WPI/200000/43/725/2014 - Ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za zatrudnionych zleceniobiorców.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedsiębiorcy (...) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 9 czerwca 2014 r. w sprawie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za zatrudnionych zleceniobiorców.

W dniu 9 czerwca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) prowadzącej działalność gospodarczą pod firma (...) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, ze nie wyklucza rozpoczęcia świadczenia usług polegających na montażu i demontażu konstrukcji stalowych (rusztowań). W ramach prowadzonych przez siebie przyszłych usług Wnioskodawca zawierać będzie z osobami fizycznymi umowy zlecenia. Miejscem lokalizacji zlecenia będzie jednocześnie Polska, Belgia bądź Holandia, inne niż miejsce zamieszkania bądź siedziba Wnioskodawcy.

Z uwagi na fakt, iż umowa zlecenia będzie wykonywana poza miejscem zamieszkania zleceniobiorcy oraz poza miejscem siedziby zleceniodawcy, w umowach zlecenia zawieranych ze zleceniobiorcami oprócz zasadniczego wynagrodzenia zleceniobiorcy, za każdy dzień świadczenia usług poza granicami kraju będzie przyznana dieta. Dieta ta nie będzie powiązana z wyżywieniem i zakwaterowaniem, ale z faktycznym wykonywaniem pracy na terenie innego niż Polska kraju.

Powyższe diety Wnioskodawca zamierza wypłacać do wysokości, a nie na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, ale na zasadach określonych w umowie bądź Ogólnych Warunkach Umownych (OWU) stanowiący wiążący załącznik do umowy zlecenia bądź samej umowy zlecenia. Zatem przepisy OWU bądź samej umowy zlecenia będą wiązały możliwość naliczenia diet z faktycznymi dniami pracy poza granicami kraju, a nie gotowością do wykonania zleconej usługi. Z tym zastrzeżeniem, że za cały dzień wykonania zadania poza granicami kraju Zleceniobiorca nie otrzyma diety wyższej niż określonej w rozporządzeniu.

W związku z powyższy Wnioskodawca postawił pytanie, czy wypłacone diety zleceniobiorcy na warunkach określonych w stanie faktycznym za każdy dzień wykonywania pracy poza granicami kraju będą zwolnione z podstawy wymiaru składek na ubezpieczanie społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. N 161. poz. 1106 z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym świadczenia otrzymane przez zleceniobiorców, nie będą stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe zgodnie z § 2 ust.1 pkt 15 w zw. z § 5 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia składkowego.

Wnioskodawca przedstawił uzasadnienie własnego stanowiska w sprawie.

1. Uregulowanie ustawowe

Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek oraz wyłączenia niektórych rodzajów przychodów właściwy minister określa w drodze rozporządzenia. Dyspozycja ta została wykonana poprzez wydanie rozporządzenia składkowego.

Zgodnie z § 1 rozporządzenia składkowego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, (zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 u.s.u.s. oraz § 2 rozporządzenia składkowego zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody w postaci diet i innych należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oni) poza granicami kraju, z zastrzeżeniem § 2 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia składkowego, który w niniejszej sprawie nie ma zastosowania. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia składkowego, przepisy § 2-4 rozporządzenia składkowego stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz osób wykonujących prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej ustawy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzeniu składkowego będzie miał zastosowanie "odpowiednio" do umów zleceń. Wnioskodawca wskazuję, że charakter prawny umowy zlecenia różni się od umowy o pracę, w szczególności istotą umowy zlecenia jest brak osobistego świadczenia pracy, podporządkowania pracownika względem pracodawcy, jak również brak ryzyka pracodawcy związanego z wykonywaną przez zleceniobiorcę umową zlecenia. Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiednie zastosowanie zwolnień wynikających z § 2 rozporządzenia składkowego do umów zlecenia polega na tym, iż jego zastosowanie nie może nastąpić poprzez analogię bądź wprost ale powinno być stosowane ze stosownymi modyfikacjami po adaptacji do odmiennego przedmiotu regulacji jaku jest essentialia negolii umowy zlecenia oraz wykładni językowej § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, iż dokonując rekonstrukcji normy prawnej w przedmiotowym zakresie, należy uwzględnić regulacje wskazanej gałęzi prawa z duża ostrożnością oraz poszanowaniem reguł obowiązujących w obszarze ubezpieczeń społecznych, bowiem prawo ubezpieczeń społecznych jest autonomiczną gałęzią prawa obowiązującego na obszarze Państwa, którą znamionuje szereg cech normatywnych całkowicie odmiennych od cech. do którego zalicza się prawo pracy, którą odróżnia od prawa ubezpieczeń społecznych całkowicie odmienna metoda regulacji. W związku z tym fundamentalnym założeniem, Wnioskodawca podkreśla fakt, iż pojęcia przejęte z prawa pracy mają znaczenie w prawie ubezpieczeń społecznych i są w nim stosowane tylko i wyłącznie z woli ustawodawcy. Oznacza to. zdaniem Wnioskodawcy, że nie obowiązują one samoistnie czy tez samodzielnie z mocy prawa prywatnego. Od ustawodawcy zależy też, czy pojęcia przejęte z prawa prywatnego mają być rozumiane tak, jak w tym prawie, czy też w inny sposób, wynikający z wykładni językowej.

