WPI/200000/451/446/2011 - Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3, i 3a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 5 lipca 2011 r. przez

W dniu 27 czerwca 2011 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek płatnika o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż spółka z dniem 6 czerwca 2011 r. stała się spółką jednoosobową, jeden ze wspólników nabył wszystkie udziały spółki. Jedyny wspólnik jest zarazem jej prezesem zarządu, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Umowa o pracę została zawarta na czas nieokreślony, w dniu 2 stycznia 2004 r. w okresie, gdy spółka była wieloosobowa. Umowa o pracę została zawarta w sposób przewidziany w art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych. W imieniu spółki umowę podpisał pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

W związku z powyższym stanem faktycznym, wnioskodawca powziął wątpliwość:

Zdaniem wnioskodawcy, z dniem nabycia wszystkich udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, tj. z dniem 6 czerwca 2011 r. prezes zarządu, który stal się jej jedynym wspólnikiem utracił status pracownika, ponieważ wystąpił brak podporządkowania, tym samym nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu. Zgodnie z definicją wynikającą z art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, pracownikiem jest osoba zobowiązana do wykonywania pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych określa, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne będące pracownikami. Wobec powyższego prezes zarządu spółki, która stała się spółką jednoosobową, od tego dnia nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, z tytułu zawartej wcześniej umowy o pracę.

Ponadto, jeżeli jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę zawartej z tą spółką, to nie jest zobowiązany do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, co wynika z art. 82 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń oraz ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast Zakład nie wydaje decyzji w zakresie objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 5 wyżej powołanej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami i osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobami z nimi współpracującymi. Stosownie do art. 8 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy, za osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej komandytowej lub partnerskiej.

Z opisanego przez wnioskodawcę stanu faktycznego nie wynika, iż umowa o pracę zawarta po przekształceniu spółki w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w dalszym ciągu spełnia konstytutywne wyznaczniki pracowniczego stosunku pracy, takie jak świadome i dobrowolne, osobiste świadczenie pracy podporządkowanej pracodawcy w sposób ciągły za wynagrodzeniem, na rzecz i ryzyko odrębnego podmiotu prawa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Należy podkreślić, że zarówno przepisy Kodeksu spółek handlowych, jak i normy prawa pracy nie zabraniają zawarcia stosunku pracy pomiędzy spółką a jedynym jej właścicielem, jednakże nawiązanie stosunku pracy zobowiązuje pracownika do wykonywania określonego rodzaju pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy. Trudno sobie wyobrazić rzeczywiste oddzielenie funkcji pracownika i pracodawcy, w sytuacji gdy osoba pracownika posiada wszystkie udziały w spółce. W tej sytuacji brak jest elementu podporządkowania, a zatem jednego z niezbędnych elementów stosunku pracy. Powyższe stanowisko przedstawił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 marca 2008 r. II UK 155/07.

Ponadto, zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2008 r. II UK 71/2008 umowa o pracę zawarta przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z jedynym wspólnikiem tej spółki jest nieważna, a w konsekwencji ta nieważna czynność prawna nie kreuje pracowniczego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Sąd Najwyższy podkreślił, że w aktualnym stanie prawnym wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega ubezpieczeniom społecznym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, tym samym nieważny tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym pracowników nic wyłącza ubezpieczonego w ogóle z ubezpieczeń społecznych, jeżeli spełnia on warunki do objęcia go innym obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń, w tym przypadku jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W konsekwencji powyższego, w sytuacji gdy wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma zawartą umowę o pracę ze spółką której jest jedynym wspólnikiem, należy uznać, iż umowa o pracę jest nieważna, tym samym powstanie obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie jednoosobowej spółki z o.o., ponieważ jedynym tytułem do objęcia ubezpieczeniami społecznymi w takim przypadku jest prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w myśl art. 6 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 4 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podobne stanowisko należy przyjąć przy przekształceniu w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z uwagi na brak elementu podporządkowania istotnego dla zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie, z uwagi na fakt zawarcia umowy o pracę podpisanej z niedopełnieniem wymogów wynikających z art. 210 Kodeksu spółek handlowych Oddział uznał stanowisko przedsiębiorcy w sprawie obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego tj. prowadzenie pozarolniczej działalności w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i umowa o pracę, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Podkreślić należy, że w stanie faktycznym przedsiębiorca zaznaczył, iż umowa o pracę jest nieważna, w konsekwencji powstanie obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.