WPI/200000/43/955/2017 - Wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwrotu kosztów dojazdu członków rady nadzorczej na posiedzenia rady nadzorczej.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 3 sierpnia 2017 r. przez (...) w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwrotu kosztów dojazdu członków rady nadzorczej na posiedzenia rady nadzorczej.

W dniu 3 sierpnia 2017 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej złożony przez (...)

Powyższy wniosek został uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z 24 sierpnia 2017 r., doręczonym do Zakładu w dniu 29 sierpnia 2017 r.

Wnioskodawca poinformował, że jest spółką prawa handlowego, reprezentowaną przez zarząd, który prowadzi sprawy Spółki. Jedynym wspólnikiem Spółki jest jednostka samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 10a ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 827), w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego działa rada nadzorcza. Obowiązek powołania rady nadzorczej został zapisany również w umowie Spółki. Na podstawie art. 219 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1578 z późn. zm.) rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Zgodnie z art. 222 § 2 Kodeksu spółek handlowych członkom rady nadzorczej przysługuje zwrot kosztów związanych z udziałem w pracach rady.

W firmie Wnioskodawcy (na podstawie uchwały rady nadzorczej) zwrot kosztów przejazdu na posiedzenia rady nadzorczej odbywa się do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Ww. zwrot przysługuje członkom rady nadzorczej dojeżdżającym na posiedzenia rady z miejscowości położonych poza siedzibą Spółki, w której zazwyczaj odbywają się posiedzenia rady.

Dodatkowo w piśmie z 24 sierpnia 2017 r. Wnioskodawca wyjaśnił:

- opisani we wniosku członkowie rady nadzorczej uzyskują wynagrodzenie z tytułu sprawowanej funkcji, które jest objęte obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym (emerytalnym, rentowym),

- należności z tytułu zwrotu kosztów dojazdu członków rady nadzorczej na posiedzenie rady stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f. (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.).

W związku z powyższym Spółka powzięła wątpliwość czy kwota zwrotu kosztów dojazdu członka rady nadzorczej na posiedzenia rady podlega składkom ZUS.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.) nie stanowią przychody pochodzące z diet i innych należności z tytułu podróży służbowej pracownika.

Stosunek służbowy członka rady nadzorczej nie ma charakteru pracowniczego, jednak jego funkcjonowanie w ramach organu do jakiego został powołany, jest obligatoryjne i wynika z przepisów prawa. W ocenie Wnioskodawcy, w niniejszej sprawie nie powinno się dokonywać wyłącznie wykładni literalnej cytowanego wyżej rozporządzenia ale znacznie szerszej - uwzględniając szereg innych przepisów odwołujących się do tzw. zwrotu kosztów podróży. Członek organu spółki handlowej wykonuje określone czynności wynikające z przepisów Kodeksu spółek handlowych, ustaw jak też umowy Spółki, a zatem należy je traktować w kategoriach czynności służbowych.

Mając na względzie powyższe, w ocenie Wnioskodawcy należności stanowiące zwrot kosztów dojazdu członka rady nadzorczej na posiedzenie rady nie powinny podlegać składkom ZUS.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy dokonywana pod katem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę, obciąża jedynie przedsiębiorcę.

Zasady podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl obowiązującego od dnia 1 stycznia 2015 r. art. 6 ust. 1 pkt 22 oraz art. 13 pkt 17 powołanej ustawy, członkowie rady nadzorczej wynagradzani z tytułu pełnionej funkcji podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, od dnia powołania do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. Natomiast, zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 4 pkt 10 wskazanej ustawy w związku z art. 4 pkt 9 tejże ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania, łącznie z kosztami uzyskania i kwotą podatku, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 z późn. zm.). W myśl art. 13 pkt 7 powołanej ustawy, jest to przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Katalog przychodów, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.). Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia nie stanowią podstawy wymiaru składek: diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Wyłączenie wynikające z powołanego przepisu odnosi się do należności przysługujących pracownikowi na pokrycie kosztów związanych z podróżą z tytułu wykonywania na polecenie pracodawcy zadań służbowych poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Za czas tej podróży służbowej pracownikom przysługują diety (przeznaczane m.in. na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży), zwrot kosztów przejazdu, noclegów i innych udokumentowanych wydatków, w których w przypadku faktycznej wypłaty nie wlicza się do podstawy wymiaru składek określonego limitu zgodnie z § 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 167), do którego odsyła przepis § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z powyższego wynika, iż w sytuacji gdy pracodawca wypłaca pracownikom wysłanym w podróż służbową diety i inne należności w wysokości określonej limitem przepisów ww. rozporządzenia, to ich wartość podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Podróż służbowa jest instytucją uregulowaną w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.). Zauważyć przy tym należy, iż zgodnie z art. 775 odbywać ją mogą tylko pracownicy, zatem zastosowanie ww. przepisu wprost w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym byłoby niemożliwe.

Jednakże, zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przepisy § 2 rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji.

W konsekwencji, Zakład uznał za prawidłowe stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji złożonym w dniu 3 sierpnia 2017 r. - w sprawie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zwrotu kosztów dojazdu członków rady nadzorczej na posiedzenia rady nadzorczej.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.