WPI/200000/43/88/2014 - Odszkodowanie na podstawie ugody sądowej wypłacone na rzecz byłego pracownika a składki na ubezpieczenia społeczne.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 28 stycznia 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) w sprawie obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od kwoty wypłaconego na podstawie ugody sądowej odszkodowania, które stanowi przychód pracownika z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W dniu 28 stycznia 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, W okresie od marca 2009 r. do lipca 2012 r. zatrudniał w jednostce handlowej ekspedientkę, która po rozwiązaniu stosunku pracy złożyła pozew do Sądu o wypłatę wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, które wg powódki nie były ujęte na liście płac i nie zostały jej zapłacone. Ponadto powódka domagała się wypłaty za nienależne potrącenia z tytułu braków podczas remanentów i dodatkowy czas pracy podczas inwentaryzacji. Z uwagi na wysokie koszty prowadzenia sprawy sądowej i dobro firmy przedsiębiorca zawarł przed Sądem z powódką ugodę o następującej treści; "pozwany zobowiązuje się wypłacić powódce kwotę (...) zł brutto tytułem odszkodowania..." Protokół z ugody został podpisany przed Sądem przez obie strony, w tym przez pełnomocników obu stron. Wnioskodawca dokonał obliczeń i wypłacił powódce kwotę netto po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy oraz składek ZUS.

W stanie faktycznym wnioskodawca wskazał również, że powódka twierdzi, iż należy jej się cała kwota (...), gdyż tak wnioskowała z rozmów toczonych przed Sądem.

Ponadto wnioskodawca wskazał, iż Izba Skarbowa w swej interpretacji potwierdziła, że kwota wynikająca z ugody stanowi przychód pracownicy z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie zostało zakwalifikowane do przychodu ze stosunku pracy bowiem wypłata tegoż odszkodowania miała swe źródło w uprzednio łączącym pracownicę z pracodawcą stosunkiem pracy. Tym samym odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia Z podatku dochodowego.

Przedsiębiorca do wniosku o wydanie interpretacji dołączył protokół z rozprawy przed Sadem Rejonowym (...), na której zawarto ugodę oraz interpretację indywidualną Izby Skarbowej (...)

Wnioskodawca przestawiając własne stanowisko w sprawie wskazał, iż podpisany przez obie strony protokół wskazuje jako odszkodowanie kwotę brutto. Ponieważ złożony pozew dotyczył wypłaty zaległego wynagrodzenia stanowiącego przychód ze stosunku pracy, należało wypłacić kwotę odszkodowania wymienioną w protokole sądowym pomniejszoną o składki ZUS oraz podatek dochodowy.

W myśl art. 18 ust. 1-2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach, stosunku pracy. Na zasadzie art. 81 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przedsiębiorca stoi na stanowisku, iż był zobowiązany opłacić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zgodnie z treścią wyżej przytoczonych przepisów przyjmując za podstawę składek ZUS kwotę (...).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje;

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Natomiast Zakład nie jest właściwy do udzielenia interpretacji w zakresie spraw dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, jednakże na podstawie art. 109a ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) sprawy dotyczące obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne należą do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 1 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.) w § 2 ust. 1 pkt 1-32).

Katalog jest zamknięty i nie zawiera wypłaconego na podstawie ugody sądowej odszkodowania za utracone korzyści (wypłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, za niesłuszne potrącenia oraz za dodatkowy czas pracy), które była pracownica wnioskodawcy sprecyzowała w pozwie i które zgodnie z dołączoną do wniosku interpretacją indywidualną Izby Skarbowej w Katowicach stanowią przychód pracownika z tytułu stosunku pracy.

Zakład zaznacza, iż stosownie do § 2 ust. 1 pkt 3 powołanego rozporządzenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy. Jednakże w przedstawionym stanie faktycznym przepis powyższy nie będzie miał zastosowania z uwagi na fakt, iż roszczenia pracownika, sprecyzowane w pozwie, dotyczą zaległego wynagrodzenia ze stosunku pracy.

W konsekwencji od kwoty wypłaconego na podstawie ugody sądowej świadczenia określanego jako odszkodowanie, należy odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne, gdyż stosownie do powołanych powyżej przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Stosownie do powołanego powyżej przepisu ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, od kwoty wypłaconego na podstawie ugody sądowej odszkodowania istnieje również obowiązek opłacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r., o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.