WPI/200000/451/472/2011 - Prawo do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 14 lipca 2011 r. przez przedsiębiorcę (...) w zakresie prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

W dniu 14 lipca 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż z dniem 1 stycznia 2011 r. otworzył działalność gospodarczą w Polsce, ale do dnia 11 marca 2011 r. był zatrudniony w Wielkiej Brytanii, co zgodnie z Rozporządzeniem Rady EWG Nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. był wyłączony z polskiego systemu ubezpieczeń. Po rozwiązaniu umowy wnioskodawca zgłosił się do ubezpieczeń w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych jako osoba podejmująca po raz pierwszy działalność gospodarczą w Polsce. Ponadto, w ramach działalności gospodarczej wnioskodawca będzie wykonywał usługi m.in. na rzecz swojego byłego pracodawcy w Wielkiej Brytanii.

Zdaniem wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż jest to jego pierwsza działalność gospodarcza oraz nie miał pracodawcy w Polsce, przysługuje mu prawo do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - cytowanej powyżej - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Według uregulowania art. 18a ust. 2, przepisy ust. 1 tego artykułu nie mają zastosowania do osób, które: prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadziły pozarolniczą działalność, wykonują działalność na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności.

W myśl art. 14d Rozporządzenia 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium innego państwa członkowskiego, jest traktowana jakby prowadziła swą działalność zawodową na terytorium tego państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo określono, zgodnie z przepisami tego Rozporządzenia, jako właściwe.

Podjęcie pracy najemnej lub prowadzenie pozarolniczej działalności na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w okresie po 30 kwietnia 2004 r. nie pozbawia osoby zainteresowanej prawa do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty, o której mowa w art. 18a, jeżeli dla tej działalności, przez cały okres jej prowadzenia, polskie ustawodawstwo nie było właściwe. Pracy najemnej oraz pozarolniczej działalności nie uznaje się bowiem za pracę oraz działalność wykonywaną/prowadzoną na terenie Polski.

Pod pojęciem "byłego pracodawcy", o którym mowa w art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była wykonywana dotychczas, tj. przed dniem rozpoczęcia prowadzenia działalności, w tym pracodawcę, z którym prowadzący działalność nie rozwiązał umowy o pracę. Pojęcie "byłego pracodawcy" nie odnosi się natomiast do podmiotu, z którym umowa o pracę została zawarta w trakcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej oraz podmiotu, na którego rzecz była świadczona praca najemna w innym państwie członkowskim.

Podkreślić należy, iż pojęcie "były pracodawca" znajduje odniesienie do podmiotów wykonujących zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych określonych ustawą z dnia 13 października 1998 r.

W konsekwencji powyższego, dla osoby rozpoczynającej prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w Polsce po raz pierwszy, zastosowanie ma art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia, pomimo wykonywania usług na rzecz byłego pracodawcy z Wielkiej Brytanii.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach.

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.