WPI/200000/43/9/2016

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 7 stycznia 2016 r. przez przedsiębiorcę: (...) w sprawie w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy wartości uzyskanego przez pracownika przychodu z tytułu zawarcia oraz zrealizowania umowy prawa opcji i nabycia określonej ilości udziałów (...) za określoną cenę, jak również zbycie nabytych udziałów.

W dniu 7 stycznia 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy: (...) reprezentowanego przez (...) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca poinformował, iż zatrudnia na podstawie umowy o pracę (...) który zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy, a miejscem świadczenia pracy jest miejscowość (...). Jedynym udziałowcem Wnioskodawcy jest (...) założona na podstawie przepisów prawa (...) i posiadająca siedzibę w (...) otrzymał od (...) propozycję zawarcia umowy prawa opcji nabycia udziałów mowa prawa opcji nabycia udziałów (...) ma być zawarta pomiędzy (...).

Umowa opcji nabycia udziałów da możliwość nabycia udziałów, ale nie zobliguje go do nabycia tych udziałów (...). Prawo opcji nabycia udziałów skierowane jest bezpośrednio do (...) nie może być przeniesione na inną osobę. Zawarcie umowy prawa opcji nabycia udziałów nie przysparza po stronie (...) żadnego majątku. Prawo opcji nabycia udziałów (...) może być zrealizowane przez złożenie oświadczenia woli (...) o skorzystaniu z prawa opcji. Realizując prawo opcji nabycia udziałów (...) będzie określoną ilość udziałów ww. po cenie opisanej w umowie prawa opcji nabycia udziałów. Niezłożenie oświadczenia przez (...) o skorzystaniu z prawa opcji nabycia udziałów w terminie określonym w umowie spowoduje wygaśnięcie prawa opcji nabycia udziałów. Natomiast zrealizowanie prawa opcji skutkować będzie nabyciem na własność udziałów w (...). Udziały będą zbywalne i będą mogły być przedmiotem obrotu.

W dniu (...) 2016 r. Oddział wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o wydanie pisemnej interpretacji poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego i wskazanie czy wartość uzyskanego przez (...) przychodu z tytułu zawarcia oraz zrealizowania umowy prawa opcji i nabycia określonej ilości udziałów (...) a określoną cenę, a następnie zbycia nabytych udziałów - będzie stanowiła dla niego przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie, pismem z dnia stycznia 2016 r. wnioskodawca wskazał, iż wartość uzyskanego przez (...) przychodu z tytułu zawarcia oraz zrealizowania umowy prawa opcji i nabycia określonej ilości udziałów (...) za określoną cenę, a następnie zbycia nabytych udziałów (...) nie będzie stanowiła dla (przychodu z tytułu stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie wskazując, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej u.s.u.s.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Natomiast w myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1. Na mocy art. 12 ust. 1 u.s.us. obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie z art. 18 ust. 1 u.s.u.s podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1 stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 u.s.u.s. Zgodnie z treścią art. 4 pkt 9 u.s.u.s. przychód w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oznacza przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca podnosi, że art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów. Z kolei art. 24 ust. 1 ww. ustawy zawiera regulację, zgodnie z którą dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkowa akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Zgodnie z art. 30b ust. 1 ww. ustawy od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu. Natomiast art. 23 ust. 1 pkt 38 w. ustawy stanowi, że wydatki na objęcie lub nabycie udziałów są kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziałów.

W piśmie Wnioskodawcy zawarcie przez (...) umowy prawa opcji nabycia udziałów oraz zrealizowanie przez prawa opcji i nabycie określonej ilości udziałów za określoną cenę nie spowoduje powstania obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tych tytułów, bowiem przychody te nie mieszczą się w kategorii art. 18 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 u.s.u.s. Dopiero zbycie przez niego nabytych udziałów spowoduje powitania przychodu z kapitałów pieniężnych, co również nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.

