WPI/200000/451/515/2011 - Ustalenie podstawy wymiaru składek dla pracownika, wykonującego w jednym miesiącu pracę na podstawie dwóch kontraktów za granicą oraz w Polsce.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 16 sierpnia 2011 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek dla pracownika, wykonującego w jednym miesiącu pracę na podstawie dwóch kontraktów za granicą oraz w Polsce.

W dniu 15 września 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął kompletny wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca (...) zwrócił się z prośbą o wyjaśnienie, dotyczące podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników skierowanych do pracy za granicą na podstawie dwóch kontraktów (np. Ukraina i Uganda).

Wnioskodawca wskazał, iż pracownik zatrudniony w Polsce jest oddelegowany do pracy za granicą. Pracownik osiąga wynagrodzenie w walutach obcych, jednakże płaci zaliczkę na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne w Polsce. Wnioskodawca powziął wątpliwość jak należy naliczyć podstawę wymiaru składek z wyłączeniem diety oraz zastosowaniem podstawy wymiaru składek niższej od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Wnioskodawca posłużył się następującym przykładem: Pracownik pracował w miesiącu maju 2011 r., gdzie od 1 maja 2011 r. do 15 maja 2011 r. na Ukrainie i osiągnął wynagrodzenie w kwocie 985,00 USD, od 16 maja 2011 r. do 21 maja 2011 r. pracował w kraju i osiągnął wynagrodzenie 1.200,00 PLN, od 22 maja 2011 r. do 31 maja 2011 r. pracował w Ugandzie i osiągnął wynagrodzenie 1.650,00 USD.

Wynagrodzenie za pracę na Ukrainie wynosiło 985,00 USD. Ustalając podstawę wymiaru składek dla pracownika za okres od 1 maja 2011 r. do 15 maja 2011 r., wnioskodawca odejmuje od kwoty tego wynagrodzenia diety za każdy dzień pobytu na Ukrainie, dieta za dzień pracy na Ukrainie wynosi 48,00 USD, w związku z czym od wynagrodzenia pracownika należy odjąć kwotę 720,00 USD (tj. 48,00 USD x 15 dni). Wobec tego, podstawę wymiaru składek stanowi kwota 265,00 USD (tj. 985,00 USD - 720,00 USD). Zakładając, że średni kurs USD w Narodowym Banku Polskim wynosi na dzień wypłaty 2,86 zł, co daje kwotę 757,90 zł (tj. 265,00 USD x 2,86 zł), a otrzymana kwota jest niższa od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tego pracownika za okres pracy na Ukrainie będzie stanowiła kwota 1.625,32 zł (tj. 3.359,00 - 31 x 15 = 1.625,32 zł).

Wynagrodzenie za pracę na Ugandzie wyniosło 1.650,00 USD. Ustalając podstawę wymiaru składek dla pracownika za okres od 22 maja 2011 r. do 31 maja 2011 r., wnioskodawca odejmuje od kwoty tego wynagrodzenia diety za każdy dzień pobytu w Ugandzie, tj. 42,00 USD, w związku z czym od wynagrodzenia pracownika należy odjąć kwotę 420,00 USD (tj. 42,00 USD x 10 dni). Wobec tego. podstawę wymiaru składek stanowi kwota 1.230,00 USD (tj. 1.650,00 USD - 420,00 USD). Zakładając, że średni kurs USD w Narodowym Banku Polskim wynosi na dzień wypłaty 2,86 zł, co daje kwotę 3.517,80 zł (tj. 1.230,00USD x 2,86 zł), a otrzymana kwota jest wyższa od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne tego pracownika za okres pracy w Ugandzie będzie stanowiła kwota 3.517,80 zł (tj. 3.517,80 > 3.359,00: 31 x 10= 1.083,55 zł).

Ponadto, za pracę w kraju w okresie od 16 maja 2011 r. do 21 maja 2011 r. podstawa wymiaru składek wynosi 1.200,00 zł.

Wnioskodawca zwraca się z pytaniem, jak prawidłowo obliczyć łączną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za cały miesiąc ze szczególnym uwzględnieniem pracy na kontraktach razem.

Zdaniem wnioskodawcy, dla celów obliczenia podstawy wymiaru składek za dany miesiąc należy zsumować dochody uzyskane za granicą, a następnie pomniejszyć te dochody o część wynagrodzenia odpowiadającą równowartości diety. Jeżeli kwota będzie wyższa od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, cała kwota diet za pracę na Ukrainie i w Ugandzie zmniejsza podstawę wymiaru składek w części przypadającej na dochód z Ukrainy do wysokości minimalnej podstawy wymiaru składek.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W myśl § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. - podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców - w wysokości równowartości diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.), z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Powyższa zasada dotyczy wszystkich pracowników skierowanych przez polskiego pracodawcę do wykonywania pracy za granicą, w sytuacji gdy pracownik nadal pozostaje w stosunku pracy z kierującym pracodawcą, do którego kieruje roszczenie o wypłatę wynagrodzenia.

Ponadto, diety za łączny czas pobytu pracownika poza granicami kraju, obejmujący dni jego pracy, jak i dni rozkładowo wolne od pracy. Dniem pobytu jest dzień, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek, przy czym do dni pobytu nie zalicza się dni urlopu wypoczynkowego. W przypadku choroby lub korzystania z urlopu bezpłatnego czyli w sytuacji, gdy praca nie jest wykonywana przez cały miesiąc, podstawa wymiaru składek ulega pomniejszeniu, zgodnie z art. 18 ust. 9 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W konsekwencji powyższego, w celu ustalenia podstawy wymiaru składek w miesiącu, w którym pracownik wykonuje przez część miesiąca pracę w kraju oraz za granicą, należy zsumować przychód uzyskany za pracę na Ukrainie i w Ugandzie, a następnie pomniejszyć o równowartość diet. Tak obliczony przychód, po odliczeniu równowartości diet, należy przeliczyć na złote według średniego kursu złotego w Narodowym Banku Polskim. Ustalona w ten sposób podstawa wymiaru składek jest wyższa od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Do przychodu za pracę za granicą po odjęciu diet, należy dodać przychód osiągnięty w Polsce. Zastosowanie powyższej metodyki oznacza, że łącznie otrzymana kwota będzie stanowić podstawę wymiaru składek.

Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy za nieprawidłowe, z uwagi na fakt, iż ustalona powyżej podstawa wymiaru składek nie podlega porównaniu do kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ustalonej na dany rok kalendarzowy.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.