WPI/200000/451/484/2013 - Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne opłacane przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą i pobierającą jednocześnie zasiłek macierzyński z tytułu tej działalności.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedsiębiorcy (...) zawarte we wniosku złożonym w dniu 8 kwietnia 2013 r.:

W dniu 8 kwietnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni poinformowała, iż od dnia (...) 01.2011 r., prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W czasie prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawczyni dobrowolnie opłacała składki na ubezpieczenie chorobowe. Wnioskodawczyni nie pozostaje w stosunku pracy. Od miesiąca 07.2013 r. po urodzeniu dziecka Wnioskodawczyni pobierać będzie zasiłek macierzyński, jednakże nie zamierza zawiesić działalności gospodarczej na czas pobierania zasiłku macierzyńskiego z ZUS.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zwróciła się z zapytaniem w następujących kwestiach: dalszej możliwości prowadzenia przez nią działalności gospodarczej w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego, uprawnienia w związku z prowadzoną działalnością do wystawiania rachunków oraz obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia z tytułu prowadzonej działalności w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W ocenie Wnioskodawczyni, fakt pobierania przez nią zasiłku macierzyńskiego nie wpływa w żaden sposób na możliwość prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, jeżeli nie zawiesiła ona prowadzonej działalności gospodarczej na czas pobierania zasiłku. Ponadto, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych dopuszcza sytuację zbiegu podstaw do ustalenia świadczeń, z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W związku z powyższym. Wnioskodawczym uważa, że jest w dalszym ciągu uprawniona do wystawiania rachunków w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni stoi również na stanowisku, że z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego jest zobowiązana do opłacania wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne przez cały okres pobierania zasiłku. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i 19 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są m.in. osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobami pobierającymi zasiłek macierzyński. Z kolei art. 9 ust. 1c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że: "osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów." Tym samym zacytowany przepis potwierdza, że Wnioskodawczyni prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i pobierająca zasiłek macierzyński, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Ze wskazanego przepisu można również wyinterpretować dozwolenie na prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że tytułem ubezpieczenia w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego są przynajmniej dwa tytuły. W świetle przytoczonych przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Wnioskodawczyni, jako tytuł swoich ubezpieczeń, posiada sam zasiłek macierzyński oraz prowadzoną (niezawieszoną) działalność gospodarczą. Dochodzi zatem do zbiegu podstaw ustalania świadczeń, które ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w sposób jednoznaczny rozwiązuje, wskazując, że osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu zasiłku macierzyńskiego, którego płatnikiem pozostaje Skarb Państwa. Natomiast z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawczyni zobowiązana jest do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu, w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje w drodze decyzji interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi obowiązkowo podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Natomiast stosownie do art. 11 ust. 2 tejże ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.

Jednocześnie zgodnie z art. 9 ust. 1c wskazanej ustawy, w treści obowiązującej od dnia 1 września 2009 r., osoby prowadzące działalność pozarolniczą, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów.

W świetle powyżej wskazanych przepisów, co do zasady, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i pobierająca z tytułu tej działalności zasiłek macierzyński nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu jej prowadzenia, a w rezultacie nie powstaje dla niej obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności. Jednocześnie zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązana opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne w okresie podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu ze względu na prowadzenie tej działalności, niezależnie od posiadania równocześnie innego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Biorąc pod uwagę stanowisko przedstawione we wniosku. Zakład podkreśla, iż wskazane przez Wnioskodawczynię podstawy prawne regulują istnienie obowiązku ubezpieczeń społecznych a nie dotyczą zbiegu podstaw ustalania świadczeń. Ponadto w świetle obowiązujących przepisów osoba pobierająca zasiłek macierzyński podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, natomiast nie podlega ubezpieczeniu wypadkowemu. Zakład wskazuje również, iż co do zasady osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne przez cały okres podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu tej działalności, który to okres nie musi być tożsamy ze wskazanym przez Wnioskodawczynię.

W rezultacie, uwzględniając przedstawione we wniosku z dnia 3 kwietnia 2013 r. stanowisko zawierające błędną argumentację, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawczyni w przedstawionej powyżej kwestii,

Ponadto Zakład wskazuje, iż w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Powyższe oznacza, iż wiążące interpretacje w formie decyzji mogą zostać wydane tylko w odniesieniu do wskazanych w cytowanym przepisie spraw. W przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie nic odnoszącej się do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę w jego indywidualnej sprawie daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Zakład obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji,

W świetle powyższego, brak jest możliwości wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego oraz uprawnienia do wystawiania rachunków w związku z prowadzoną działalnością. Jednocześnie Oddział informuje, iż odmowa wydania pisemnej interpretacji nie pozbawia prawa do występowania do właściwego terytorialnie Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o udzielenie wyjaśnień w zwykłym trybie administracyjnym.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.