WPI/200000/43/806/2019 - Możliwość niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 5 września 2019 r. Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych WPI/200000/43/806/2019 Możliwość niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292) oraz w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 20 sierpnia 2019 r. przez przedsiębiorcę (...) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...)

* uznaje za prawidłowe w przedmiocie dotyczącym niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej,

* uznaje za prawidłowe w przedmiocie dotyczącym prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniami.

UZASADNIENIE

W dniu 20 sierpnia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek Przedsiębiorcy: (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo Przedsiębiorców. Powyższy wniosek został uzupełniony w zakresie formalnym w dniu 2 września 2019 r. tj. w dniu opłacenia zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku w zakresie którego Wnioskodawca chce uzyska indywidualną interpretację, oraz pismem z dnia 1 września 2019 r. (doręczonym w dniu 3 września 2019 r.).

II. Opis stanu faktycznego

W treści wniosku Przedsiębiorca poinformował, ze w celu przygotowania zawodowego do wykonywania zawodu radcy prawnego w okresie od dnia stycznia 2016 r. do dnia grudnia 2018 r. odbywał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Wnioskodawca, w czasie aplikacji, w okresie od dnia stycznia 2016 r. do dnia grudnia 2018 r. był zatrudniony w oparciu o umowy o pracę na czas określony na stanowisku aplikanta radcowskiego w spółce - dalej: "Kancelaria" lub "Pracodawca". W umowach o pracę wnioskodawcy nie określono szczegółowo zakresu obowiązków wnioskodawcy. Wskazano jedynie ww. określone stanowisko. Patronem wnioskodawcy w czasie aplikacji radcowskiej był Pracodawca (wykonujący zawód radcy prawego).

W czasie zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku aplikanta radcowskiego w Kancelarii,

do jego obowiązków należało w szczególności:

1)

przygotowywanie projektów pism procesowych, projektów umów, projektów uchwał, projektów opinii prawnych, które wnioskodawca przekazywał następnie Pracodawcy w celu ich sprawdzenia i ewentualnej poprawki/modyfikacji,

2)

zastępowanie Pracodawcy na podstawie udzielonego przez niego upoważnienia przed sądami powszechnymi oraz przed innymi organami państwowymi,

3)

przygotowywanie analiz zagadnień prawnych wskazanych wnioskodawcy przez Pracodawcę, w zakresie aktualnego stanu prawnego, orzecznictwa, poglądów doktryny, a następnie przekazywanie ich wyników Pracodawcy.

Wykonując swoje obowiązki wnioskodawca nie mógł samodzielnie podejmować decyzji merytorycznych i był zobowiązany konsultować z Pracodawcą treść wszystkich sporządzanych przez niego projektów pism procesowych, umów i innych dokumentów. Wnioskodawca przed każdą rozprawą sądową na jakiej zastępował Pracodawcę, konsultował z nim stanowisko procesowe jakie ma na niej zająć. Także podczas rozpraw sądowych, w razie potrzeby, wnioskodawca składał wniosek o zarządzenie przez sąd przerwy w rozprawie i telefonicznie uzgadniał stanowisko procesowe z Pracodawcą. To bowiem Pracodawca zawsze podejmował ostateczną decyzję o treści przygotowanego przez wnioskodawcę projektu dokumentu lub stanowiska procesowego. Pracodawca często modyfikował/poprawiał projekty przedstawiane mu przez wnioskodawcę. Wnioskodawca jako aplikant radcowski miał ograniczone kontakty z klientami Kancelarii. Wnioskodawca spotykał się z klientami Kancelarii samodzielnie jedynie w wyjątkowych sytuacjach np. podczas nieobecności Pracodawcy. W czasie tych spotkań wnioskodawca nigdy nie udzielał porad prawnych, a jedynie dokonywał czynności technicznych ustalonych wcześniej z Pracodawcą np. odbiór lub przekazanie dokumentów, odebranie wyjaśnień klienta odnośnie prowadzonej przez Kancelarię sprawy, umówienie terminu spotkania z Pracodawcą, Zdarzało się, że w wnioskodawca brał udział w spotkaniach Pracodawcy z klientami w celach szkoleniowych - nauki prowadzenia rozmowy z klientem przez radcę prawnego. Wnioskodawca w czasie spotkań Pracodawcy z klientem nie udzielał porad prawnych klientom, a jedynie obserwował spotkanie i pomagał w czynnościach technicznych jak np. odnalezienie odpowiedniego dokumentu w aktach sprawy.

