WPI/200000/43/720/2014 - Brak obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania przez uczniów szkól zawodowych stypendium.

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 672 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 4 czerwca 2014 r. przez przedsiębiorcę (...) uznaje za nieprawidłowe stanowisko wnioskodawcy w sprawie obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania przez uczniów szkól zawodowych stypendium w okresie odbywania stażu zawodowego, na który zostali skierowani przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot kierujący.

W dniu 4 czerwca 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek przedsiębiorcy (...) wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca wskazał, iż jest firmą realizującą projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego w obrębie których organizuje szkolenia i staże zawodowe dla uczestników projektów Obecnie realizuje projekt w obrębie Działania Podniesienia atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego" Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, skierowany do uczniów szkół zawodowych (dt. technikum i szkół zawodowych) Uczniowie tych szkół (niepełnoletni i pełnoletni ale poniżej 26 roku życia) w trakcie wakacji będą odbywać staże zawodowe i z tego tytułu będą otrzymywać stypendia szkoleniowe. Uczestnicy projektu zgłaszają się dobrowolnie i indywidualnie do uczestnictwa w starach zawodowych. Nie są na nie kierowani przez żadne instytucje, ponieważ rekrutacja prowadzona jest przez własne działania Spółki

W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o interpretacje, czy wyżej opisane osoby, którym wypłacane są stypendia z tytułu uczestnictwa w stażu zawodowym podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, i jeżeli tak to jakim.

Wnioskodawca zaprezentował własne stanowisko w sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd procy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, zwanymi dalej "osobami pobierającymi stypendium", podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu i rentowemu), jeżeli nie mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych (art. 9 ust. 6a). Dalej w myśl art. 12 ust. 1 osoby te podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu.

Jednocześnie Wnioskodawca podnosi, iż nie znalazł wyjątku w ustawie, który zwalniałby uczniów z obowiązku tych ubezpieczeń z tytułu stypendium otrzymywanego w ramach stażu zawodowego. Wyjątek dotyczy tylko umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług - zgodnie z art. 6 pkt 4 uczeń do ukończenia 26 roku życia jest zwolniony z obowiązku ubezpieczenia społecznego przy świadczeniu usług na podstawie umów cywilnoprawnych.

Przedsiębiorca analizując art. 9 ust. 5 ustawy, wnioskuje, że jeśli osoby posiadają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub rodzinnej i jednocześnie otrzymujące stypendium nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu tego stypendium.

Podsumowując Wnioskodawca uważa, że uczniowie szkół zawodowych pobierający stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu), jeżeli nie mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych np.: renta rodzinnej lub renta z tytułu niezdolności do pracy.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ustępu 5 powołanego powyżej artykułu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., udzielenie interpretacji dotyczącej podlegania ubezpieczeniom społecznym następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określono w art. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 9a, powołanej ustawy - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych (osoby pobierające stypendium). Z kolei zgodnie z art. 12 ust. 1 tej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zatem osoby pobierające stypendium podlegają również ubezpieczeniu wypadkowemu.

Jednocześnie, zgodnie art. 9 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych (osoby pobierające stypendium), podlegają ubezpieczeniom społecznym, jeżeli nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych.

Należy wskazać, że przepis art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych został wprowadzony z dniem 1 listopada 2005 r. ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1366) w celu zrównania sytuacji prawnej osób uczestniczących w szkoleniach finansowanych z Funduszu Pracy i ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, kierowanych na szkolenia, staże i przygotowanie zawodowe dorosłych finansowane przez podmioty inne niż powiatowe urzędy pracy.

Dodatkowo, wskazany powyżej przepis art. 6 ust. 1 pkt 9a ustawy koresponduje z normą pkt 9 dotyczącego osób pobierających m.in. stypendium w okresie odbywania szkolenia, i staże lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 674 z późn. zm.) bezrobotnym jest osoba spełniająca ustawowo określone warunki, min.: pełnoletnia, niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, obowiązującym w danym zawodzie, a także nieucząca się w szkole. Biorąc powyższe pod uwagę brak jest przesłanek do obejmowania ubezpieczeniami społecznymi osób wskazanych we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji z dnia 3 czerwca 2014 r.

Zgodnie z opisem stanu faktycznego, przedstawionym we wniosku z dnia 3 czerwca 2014 r Wnioskodawca w ramach projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego organizuje dla uczniów szkół zawodowych (dt. technikum i szkół zawodowych) w trakcie wakacji staże zawodowe, z tytułu uczestnictwa w których uczniowie będą otrzymywać stypendia. Zdaniem Wnioskodawcy, uczniowie szkół zawodowych (pełnoletni i niepełnoletni) podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania powyższego stypendium, jeżeli nie mają innych tytułów powodujących obowiązek ubezpieczeń społecznych np. renta rodzinnej lub renta z tytułu niezdolności do pracy.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie uznał stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 czerwca 2014 r. w sprawie obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu pobierania przez uczniów szkół zawodowych stypendium w okresie odbywania stażu zawodowego, na który zostali skierowani przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot kierujący za nieprawidłowe.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od mniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.