Dlatego zdaniem Wnioskodawcy, dokonując rekonstrukcji normy w przedmiotowym zakresie należy uwzględnić regulacje wskazanej gałęzi prawa z dużą ostrożnością oraz z poszanowaniem reguł obowiązujących w obszarze administracyjnoprawnym. w tym zwłaszcza zasad nullum tributum sine lege oraz in dubio pro uibutorio. W konsekwencji istnienia tych zasad wskazuje się bowiem, iż postanowienia wszelkich aktów prawnych nie mogą być uzupełniane, rozszerzane bądź modyfikowane w drodze wykładni (utrwalone stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, w tym zakresie, (w) J. Oniszczuk. Podatki i inne daniny w orzecznictwie TK. Warszawa 2001, s. 20-21), dokonując zaś interpretacji obowiązków wynikających z prawa ubezpieczeń społecznych, nie wolno do przepisów wprowadzać dodatków ani rozróżnień. Tym samym wszelkie wątpliwości przy wykładni prawa ubezpieczeń społecznych, decydujące o istnieniu i wysokości ciężarów ubezpieczeniowych, powinny podlegać rozstrzygnięciu na korzyść ubezpieczonego.

2. Regulacje wynikające z Kodeksu Pacy.

Wnioskodawca zauważa, iż przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych nie definiują w sposób autonomiczny pojęcia podróży służbowej oraz diety, mimo iż jest to kwestia bardzo istotna, szczególnie, jeśli chodzi o konsekwencje dla zleceniobiorcy. Według bowiem obowiązującego stanu prawnego, nie stanowią podstawy wymiaru składek, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego diety i inne należności za czas: podróży służbowej pracownika oraz podróży osoby nie będącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy, w sprawie wysokości oraz, warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 77⁵ § 1 k.p. podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się jego siedziba, lub poza stałym miejscem pracy pracownika. Na tej podstawie można przyjąć, iż osoby wykonujące w sposób stały i powtarzający się pracę na określonym terenie nie maja prawa do należności z tytułu podróży służbowej. Zaś "dieta" w rozumieniu przepisów rozporządzenia o podróżach służbowych została określona, jako zryczałtowane koszty wyżywienia oraz zwrot innych wydatków w przypadku podróży zleceniobiorcy.

W opinii Wnioskodawcy przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych w zakresie braku wymiaru podstawy składek, co prawda odsyłają do przepisów rozporządzenia o podróżach służbowych, ale odesłanie to dotyczy jedynie wysokości wypłacanych należności z tytułu podróży służbowej, a nie zasad ustalania, czym jest podróż służbowa oraz dieta. Ustawodawca tworząc rozporządzenie składkowe ani nie zdefiniował na własne potrzeby pojęcia podróży służbowej oraz diety, tym samym definicja "podróży służbowej" wynikająca z art. 77⁵ § 1 k.p. oraz diety wynikającej z rozporządzenia o podróżach służbowych nie ma wiążącego charakteru ze względu na treść stosunku prawnego między zleceniodawcą, a zleceniobiorcą.

Nie jest to bowiem umowa o pracę ale umowa zlecenia, która w sposób autonomiczny funkcjonuje w obrocie prawnym, zaś pojęcie podróży służbowej oraz diety jest bezpośrednio powiązana ze sferą wynikająca ze stosunku pracy. Ten zaś, zdaniem Wnioskodawcy, uregulowany jest przez kodeks pracy, który nie ma zastosowania do umów cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zleceniodawca może zobowiązać się do wypłacenia zleceniobiorcy nie tylko wynagrodzenia, ale również innych świadczeń związanych z wykonywaniem umowy. Mogą to być też dodatkowe (tzn. inne niż wynagrodzenie) kwoty pieniężne, należne za każdy dzień pracy za granicą, w wysokości określonej w rozporządzeniu o podróżach służbowych, które w żaden sposób nie są powiązane z dictami.