Wnioskodawca z dniem (...) grudnia 2018 r. zakończył aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych (...) oraz zatrudnienie na stanowisku aplikanta radcowskiego w Kancelarii. Wnioskodawca w marcu 2019 r. podszedł do egzaminu radcowskiego, z którego uzyskał wynik pozytywny. Następie Uchwałą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych nr (...) z dnia (...)maja 2019 r. został wpisany na listę radców prawnych.

Wnioskodawca w dniu 2 lipca 2019 r. rozpoczął prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej - Wnioskodawca nigdy wcześniej nie prowadził pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie kancelarii radcy prawnego w okresie od (...) lipca 2019 r. podjął współpracę z kilkoma przedsiębiorcami, w tym m.in. z Kancelarią (byłym Pracodawcą). Wnioskodawca współpracuje z Kancelarią (byłym Pracodawcą) na podstawie umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług prawnych. Były Pracodawca zleca wnioskodawcy albo prowadzenie konkretnej sprawy albo obsługę danego klienta albo sporządzenie określonego pisma procesowego w sprawie (np. apelacji od wyroku). Do obowiązków wnioskodawcy wchodzi w szczególności:

1)

samodzielne przygotowywanie i podpisywanie przez wnioskodawcę pism procesowych, a następnie składanie ich do sądu albo innych organów państwowych - w imieniu i na rzecz klientów Kancelarii,

2)

samodzielne przygotowywanie umów, uchwał, opinii prawnych dla klientów Kancelarii,

3)

samodzielna reprezentacja klientów Kancelarii przed sądami i innymi organami państwowymi na podstawie pełnomocnictwa udzielanego bezpośrednio przez klientów Kancelarii albo dalszego pełnomocnictwa (substytucji) udzielanego przez byłego Pracodawcę,

4)

samodzielne prowadzenie spotkań z klientami Kancelarii i udzielanie porad oraz konsultacji prawnych, bieżąca obsługa prawna klientów Kancelarii.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia sierpnia 2019 r. do uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 19 sierpnia 2019 r., Wnioskodawca wskazał co następuję.

I. Precyzując, że intencją Wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji indywidualnej w zakresie dwóch spraw tj.:

1)

możliwości skorzystania przez wnioskodawcę z ulgi na start, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292),

2)

możliwości skorzystania przez wnioskodawcę z prawa do opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek, o której mowa w art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300).

Jednocześnie wskazał, że związku z zaliczeniem przez Organ opłaty uiszczonej przez Wnioskodawcę w dniu sierpnia 2019 r. na poczet sprawy, o której mowa w pkt 1, w załączeniu przesyła potwierdzenie uiszczenia opłaty w zakresie sprawy, o której mowa w pkt 2.

II. Uzupełniając opis stanu taktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawiony w pkt l wniosku z dnia sierpnia 2019 r., Wnioskodawca oświadcza iż działalność gospodarcza opisana we wniosku z dnia sierpnia 2019 r. jest jedyną działalnością gospodarczą wnioskodawcy i że nigdy wcześniej nie prowadził innej pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1 - 5) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300). Wnioskodawca w dniu 2 lipca 2019 r., podjął działalność gospodarczą po raz pierwszy w życiu.

Wnioskodawca oświadczył, iż w ramach działalności gospodarczej opisanej we wniosku z dnia sierpnia 2019 r., nie wykonuje i nie będzie wykonywał na rzecz byłego Pracodawcy czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, które przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy. Wnioskodawca podtrzymuje uzasadnienie swojego stanowiska zawarte w pkt III wniosku z dnia 19 sierpnia 2019 r.

