WPI/200000/451/1499/2012 - Podleganie ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik a nie jako osoba współpracująca przez córkę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.) oraz art. 83d w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (...) złożonym w dniu 17 grudnia 2012 r.

1 uznaje za prawidłowe w części dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik a nie jako osoba współpracująca przez córkę wnioskodawcy zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, oraz

2. odmawia wydania pisemnej interpretacji w części dotyczącej zasad składania i wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych.

W dniu 17 grudnia 2012 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca poinformował, że prowadzi aptekę, w której zatrudnia technika farmacji. Aktualnie wystąpiło zapotrzebowanie na zatrudnienie magistra, ponieważ w aptece czynnej w godzinach 8-18 musi być obecna osoba o wyższym wykształceniu. Z uwagi na fakt, iż córka wnioskodawcy posiada wymagane kwalifikacje została zatrudniona na podstawie umowy o pracę w prowadzonej przez niego aptece.

Jednocześnie przedsiębiorca informuje, że córka (...) z d. (...) posiada własną rodzinę - męża i dziecko, prowadzi własne gospodarstwo, ale mieszka z wnioskodawcą pod jednym adresem - domu wolno stojącym, w którym zajmują dwie różne kondygnacje.

W powyższym stanie faktycznym wnioskodawca powziął wątpliwość w kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym córki i zwrócił się z zapytaniem: "czy prawidłowe jest zatrudnienie na umowę o pracę oraz naliczanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od wynagrodzenia za pracę ustalonego dla dorosłego, samodzielnego własnego dziecka?, czy prawidłowe jest uznanie córki jako pracownika, rozliczanie, wykazywanie w miesięcznych raportach imiennych z kodem 01 10 00?"

Zdaniem wnioskodawcy, zatrudniona na podstawie umowy o pracę dorosła córka w opisanej sytuacji, w związku z tym, że prowadzi własne gospodarstwo domowe, pomimo iż mieszka z wnioskodawca pod wspólnym adresem, nie podejmuje decyzji w sprawie prowadzonej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej, a ponadto ma obowiązkowe godziny pracy oraz zakres czynności - jaki wiąże się ze stanowiskiem mgr farmacji zatrudnionego w aptece, powinna podlegać ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik a nie jako osoba współpracująca.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust. 5 cytowanego przepisu oraz art. 83d w związku z art. 83 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, udzielenie interpretacji dotyczącej zgłaszania do ubezpieczeń społecznych następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polski są pracownikami; za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Potwierdzeniem powyższego jest zapis zawarty w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), który stanowi, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Natomiast stosownie do ustępu 11 powyższego artykułu, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Należy przyjąć, że o statusie osoby współpracującej decyduje współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, ścisła więź rodzinna z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego. Jednocześnie o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego decyduje łącznie wspólne zamieszkiwanie i zaspokajanie potrzeb. Wspólnota gospodarstwa domowego oznacza, że pozostające w niej osoby mają zaspokajane potrzeby ze środków będących w dyspozycji wspólnoty (rodziny). Powyższe oznacza również, iż istotny jest nie tylko adres zamieszkania (zameldowania) lecz także okoliczności takie jak prowadzenie wspólnego budżetu domowego oraz współpraca w załatwianiu codziennych spraw życiowych. Można więc stwierdzić, iż osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, przyczyniający się do prowadzenia działalności, działający na rzecz i w imieniu osoby prowadzącej działalność, korzystający zarówno z zysków jakie przynosi ta działalność jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej prowadzeniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - powyżej powołanej, osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i ubezpieczeniu wypadkowemu. Jednocześnie w myśl przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za zatrudnionych pracowników powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

W konsekwencji powyższego, uwzględniając przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawne, w sytuacji nieprowadzenia przez przedsiębiorcę i jego córkę wspólnego gospodarstwa domowego, stanowisko przedsiębiorcy, zgodnie z którym córka zatrudniona na podstawie umowy o prace podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik, a nie jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, Oddział uznał za prawidłowe.

W części dotyczącej zasad składania i wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych wypełniania dokumentów rozliczeniowych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej Oddział odmówił wydania interpretacji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest do wydawania pisemnych interpretacji w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych, w sprawie ustalania stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych.

W świetle powyższego, Zakład jako państwowa jednostka organizacyjna nie wydaje pisemnych interpretacji w sprawach z zakresu zasad składaniu i wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych, w tym deklaracji rozliczeniowych ZUS DRA oraz miesięcznych raportów miesięcznych ZUS RCA, ZUS RSA i ZUS RZA.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.