Tym samym zleceniodawca wypłaci "diety", które jednak nie są dietami w ścisłym tego słowa znaczeniu, gdyż nie są wypłacane pracownikowi. Skoro jednak § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego zastosowanie ma "odpowiednie" do zleceniobiorcy, to tym samum zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że takie "diety" nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Przepis § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego ma zastosowanie do zleceniobiorcy, który otrzymuje "diety" z tytułu podróży służbowej. Jak już wspomniano wyżej, zleceniobiorca nie może jednak być w podróży służbowej w znaczeniu nadanym tej instytucji prawnej przez k.p. ani otrzymać diety na zasadach wynikających z przepisów rozporządzenia składkowego.

Z tego też powodu podróży służbowej zleceniobiorcy zdaniem Wnioskodawcy, nie można oceniać z punktu widzenia przepisów prawa pracy. Jeżeli więc zleceniodawca nie uwzględni w podstawie wymiaru składek "diet" wypłaconych z tytułu podróży zleceniobiorcy za każdy dzień pracy wykonywanej poza granicami RP. to nie ma podstaw do zakwestionowania takiego postępowania z tego powodu, że w danej sytuacji nie były spełnione kryteria, jakie dieta oraz podróż służbowa w rozumieniu szeroko rozumianych przepisów prawa pracy spełniać powinna.

Kryteria te bowiem (wypracowane przez doktrynę i orzecznictwo), zdaniem Wnioskodawcy, dotyczą podróży służbowej oraz diety w znaczeniu k.p. oraz rozporządzenia o podróżach służbowych, a wiec pracownika i nie mogą one odnosić się bezpośrednio do zleceniobiorcy. Tym samym Wnioskodawca wskazuje, iż podróżą służbową będzie każdy wyjazd na polecenie zleceniodawcy, zaś dietą zleceniobiorcy zryczałtowana należność za każdy dzień wykonywania zlecenia poza granicami kraju,

Odesłanie do wykładni językowej.

Wnioskodawca przyjmuje, iż ustawodawca, posługując się sformułowaniem "podróż służbowa zleceniobiorcy", "dieta i inne należności oraz do wysokości wynikających z przepisów rozporządzenia (...)", użył ich w rozumieniu języka potocznego, a nie w rozumieniu odrębnych przepisów, w tym art. 77⁵ § 1 k.p., oraz rozporządzenia w sprawie podróży służbowych.

W § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego brak jest bowiem, zdaniem Wnioskodawcy odesłania do definicji zawartej w art. 77⁵ § 1 k.p. oraz do samego rozporządzenia składkowego w zakresie innym niż maksymalna wielkości diety lub innych należności. Skoro tak, to zdaniem Wnioskodawcy, należałoby przyjąć, iż "szukając znaczenia poszczególnych terminów i zwrotów, należy przyjmować takie ich znaczenie, jakie mają w języku powszechnym, tj. w języku etnicznym, w jego najbardziej powszechnej postaci" (B. Brzeziński, Szkice z wykładni prawa podatkowego, Gdańsk 2002. s. 22 i n). Inny schemat działania powinien być zastosowań) w sytuacji, gdy ustawodawca określi inne znaczenie danego zwrotu, np. poprzez definicję legalną zawartą w akcie prawnym czy też przez wyraźne odesłanie do definicji zawartej w innym akcie prawnym. Tym samym, jeżeli jakieś pojęcie nie jest zdefiniowane, zasada powinno być potoczne rozumienie terminu". Skoro więc "interpretowanym zwrotom nie można bez dostatecznych powodów przypisywać znaczenia prawnego" (M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002. s. 132 - 133). to należy się nimi posługiwać tylko w przypadku, gdy ustali się. iż mają takie znaczenia. Od ustawodawcy bowiem zależy, czy pojęcia przyjcie z prawa prywatnego mają być rozumienie tak, jak w tym prawie, czy też w inny sposób. W języku potocznym służbowy to "dotyczący pracy w instytucji, należny komuś z tytułu pracy" (Słownik języka polskiego, t. 3 red. M. Szymczak. Warszawa 1981. s. 262), zaś "dieta" to zryczałtowana należność z tytułu wykonywania podróży służbowej.