Jednocześnie z ostrożności procesowej, Wnioskodawca niniejszym uzupełnił opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawiony w pkt II wniosku z dnia sierpnia 2019 r. odnośnie opisu zasad współpracy z byłym Pracodawcą w zakresie prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca wskazuje, iż aktualnie jako radcy prawny jest uprawniony do samodzielnego podejmowania decyzji co do sposobu przeznaczania zaoszczędzonych w ten sposób kwot na rozwój tej formy zarobkowania. Natomiast celem wprowadzenia art. 18a ust. 2 ww. ustawy było zapobieżenie niewłaściwemu wykorzystywaniu tej ulgi (niezgodnym z intencją ustawodawcy) polegającym w pierwszym przypadku na korzystaniu z niej przez osoby, które nie są "nowymi" przedsiębiorcami oraz w drugim przypadku na przekształcaniu stosunku pracy w umowy cywilnoprawne i w ten sposób przechodzenie pracowników na tzw. "samozatrudnienie". Inaczej mówiąc art. 18a ust. 1 ww. ustawy nie może mleć zastosowania wyłącznie w sytuacji, gdy doszło do celowego rozwiązania stosunku pracy przede wszystkim w interesie pracodawcy, który mając zabezpieczone wykonanie tego samego zakresu czynności uwalniałby się od płacenia składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (tak m in.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. akt: II UK 184/12). Wnioskodawca wskazuje, iż taka sytuacja nie ma miejsca w przedmiotowej sprawie. Aplikacja radcowska i związane z nią zatrudnienie na stanowisku aplikanta radcowskiego jest jedynie etapem w karierze zawodowej młodego prawnika, formą stażu zawodowego mającego na celu naukę zawodu i przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnej funkcji radcy prawnego. Założenie przez wnioskodawcę własnej kancelarii radcy prawnego stanowi naturalną konsekwencje ukończenia aplikacji, zdania egzaminu zawodowego oraz nabycia uprawnień zawodowych radcy prawnego, połączone z chęcią rozwoju zawodowego wnioskodawcy, a nie skutek rozwiązania stosunku pracy w interesie byłego Pracodawcy.

Przedstawione powyżej stanowisko wnioskodawcy znajduje pełne potwierdzenie w ugruntowanej już linii orzeczniczej Sądu Najwyższego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W pierwszej kolejności należy ponownie odnieść się do powołanego już wyroku Sądu Najwyższego z dnia z dnia 12 lutego 2013 r. (sygn. akt: II UK 184/12). Sąd Najwyższy uznał w nim, iż "Wykonywanie przez radcę prawnego prowadzącego samodzielną kancelarię radcowską w ramach nowo otwartej działalności gospodarczej obsługi prawnej na rzecz tego pracodawcy, u którego pracował jako prawnik (aplikant) bez wpisu na listę radców prawnych, nie jest wykonywaniem czynności wchodzących w zakres działalności gospodarczej w rozumieniu art. 18a ust. 2 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych" W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, iż: "oczywisto jest różnica między czynnościami wykonywanymi przez radcę prawnego w ramach świadczenia przez niego pomocy prawnej, a czynnościami wykonywanymi przez aplikanta radcowskiego w trakcie odbywania przez niego aplikacji. Aplikacja radcowska jest jedynie etapem w karierze zawodowej prawnika, formą stażu zawodowego mającego na celu de facto naukę zawodu i przygotowanie zawodowe do pełnienia samodzielnej funkcji radcy prawnego. Celem aplikacji radcowskiej jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego (art. 32 ust. 1 ustawy o radcach prawnych). Aplikant radcowski odbywa aplikację radcowską pod kierunkiem patrona wyznaczonego przez radę okręgowej izby radców prawnych, a zadaniem patrona jest przygotowanie aplikanta radcowskiego do wykonywania zawodu radcy prawnego w rozumieniu ustawy o radcach prawnych (art. 38 ust. 4 i 5 tej ustawy). Obowiązkiem aplikanta jest uczestniczenie w przewidzianych programem zajęciach teoretycznych i praktycznych, samodzielne pogłębianie wiedzy prawniczej i praktycznych umiejętności zawodowych, przestrzeganie dyscypliny szkolenia i pracy, przystąpienie do egzaminu radcowskiego w wyznaczonym terminie (art. 35 ustawy o radcach prawnych). Jednocześnie przepis art. 33 ust. 5 ustawy o radcach prawnych, który odsyła do odpowiedniego stosowania wobec aplikantów radcowskich przepisów ustawy o radcach prawnych - pomija te, które mówią o uprawnieniu do świadczenia pomocy prawnej (art. 4), o zakresie tej pomocy (art. 6), o samodzielności radcy prawnego (art. 9), o niezwiązaniu poleceniem co do treści opinii prawnej (art. 13) oraz o samodzielnym prowadzeniu spraw przed organami orzekającymi (art. 14). Nie można zatem mówić o żadnej zbieżności obowiązków i świadczonej pracy przez aplikanta radcowskiego z wykonywaniem zawodu radcy prawnego. Sam fakt zatrudnienia na etacie pracownika w kancelarii adwokacko-radcowskiej, a następnie wykonywanie, między innymi, na rzecz tej samej kancelarii usług prawniczych, ale już przez radcę prawnego w żadnym przypadku nie może zostać uznane za odpowiadające czynnościom wcześniej wykonywanym przez osobę w ramach stosunku pracy.

