WPI/200000/43/795/2019 - Ustalenie możliwości nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kosztu dofinansowania posiłków dla pracowników wnioskodawcy.

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 5 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 300 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 13 sierpnia 2019 r. przez przedsiębiorcę: (...) uznaje za nieprawidłowe w sprawie możliwości nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kosztu dofinansowania posiłków dla pracowników Wnioskodawcy.

W dniu 13 sierpnia 2019 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów złożony przez przedsiębiorcę: (...) na podstawie art. 34 Prawo przedsiębiorców w sprawie możliwości nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe kosztu dofinansowania posiłków dla pracowników Wnioskodawcy.

Opis zdarzenia przyszłego:

Firma zamierza dofinansowywać posiłki pracownikom. Dofinansowanie będzie dokonywane ze środków obrotowych firmy. Dofinansowanie nie wynika z przepisów bhp.

Firma zamierza dokonywać zakupu posiłków od firmy cateringowej po cenach niższych, niż rynkowe. Pracownicy będą otrzymywać informacje o menu z wyprzedzeniem (np. tygodniowym) i na tej podstawie będą dokonywać wyboru zestawu obiadowego. Celem firmy jest umożliwienie pracownikom spożywania ciepłego posiłku w trakcie przerwy od pracy, co w ocenie firmy przyczyny się do lepszego samopoczucia pracownika oraz wpłynie na większą wydajność pracy.

Firma zatrudnia ponad 50 pracowników, w związku z tym, w firmie obowiązuje regulamin pracy i wynagradzania. Przed rozpoczęciem dokonywania dofinansowania do posiłków zostanie przygotowany i ogłoszony aneks do regulaminu wynagradzania, informujący o możliwości korzystania przez pracowników z posiłków po cenach niższych niż rynkowe i koszt jednego posiłku będzie wynosił np. zł, dofinansowanie firmy wyniesie np. zł. Natomiast pracownik z tego tytułu będzie ponosił koszt zł od każdego posiłku. Pracownicy zainteresowani posiłkami, będą zobligowani do złożenia pisemnego oświadczenia o zgodzie na potrącenia z wynagrodzenia kwoty zł razy ilość spożytych posiłków. Całość dofinansowania będzie odbywała się bezgotówkowo dla pracownika.

Firma będzie otrzymywała od firmy cateringowej zbiorczą fakturę za wszystkie otrzymane posiłki raz w miesiącu.

Wartość dofinansowania będzie stanowić przychód podatkowy pracowników zgodnie z ustawą o podatku dochodowych osób fizycznych z dnia 26.07.1991.

Własne stanowisko w sprawie:

Mając na uwadze powyższe, na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, firma zamierza skorzystać z możliwości wyłączenia z podstawy składek kwoty dofinansowania posiłku dla pracownika w całości, bez ograniczenia kwotowego w wysokość 190,00 zł wynikającego z ww. rozporządzenia § 2 ust. 1 pkt 11.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

W myśl ustępu 5 powołanego powyżej artykułu udzielenie interpretacji indywidualnej następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1949). Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ww. ustawy oraz § 1 wskazanego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

Katalog przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, określony we wskazanym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zawiera w § 2 ust. 1 pkt 26 zapis, iż podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Konstrukcja powyższego przepisu wskazuje, że jeżeli świadczenia (korzyści) uzyskiwane przez pracownika z tytułu stosunku pracy i stanowiące jego przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynikają z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, regulujących uprawnienie do ich zakupu po cenach niższych niż detaliczne (częściową odpłatność pracownika) - to korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Korzyść uzyskiwana przez pracownika musi przy tym przybrać formę niepieniężną - formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi.

Z literalnego brzmienia przepisu wynika, że aby korzyść materialna została wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe powinna:

Nie ulega wątpliwości, że nie może to być korzyść przyznana pracownikowi w formie pieniężnej (tzn. np. wypłacenie gotówki na zakup przez pracownika artykułu, usługi).

Ustawodawca przewidział możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe posiłków w dwóch sytuacjach opisanych w § 2 ust. 1 pkt 6 i § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 6 cyt. rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączono wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacone zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwa własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.

Jeśli pracodawca chce skorzystać ze zwolnienia na podstawie zacytowanego przepisu to wartość świadczeń rzeczowych oraz możliwość wypłaty z tego tytułu ekwiwalentów musi wynikać z przepisów o bhp. Podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia społeczne nie stanowią również wydane pracownikom bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych - jeżeli obwiązek wydania tych produktów wynika z przepisów bhp. Natomiast kolejny przepis rozporządzenia w § 2 ust. 1 pkt 11 stanowi, iż z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 190 złotych.

W przypadku, o którym mowa w zacytowanym punkcie rozporządzenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona będzie wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł.

Podsumowując powyższe możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe posiłków została przewidziana przez ustawodawcę tylko i wyłącznie w sytuacjach określonych przez brzmienie dwóch punktów paragrafu 2 cytowanego rozporządzenia MPIPS z dnia 18 grudnia 1998 r. (tj. § 2 ust. 1 pkt 6 oraz § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia).

W zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku złożonym przez Wnioskodawcę w dniu 13 sierpnia 2019 r. Wnioskodawca przewidział możliwość dofinansowywania swoim pracownikom do kosztu zestawów obiadowych, które Wnioskodawca ma zamiar zakupić od firmy cateringowej. To dofinansowanie do obiadów dla pracowników będzie polegało na comiesięcznym dofinansowaniu kwoty zł ceny zestawu obiadowego, a pozostała kwotę w wysokości zł miałby pokrywać pracownik. Pracownicy zainteresowani posiłkami będą zobowiązani do złożenia oświadczenia na piśmie o zgodzie na potrącanie z ich wynagrodzenia kwoty zł pomnożonej przez ilość spożytych posiłków. Wnioskodawca miałby otrzymywać od firmy cateringowej zbiorczą fakturę za wszystkie otrzymane posiłki raz w miesiącu. Wnioskodawca ma zamiar dokonać zmian w swoim regulaminie wynagradzania i wprowadzić je aneksem, w którym zawrze zapis o dofinasowaniu do świadczenia na rzecz pracowników w postaci dofinasowania do posiłków i możliwości korzystania z nich przez pracowników po cenach niższych niż ceny rynkowe.

Wnioskodawca jest zdania, iż wartość dofinansowania do obiadów zakupionych na rzecz pracowników będzie stanowić przychód podatkowy pracowników zgodnie z ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26.07.1991 r.

Z takim stanowiskiem Wnioskodawcy nie sposób się zgodzić, bowiem jak wskazano powyżej możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanych przez pracodawcę posiłków na rzecz pracowników została ściśle określona i przewidziana przez ustawodawcę w dwóch powołanych punktach rozporządzenia, przy spełnieniu przesłanek w nich przewidzianych. Nie jest zatem możliwe nieuwzględnienie w podstawie wymiaru składek ubezpieczenia społeczne dofinansowania do posiłków dla pracowników Wnioskodawcy na podstawie powołanego przez Wnioskodawcę § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS z dnia 18 grudnia 1998 r. W konsekwencji, uwzględniając przedstawiony we wniosku złożonym w dniu 13 sierpnia 2019 r., opis zdarzenia przyszłego, własne stanowisko oraz obowiązujące przepisy prawa uznać należy za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w przedmiocie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dofinansowania pieniężnego do ceny zestawów obiadowych zakupionych przez Wnioskodawcę na podstawie zmian wprowadzonych aneksem do obowiązującego u wnioskodawcy regulaminu wynagradzania.

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgadnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w (...)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.