Zatem zdaniem Wnioskodawcy, podróż służbowa w przypadku zleceniobiorcy jest podróżą w ramach pracy w danej instytucji. Oznacza to. ze w rozumieniu § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego jest nią każda podróż wykonywana na polecenie zleceniodawcy. Nie ma przy tym znaczenia, czy ma ona miejsce w powtarzających się odstępach czasu i na tym samym terenie o ile odbywa się na polecenie zleceniodawcy. W przypadku zaś diety będzie to świadczenie z tytułu wykonywania pracy poza granicami kraju bez konieczności powiązania ich z całodziennym wyżywieniem i zakwaterowaniem. Potwierdzeniem ww. tezy jest również wykładnia innych postanowień wynikających z rozporządzenia składkowego.

Przedsiębiorca wskazuje, że z analizy tego aktu prawnego jednoznacznie, wynika, iż jeżeli ustawodawca chce stosować definicje bezpośrednio wynikające z kodeksu pracy bądź innych ustaw to daje temu bezpośredni wyraz, kształtując przepisy w rozporządzeniu składkowym poprzez bezpośrednie odesłanie do k.p. Wnioskodawca wskazuje przykładowo w § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia składkowego, w którym ustawodawca bezpośrednio wskazał, iż. odszkodowania wypłacone byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 101¹ Kodeksu pracy, nie stanowią podstawy wymiaru składek. Analogicznie bezpośrednie odesłanie do kodeksu pracy ustawodawca unormował w § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia składkowego, gdzie podstawy wymiaru składek nie stanowią odszkodowania za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przy pracy przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy - należne od pracodawcy na podstawie art. 237¹ § 2 Kodeksu pracy.

W opinii Wnioskodawcy bez znaczenia dla możliwości skorzystania z. tego zwolnienia będzie miał fakt zmiany zasad rozliczania zleceniobiorców w rumach podróży służbowej, którą realizują do Holandii lub Belgii, a uzależniający możliwość otrzymania diety mc od wyżywienia i zakwaterowania, ale z faktycznym wykonywaniem pracy na terenie innego niż Polska. Istotą, bowiem zwolnienia jest otrzymanie świadczenia w postaci diety innych należności wyłącznie do kwot określonych w rozporządzeniu a nie na jego zasad z niego wynikających.

Przedsiębiorca wskazuje, iż analogicznie w tej kwestii wypowiadają się również organy podatkowe, zajmując stanowisko w kwestii zwolnień podatkowych. Przykładowo na poparcie tezy Wnioskodawca powołuje interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z. dnia 15 stycznia 2013 r., sygn. ITPB2/415-970/12/1B, gdzie założono, iż diety będą naliczane do wysokości w nich określonych a nie zasad z nich wynikających. We wniosku tym podatnik podkreślił, iż rozważa sytuację" że diety będą powiązane z faktycznymi godzinami pracy w Belgii lub Holandii, a nie gotowością do świadczenia pracy z tym zastrzeżeniem, że cały dzień wykonania zadania poza granicami kraju zleceniobiorca nie otrzyma diety wyższej niż określonej w rozporządzeniu o podróżach służbowych. W przypadku zaś niewykonywania fizycznie pracy zleceniobiorca nie otrzyma żadnej diety. W przypadku zaś przepisów prawa pracy brak fizycznej pracy po stronie pracownika nie pozbawia go diet, gdyż ten otrzymuje je w zasadzie za gotowość do wykonania zadania poza granicami kraju.

Wnioskodawca zauważa, iż. w uzyskanej interpretacji organ podatkowy potwierdził nie jako oderwanie u zleceniobiorcy od zasad wynikających z rozporządzenia o podróżach służbowych (w przedstawionym przez podatnika stanie faktycznym diety są naliczane za godzinę pracy a nie na zasadach określonych w rozporządzeniu). Nie mniej, zdaniem Wnioskodawcy teza, którą postawiono i którą potwierdziło ministerstwo finansów zakłada, iż na gruncie ustawy o PIT zwolnienie z uzyskanych diet oparte jest nie na bezpośrednim stosowaniu zasad wynikających z przepisów rozporządzenia ale zwolnienie związane jest z globalnym limitem wynikającym z niego. W rezultacie nacisk tego przepisu przesunięty jest z zasad naliczania diety i innych należności z tytułu każdorazowego wyjazdu zleceniobiorcy na górną granicę wielkości otrzymywanego świadczenia przez zleceniobiorcę. Tym samym dieta zleceniobiorcy jest zwolniona z opodatkowania wówczas kiedy każdorazowo wiąże się z wykonywaniem czynności w miejscu wskazanym przez zleceniodawcę. Analogicznie w tej kwestii wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 19 grudnia 2012 r., sygn. ILPB2M15-884/I2-2/TR, potwierdzając stanowisko podatnika, iż " (...) W związku z tym, jeżeli Wnioskodawczyni dokonuje zwrotu kosztów w postaci diet zleceniobiorcy na podstawie zawartej umowy zlecenia w związku z odbytą podróżą służbową to otrzymane z tego tytułu świadczenia w ramach powyższych przepisów korzystają ze zwolnienia z opodatkowania, jeżeli zostały one wypłacone do wysokości limitów określonych w ww. przepisach"