Potwierdzenie powyższego stanowiska Sądu Najwyższego stanowi uchwala Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 10 kwietnia 2013 r. (sygn.: II UZP 2/13), w której Sąd Najwyższy powołując się m.in. na przytoczone przez wnioskodawcę orzeczenie uznał, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe adwokata wykonującego działalność gospodarczą na postawie przepisów ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 146, poz. 1188 z późn. zm.) w okresie pierwszych 24 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności może stanowić zadeklarowana kwota, nie niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), także wówczas gdy działalność tę wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki (art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń Społecznych).

Również Zakład Ubezpieczeń Społecznych oddział w Lublinie w decyzji nr 1555/2013 z dnia 19 listopada 2013 r. znak: WPI/200000/451/1555/2013, potwierdził w analogicznym stanie faktycznym i prawnym możliwość zastosowania ulgi przewidzianej w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez adwokata wykonującego działalność na rzecz byłego pracodawcy, u którego był zatrudniony jako aplikant adwokacki.

Stanowisko Ad pkt III podpunkt 2)

Uzasadniając swoje stanowisko w zakresie pkt 2 Wnioskodawca wskazał co następuje;

W ocenie wnioskodawcy jest on również uprawniony do skorzystania z tzw. "ulgi na start" przewidzianej w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292). Wnioskodawca w lipcu 2019 r. rozpoczął po raz pierwszy w życiu prowadzenie działalności gospodarczej i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Przesłanki negatywne zastosowania ww. "ulgi na start", w ocenie wnioskodawcy, pokrywają się z przesłankami negatywnymi zastosowania art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, wskazanymi w ust. 2 tego przepisu. W związku z tym, argumentacja powołana przez wnioskodawcę powyżej - w części pisma "Stanowisko ad pkt III podpunkt 1)" pozostaje aktualna w odniesieniu przesłanek negatywnych zawartych w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Również orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz ZUS wypracowane na podstawie art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych powinno mieć zatem analogiczne zastosowanie do negatywnych przesłanek zawartych w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Na potwierdzenie powyższego stanowiska Wnioskodawca wskazuje dodatkowo, iż przesłanki negatywne z art. 18a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych brzmią identycznie w warstwie językowej jak przesłanki negatywne z art. 18 ust. ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Należy zwrócić uwagę w szczególności, iż ustawodawca w przypadku obu analizowanych przepisów używa tego samego wyrażenia "czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności gospodarczej" i odnosi je do "byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym" przedsiębiorca wykonywał ww. czynności w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. Postulat racjonalnego ustawodawcy nakazuje nadawać tym samym wyrażeniom użytym przez ustawodawcę to samo znaczenie. W ocenie wnioskodawcy nie można mieć można mieć wątpliwości, że ustawodawca celowo powtórzył w można mieć wątpliwości, że ustawodawca celowo powtórzył brzmienie negatywnych przesłanek w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców z wcześniej obowiązującego przepisu art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bowiem miał na myśli to samo. Powyższe stanowisko, w ocenie wnioskodawcy, uzasadnia dodatkowo fakt, iż w uzasadnieniu do projektu ustawy - Prawo przedsiębiorców ustawodawca nie zawarł żadnego wywodu, z którego wynikałoby iż pomimo identycznego brzmienia warstwy językowej obu analizowanych przepisów, ustawodawca w przypadku art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców inaczej rozumiał np. wyrażenie "czynności wchodzących w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Przeciwnie, w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy ustawodawca wskazuje, przyświecał mu ten sam cel, co w przypadku ort. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W uzasadnieniu określono bowiem tzw. "ulgę na start" "jako szczególny rodzaj korzyści i zachęty dla przedsiębiorców podejmujących działalność gospodarczą po raz pierwszy lub ponownie po upływie dłuższego okresu czasu", co jest zbieżne z celem wprowadzenia art. 18a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (patrz str. 4 niniejszego pisma).

