WPI/200000/451/1666/2013 - Obowiązek ubezpieczeń społecznych obywatela Polski, na stałe zamieszkałego na terytorium Filipin, świadczącego usługi na podstawie umowy zlecenia poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 04 grudnia 2013 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie obowiązku ubezpieczeń społecznych obywatela Polski, na stałe zamieszkałego na terytorium Filipin, świadczącego usługi na podstawie umowy zlecenia poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W dniu 04 grudnia 2013 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W opisie stanu faktycznego wnioskodawca wskazał, iż zamierza zawrzeć umowę zlecenia z obywatelem polskim stale zamieszkującym na Filipinach, który jest rezydentem podatkowym na Filipinach. Przedmiotem umowy będą usługi doradcze w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej na Filipinach i w innych krajach Azji w szczególności w aspekcie finansowym Umowa w całości będzie wykonywana poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Na tle opisanego stanu faktycznego przedsiębiorca powziął wątpliwość, czy zleceniobiorca będzie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu oraz czy wypłacone zleceniobiorcy świadczenia w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Wnioskodawca zaprezentował własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o Świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej zleceniobiorcami, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4. Zdaniem wnioskodawcy z literalnego brzmienia tego przepisu wynika, iż jeżeli praca wykonywana jest przez zleceniobiorcę poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, to osoba taka nie podlega w Polsce obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jednak z uwagi na to, iż w ustawie pojęcie "zatrudnienie^" rozumiane jest szeroko, jako każda aktywność stanowiąca tytuł ubezpieczenia wskazany w dalszej części przepisu, do zleceniobiorcy zastosowanie znajdzie art. 18 ust. 14 ww. ustawy, w myśl którego na równi z zatrudnieniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej uważa się zatrudnienie obywateli polskich za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej,

Podsumowując wnioskodawca uważa, iż z powyższego wynika, że polskie ubezpieczenie społeczne rozciąga się poza obszar obowiązywania polskiej ustawy, niezależnie od miejsca świadczenia pracy, a zatem zleceniobiorca, który zawiera umowę zlecenia z polskim zleceniodawcą, a wykonuje ją poza obszarem Rzeczypospolitej Polskiej, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Polsce.

Ponadto we własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, iż z godnie z art. 18 ust. 3 ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie tej kreślono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo albo w kwotowej stawce godzinowej tub akordowej albo prowizyjnie. Na podstawie § 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, do zleceniobiorców ma zastosowanie przepis § 2 ust. 1 pkt 16 tego rozporządzenia. Zgodnie z tym przepisem, podstawy wymiaru składek nie stanowi część wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej łub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z, tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięcznych przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu w zw. z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej obowiązku ubezpieczeń społecznych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie jest właściwy do udzielenia interpretacji w zakresie spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Stosownie do art. 8 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na równi z zatrudnieniem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej uważa się zatrudnienie obywateli polskich za granicą w polskich przedstawicielstwach dyplomatycznych i urzędach konsularnych, w stałych przedstawicielstwach przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innych misjach lub misjach specjalnych, a także w innych polskich placówkach, instytucjach lub przedsiębiorstwach, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Oznacza to, że obowiązkiem ubezpieczeń społecznych w Polsce objęci są wszyscy obywatele polscy posiadający tytuł do ubezpieczenia na obszarze Polski, ale również obywatele polscy zatrudnieni przez polskie podmioty za granicą. Obowiązek ubezpieczeń może być wyłączony na mocy umowy międzynarodowej, której Polska jest stroną lub też na podstawie prawa wspólnotowego.

Powyższa zasada ma zastosowanie jeżeli zatrudnienie następuje w ramach stosunku prawnego (stanowiącego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych) istniejącego w państwie wysyłającym, a roszczenie o wynagrodzenie kierowane jest bezpośrednio do wysyłającego przedsiębiorstwa polskiego, istotny jest przy tym fakt, że obywatel polski udaje się na polecenie krajowego podmiotu, przejściowo na terytorium drugiego państwa, w celu wykonywania tam czynności na rzecz tego podmiotu. Zasada ta nie dotyczy obywateli polskich zamieszkałych na stałe za granicą.

Wobec powyższego obywatel polski, na stałe mieszkający za granicą, świadczący usługi na terenie Filipin nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.