Wnioskodawca podnosi, że w uzasadnieniu do wyroku Naczelnego Sąd Administracyjny z dnia 27 kwietnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1410/10, stwierdzono, że w przypadku oferowania przez spółkę brytyjską prawa opcji nabycia jej udziałów pracownikowi spółki polskiej, nie będzie miał zastosowania art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. Sąd podkreślił, że z przytoczonego przepisu wynika jednoznacznie, że stanowi on o przychodach z określonych w nim stosunków prawnych, w tym ze stosunku pracy. W przywołanej regulacji prawnej pracodawca nie użył sformułowań w rodzaju: "przychody związane ze stosunkiem pracy, towarzyszące stosunkowi pracy, osiągnięte przy okazji stosunku pracy". W związku z powyższym Sąd podsumował, że jeżeli uczestnicząc w określonym stosunku pracy osoba fizyczna osiągnie przychód pozostający w jakimś związku taktycznym z wykonywaniem pracy, ale nie stanowiący przychodu ze stosunku prawnego w postaci stosunku pracy, nie będzie to przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd również wskazał, że obowiązek podatkowy z tytułu i przedmiotu, o którym mowa w art. 24 ust. 1 1 u.p.d.o.f., zostanie uwzględniony i zrealizowany w dacie zbycia akcji, o którym stanowi art. 17 ust. 1 pkt 6a u.p.d.o.f. Wnioskodawca wskazuje również na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 16 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 1572/13, w uzasadnieniu którego stwierdzono, że otrzymanie opcji w ramach planu motywacyjnego nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest bowiem związane z jakimkolwiek przysporzeniem majątku osoby otrzymującej opcję. Beneficjent na tym etapie nie otrzymuje żadnego realnego przysporzenia. Przyznanie opcji na akcje stanowi bowiem jedynie potencjalną możliwość uzyskania korzyści w przyszłości. Nie jest możliwe zatem rozpoznanie przychodu podatkowego w momencie ich otrzymania. W przypadku nabycia opcji na akcje, w dniu ich nabycia nie można stwierdzić, że ich realizacja przyniesie wymierne skutki ekonomiczne. Jeżeli zatem uczestnicząc w określonym stosunku pracy osoba fizyczna osiągnie przychód, pozostający w jakimś związku faktycznym z wykonywaniem pracy, ale nie stanowiący przychodu ze stosunku prawnego w postaci stosunku pracy, nie będzie to przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że umowa prawa opcji nabycia udziałów zawarta zostanie pomiędzy (...) nie będzie stroną ww. umowy i nie będzie miała żadnego wpływu na treść tej umowy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. W myśl natomiast ust. 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Stosownie natomiast do art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Obowiązki płatników składek z tytułu zgłaszania do ubezpieczenia społecznego, obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek na te ubezpieczenia są uregulowane za pośrednictwem przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i stosownych aktów wykonawczych, w tym rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl art. 18 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych, a także przychodów nie podlegających uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na podstawie zapisów zawartych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).

Z powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz stosownych aktów wykonawczych ściśle uzależniają włączenie danego przychodu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od zakwalifikowania go jako przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Jednocześnie należy wskazać, że w myśl powołanego powyżej art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w ściśle zakreślonym katalogu spraw. Kwestia kwalifikacji określonego świadczenia jako przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz wskazania źródła takiego przychodu, nie mieści się w ustawowo określonym zakresie, natomiast sprawy te należą do wyłącznej kompetencji organów podatkowych, gdyż zgodnie z art. 10a ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz.U). z 2015 r. poz. 613). Powyższe ograniczenie w tematyce, w której Zakład jest zobowiązany wypowiedzieć się za pośrednictwem pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwia potwierdzenie w tym trybie przez organ dokonanej przez Wnioskodawcę kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, Zakład dokonał interpretacji przepisów ubezpieczeniowych opierając się na zawartej we wniosku informacji, zgodnie z którą wartości przychodu uzyskanego przez (...) z tytułu zawarcia i zrealizowania umowy prawa opcji i nabycia określonej ilości udziałów (...) za określoną cenę, jak również ich zbycia nie będzie stanowiła przychodu ze stosunku pracy. Natomiast, dopiero ich zbycie będzie skutkowało powstaniem przychodu ale nie ze stosunku pracy, a z kapitałów pieniężnych.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego zawartym we wniosku z dnia 23 grudnia 2015 r., uzupełnionym pismem z dnia 27 stycznia 2016 r., opisane w nim przychody uzyskane przez (...) wynikające z zawarcia i realizacji rzeczonej umowy prawa opcji nabycia określonej ilości udziałów za określoną cenie, jak również ich zbycie - nie będą stanowić przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tylko przychód z kapitałów pieniężnych uregulowany w art. 17 tejże ustawy. W konsekwencji, wartość opisanego powyżej przychodu nie będzie również stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż stosownie do powołanych powyżej przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Oznacza to, iż stosownie do treści art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nakładającego na pracodawcę obowiązek obliczania, rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za zatrudnionych pracowników, Spółka jako pracodawca nie będzie zobowiązana do opłacania składek na ww. ubezpieczenia, od wartości przychodów uzyskanych przez ) z tytułu zawarcia umowy prawa opcji nabycia udziałów jej realizacji, jak również zbycia nabytych przez niego udziałów.

W świetle powyższego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko Przedsiębiorcy w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartość przychodów uzyskanych przez z tytułu zawarcia umowy prawa opcji nabycia udziałów oraz jej realizacji, jak również zbycia nabytych przez niego udziałów niestanowiących przychodów, o których mowa w art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym braku obowiązek obliczania, rozliczania i odprowadzania od tych przychodów składek na ubezpieczenia społeczne - uznał za prawidłowe.

Jednocześnie należy wskazać, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych związany jest dokonaną interpretacja wyłącznie w przypadku, gdy rzeczywisty stan faktyczny odpowiada w pełni stanowi faktycznemu lub zdarzeniu przyszłemu przedstawionemu we wniosku. W trybie wydawania interpretacji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji organ nie prowadzi postępowania wyjaśniającego ani postępowania dowodowego, opierając się jedynie na treści wniosku, co nie wyklucza takiego postępowania w toku procedowania na zasadach ogólnych, nawet w przypadku, gdy interpretacja została już wydana. W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy wydawaniu decyzji interpretacyjnej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, oparł się na oświadczeniu Wnioskodawcy, zgodnie z którym przychody uzyskane przez (...) zw. z rzeczona umowa prawa opcji nabycia udziałów o której stanowi wniosek - nie będzie stanowiła dla (...) przychodu z tytułu stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe oznacza, iż to Wnioskodawca ponosi odpowiedzialność za wskazanie stanu faktycznego w sposób odmienny od rzeczywistego.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.