Mając na uwadze powyższe, w ocenie wnioskodawcy, do sytuacji wnioskodawcy znajdują zastosowanie art. 18a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300) oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1292).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Dodatkowo Zakład wskazuje, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego zawartego w treści wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga, iż procedując nad wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Wydając indywidualna interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez Wnioskodawcę oświadczenia, którymi jest związany.

Powyższe oznacza, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do opisu stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia i zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji. Wynika to z faktu braku możliwości negowania przez Zakład okoliczności i stwierdzeń podanych przez Przedsiębiorcę we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji w zakresie opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu (np. w toku czynności kontrolnych) ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez Wnioskodawcę, obciąża więc jedynie przedsiębiorcę.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 4 powołanej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek.

W myśl art. 18 ust. 1 Prawo przedsiębiorców - Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. W rezultacie, osoba, która rozpoczyna wykonywanie działalności gospodarczej: po raz pierwszy lub podejmuje ją ponownie, ale od zakończenia poprzedniej działalności lub od dnia jej ostatniego zawieszenia upłynął okres co najmniej 60 miesięcy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia tej działalności, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, o których stanowi powyżej powołany art. 6 ust. l pkt 5 i powiązany z nim art. 12 ust. 1.

W świetle powyższego osoba prowadząca działalność gospodarcza spełniająca ww. warunki nie jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w konsekwencji nie podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie 6 miesięcy stosowania tzw. ulgi na start.

Zaznaczyć należy, że powyższa 6 miesięczna ulga jest uprawnieniem i nie jest obowiązkowa, a więc to od przedsiębiorcy zależy, czy z niej skorzysta. W przypadku rezygnacji z ww. ulgi do czego prowadzący działalność ma prawo zgodnie z art. 18 ust. 2 Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca nie będzie skorzystać z tego uprawnienia wstecz, ani na bieżąco (jeśli nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy). Kolejny raz będzie mógł skorzystać z ww. ulgi dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia jej zakończenia lub zawieszenia.

Z treści wniosku złożonego w dniu sierpnia 2019 r. oraz uzupełniającego go pisma złożonego w dniu września 2019 r. wynika, iż Wnioskodawca:

- w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności. Zgodnie bowiem z oświadczeniem Wnioskodawcy działalność gospodarcza opisana we wniosku z dnia 19 sierpnia 2019 r. jest jedyną działalnością gospodarczą wnioskodawcy i że nigdy wcześniej nie prowadził innej pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1 - 5) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300). Wnioskodawca w dniu 2 lipca 2019 r., podjął działalność gospodarczą po raz pierwszy w życiu",

- w ramach prowadzonej Kancelarii radcy prawnego w lipcu 2019 r. podjął współpracę z kilkoma przedsiębiorcami w tym m.in. z Kancelaria (byłym pracodawcą) na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, której przedmiotem jest świadczenie usług prawnych. Jednakże jak oświadczył " (.,.)w ramach działalności gospodarczej opisanej we wniosku z dnia 19 sierpnia 2019 r., nie wykonuje i nie będzie wykonywał na rzecz byłego Pracodawcy czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, które przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy".

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy prawne, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał za prawidłowe stanowisko przedsiębiorcy: (...) w sprawie niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy w przedmiocie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej od podstawy wymiaru składek o której mowa w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.

Natomiast w odniesieniu do osób rozpoczynających prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej prawodawca na mocy art. 18a ust. 1 tej ustawy przyznał dla ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, uprawnienie polegające na możliwości opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej od podstawy wymiaru składek stanowiącej zadeklarowaną kwotę nie niższą jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Stosownie do ust. 2 pkt 1 i 2, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby które:

1.

prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;

2.

wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru składek, w wysokości o której mowa w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, będzie zależało od spełnienia przez Wnioskodawcę obu ww. przesłanek.

