.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Dla rozstrzygnięcia obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym konieczne jest ustalenie czy dana osoba posiada jeden z tytułów ubezpieczenia określonych tym przepisem. Powołany przepis nie zalicza do ubezpieczonych osób pełniących funkcję członka zarządu spółki pod warunkiem, że funkcja ta nie jest wykonywana w ramach stosunku prawnego określonego w tym przepisie (np. umowa o pracę).

W konsekwencji powyższego, jeżeli członek zarządu pełni funkcję na podstawie powołania, to wynagrodzenie osiągane z tego tytułu nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Bez znaczenia jest fakt zatrudnienia go w spółce na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu innych czynności, gdyż członkostwo w zarządzie spółki jest stosunkiem odrębnym od stosunku pracy.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.