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych w zakresie limitu zwolnienia składkowego odsyłają do przepisów w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Odesłanie to dotyczy jedynie wysokości wypłacanych należności z tytułu podróży służbowej, a nie zasad ustalania, co jest dietą. Ustawodawca ani nie zdefiniował na własne potrzeby pojęcia diety, podróży ani też jej nie zawęża do sytuacji opisanych w rozporządzeniu o podróżach służbowych W rezultacie nacisk tego przepisu przesunięty jest z zasad naliczania diety i innych należności z tytułu każdorazowego wyjazdu zleceniobiorcy na wielkość otrzymanego świadczenia. Tym samym zdaniem Wnioskodawcy, dieta zleceniobiorcy jest zwolniona ze składek wówczas, kiedy każdorazowo wiąże się z wykonywaniem czynności w miejscu wskazanym przez zleceniodawcę, do wysokości określonej w rozporządzeniu składkowym, ale nie koniecznie na zasadach w nim określonych. W rezultacie użycie diety jako zryczałtowanej należności za każdy dzień wykonywania zlecenia poza granicami kraju stanowi podstawę do zwolnienia ze składek ZUS W oparciu o § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. udzielenie interpretacji dotyczącej ustalania podstawy wymiaru składek następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.) oraz rozporządzenie wykonawcze Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z. 1998. 161.1106 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców stanowi przychód, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie. Jeżeli odpłatność za wykonanie umowy została ustalona w innej formie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Na mocy § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, pewna grupa przychodów została wyłączona z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Należy podkreślić, iż z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 12, poz. 860). Według brzmienia § 5 ust. 2 cytowanego rozporządzenia przepisy paragrafów 2-4 lego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podroży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszar/e kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17.

Powyższy przepis odsyła do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167).

Jednocześnie, stosownie do art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014.121) strony zawierające umowę cywilnoprawną mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Natomiast z art. 742 powyższej ustawy wynika, iż dający zlecenie powinien zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki związane z należytym wykonaniem zlecenia. W związku z powyższym, na zasadzie swobody umów, strony mogą uzgodnić, ze zleceniobiorca oprócz wynagrodzenia otrzyma również zwrot wydatków poniesionych na wykonanie umowy.

Powyższe oznacza, iż przedmiotowe wyłączenie ma odpowiednie zastosowanie do zleceniobiorców, jeżeli stosowne postanowienia zawartych z nimi umów lub przepisy odrębne przewidują zwrot tych należności, na zasadach przewidzianych przepisami dotyczącymi podróży służbowych pracowników sfery budżetowej, tj. przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

W opisie stanu faktycznego wnioskodawca wskazał, iż z treści umów zlecenia zawieranych ze zleceniobiorcami wynika, iż oprócz zasadniczego wynagrodzenia zleceniobiorcy, za każdy dzień świadczenia usług poza granicami kraju będzie przyznana dieta w zryczałtowanej wysokości, nie powiązanej z wyżywieniem i zakwaterowaniem, ale faktycznym wykonywaniem pracy na terenie innego niż Polska kraju.

Należy zatem stwierdzić, ze konstrukcja przedstawionej przez wnioskodawcę diety jest niezgodna z zasadami jej ustalania wynikającymi ze wskazanego powyżej rozporządzenia, a w konsekwencji świadczenie pieniężne przysługujące zleceniobiorcy, jako nie spełniające przesłanek zawartych w § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - będzie stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W świetle powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Jednocześnie najeży podkreślić, iż Zakład nie jest uprawniony do rozstrzygania w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, czy zleceniobiorca wykonuje umowę zlecenia poza miejscowością, w której znajduje się siedziba zleceniodawcy przebywa w podróży służbowej, bowiem powyższe nie jest zagadnieniem z zakresu zastosowania przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i Zakład nie jest uprawniony do rozstrzygnięcia lej kwestii poprzez wydanie pisemnej interpretacji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...).

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.