Zgodnie z pierwszą z przesłanek wymienioną w art. 18a ust. 2 pkt 1 ustawy, prawa do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia nie posiadają osoby, które już prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły działalność pozarolniczą w rozumieniu wskazanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl art. 8 ust. 6 wskazanej ustawy, za osobę prowadzącą pozarolnicza działalność uważa się: osobę prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych; twórcę i artystę; osobę prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych; wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej oraz osobę prowadzącą publiczną lub niepublicznej szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59 i 949).

Zgodnie z drugą z przesłanek zawartą w art. 18a ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, aby osoba rozpoczynająca prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej miała prawo do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru składek nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, niezbędne jest aby nie wykonywała na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej czynności tożsamych do uprzednio (w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym) wykonywanych w ramach stosunku pracy. Zatem dopiero, gdy zakres czynności (usług) wchodzących w zakres wykonywanej działalności ma zupełnie inny charakter, niż zakres czynności wykonywanych w okresie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę - osoba prowadząca działalność może skorzystać z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru wskazanej w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przez zwrot "czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności" należy rozumieć czynności powierzone przez pracodawcę i wykonywane przez pracownika w ramach stosunku pracy. Zaznaczyć należy, że jeżeli Przedsiębiorca wykonuje na rzecz byłego pracodawcy czynności, które choćby w części pokrywał się z czynnościami wykonywanymi uprzednio w ramach stosunku pracy, warunek braku tożsamości czynności wykonywanych w ramach stosunku pracy i działalności gospodarczej nie zostanie spełniony, skutkuje to brakiem możliwości opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy wymiaru nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Należy pamiętać, że zgodnie z dyspozycją art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ww. warunek dotyczy całego 24- miesięcznego okresu wskazanego powyższym artykułem.

Zgodnie z art. 18aa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składki od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia opłacają również osoby, którym upłynął 6 miesięczny okres zwolnienia z obowiązku ubezpieczeń społecznych, o których mowa w art. 18 ustawy - Prawo przedsiębiorców oraz osoby, które zrezygnowały z ww. zwolnienia przed upływem 6 miesięcy, o ile spełniają podane powyżej warunki.

Z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej złożonego sierpnia 2019 r. uzupełnionego pismem złożonym 3 września 2019 r. wynika, że Przedsiębiorca:

- w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej nie prowadził innej pozarolniczej działalności. Zgodnie bowiem z oświadczeniem Wnioskodawcy " (...) działalność gospodarcza opisana we wniosku z dnia 19 sierpnia 2019 r. jest jedyną działalnością gospodarczą wnioskodawcy i że nigdy wcześniej nie prowadził innej pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 1) - 5j ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300). Wnioskodawca w dniu 2 lipca 2019 r., podjął działalność gospodarczą po raz pierwszy w życiu",

- w ramach prowadzonej Kancelarii radcy prawnego w lipcu 2019 r. podjął współpracę z kilkoma przedsiębiorcami w tym m.in. z Kancelaria (byłym pracodawcą) na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej, której przedmiotem jest świadczenie usług prawnych. Jednakże jak oświadczył " (...) w ramach działalności gospodarczej opisanej we wniosku z dnia 19 sierpnia 2019 r., nie wykonuje i nie będzie wykonywał na rzecz byłego Pracodawcy czynności wchodzących w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, które przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy".

W świetle powyższego, w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym Przedsiębiorca będzie uprawniony do deklarowania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z art. 18a ust. 1 tej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. w wysokości nie niższej niż 30% obowiązującego minimalnego wynagrodzenia za pracę przez okres 24 miesięcy od dnia objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Przy czym, stosownie do zapisów art. 18aa ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych bieg okresu 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36 ww. ustawy.

W konsekwencji, stanowisko przedstawione przez Wnioskodawcę: (...) w sprawie prawa do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniem społecznym uznać należy za prawidłowe.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art, 35 ust, 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Opublikowano: www.zus.gov.pl